سیدعباس حسینی‌نیک مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در شرایط همه‌گیری کرونا و وضعیتی که به همه جوامع و ملت‌ها در دنیا تحمیل شده، یک ضرورت است، گفت: طبعا در این مدت کسب‌وکارها و خدمات مجازی افزایش پیدا کرده است و این موضوع، حاصل اعمال فاصله اجتماعی ناشی از کرونا است، اما خوشبختانه در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که فضای مجازی به اندازه کافی گسترش پیدا کرده است.
 
وی با اشاره به ویژگی‌های حوزه کتاب و فروش آن در فضای مجازی عنوان کرد: کتاب جنبه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد، نخستین جنبه این است که کتاب به دلیل اهمیت محتوایی آن، امکان داد و ستد و نقل و انتقال همچنین به اشتراک گذاشتن محتوای آن وجود دارد؛ زیرا این امکان وجود دارد که بدون نقل و انتقال فیزیکی به مخاطب ارائه شود.
 
حسینی‌نیک با بیان اینکه کتاب الکترونیک هنوز در کشور گسترش پیدا نکرده است، گفت: شرکت‌هایی هم که در این حوزه فعالیت می‌کنند در مجموع دارای سابقه زیادی نیستند و تعدادشان زیاد نیست و خیلی از ناشران کتاب‌هایشان هنوز الکترونیکی نشده و به اشتراک گذاشته نشده است.
 
وی با اشاره به جنبه دوم عرضه کتاب در فضای مجازی توضیح داد: کتاب الکترونیک توسط جمع زیادی از مردم خریداری می‌شود و بقیه نیز کتاب را به‌صورت فیزیکی از سایت‌های معتبر خریداری می‌کنند. ناشرانی که از سال‌ها قبل سایت داشتند، کتاب‌های خود را حتی در ایام تعطیلی ناشی از کرونا به دست مردم رسانده‌اند.
 
حسینی‌نیک با بیان اینکه در این دوران مردم به خرید اینترنتی کتاب عادت کرد‌ه‌اند، گفت: تا قبل از کرونا، گروهی از ناشران فعال سایت داشتند اما جمع زیادی از آن‌ها سایت نداشتند و با این مسائل آشنا نبودند یا با کتاب الکترونیک به شدت مخالف بودند؛ اما اکنون این دیدگاه در حال تغییر است و خیلی از ناشران امروز سایت فعال دارند و در زمینه تولید کتاب الکترونیک فعالیت می‌کنند.
 
به گفته وی، امروزه اقتصاد نشر در فضای مجازی پابه‌پای اقتصاد نشر کتاب فیزیکی پیش می‌رود و خیلی از کتاب‌ها امروز از فضای مجازی خریداری می‌شوند زیرا مزیت‌های این فضا بسیار است؛ ازجمله اینکه مخاطبان می‌توانند بدون محدودیت زمانی و مکانی کتاب‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه و خریداری کنند.
 
حسینی‌نیک با طرح این موضوع که نمایشگاه مجازی کتاب برای اهالی نشر صددرصد مفید است، گفت: بنظرم امکان اجرای بخش‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی نمایشگاه بین‌المللی خیلی ساده‌تر و راحت‌تر در فضای مجازی قابل اجرا است و می‌توان آن را عملیاتی کرد.
 
وی همچنین در پاسخ به این سوال که نمایشگاه مجازی کتاب تا چه میزان می‌توان برای اهالی نشر و دست‌اندرکاران این حوزه مفید باشد، عنوان کرد: زیرساخت برگزاری نمایشگاه همه‌جانبه کتاب و نمایشگاه پررونق و شلوغ کتاب شاید هنوز در کشور وجود نداشته باشد و مسئولان باید به این نکته توجه کنند. یکی از آن‌ها زیرساخت اینترنت برای مراجعات زیاد است؛ زیرا اگر نمایشگاه با استقبال خیلی خوب مردم روبه‌رو شود، ممکن است زیرساخت‌های سایت کشش این حجم ترافیک مراجعه را نداشته باشد و دچار اختلال شود.
 
حسینی‌نیک افزود: موضوع دیگر بحث هماهنگی و به‌روز کردن اطلاعات بخش‌های مختلف است؛ زیرا چهاربخش اصلی در نشر کشور شامل نشر عمومی، دانشگاهی، کودک و نوجوان و آموزشی است و مخاطره اصلی ناشران این حوزه‌ها غیر از زیرساخت اینترنت، مدیریت ناشران و مشکلاتی است که ناشران در بارگذاری، به‌روز کردن اطلاعات، دریافت وجه و ارسال کتاب ممکن است با آن روبه‌رو شوند.
 
وی با بیان اینکه اگر نمایشگاه پرمخاطبی داشته باشیم، این بخش ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شود، گفت: با توجه به اینکه ما تجربه برگزاری نمایشگاه مجازی در حوزه کتاب دانشگاهی را داشتیم، می‌دانیم که ناشران در این حوزه نیاز به آموزش دارند. از سوی دیگر قیمت کتاب‌ها قدیمی شده و عوض کردن بهای این حجم از کتاب، حتی از سوی خود ناشران با مشکلاتی همراه است.
 
مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی با ارائه پیشنهادی در این زمینه گفت: به‌نظرم در این میان باید تشکل‌های فعال حوزه نشر مانند اتحادیه و انجمن ها در این چهار بخش مشارکت داشته باشند؛ زیرا استفاده نکردن از ظرفیت‌های موجود به نفع دولت و وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی نیست.
 
حسینی‌نیک مخاطره یا جنبه سوم نمایشگاه مجازی کتاب را بعد از فروش کتاب دانست و یادآور شد: اگر نمایشگاه شلوغ و فعالی داشته باشیم، نقش پست خیلی مهم است؛ زیرا ساز و کار پست در کشور ما درعین‌حال که شرکتی با قدمتی حدود ۱۰۰ سال است و به‌صورت مویرگی در کل کشور فعالیت دارد؛ اما در شهرهای بزرگ و محله‌های مختلف مثل دانشگاه تهران که محل تجمع ناشران است، امکانات لازم برای خدمات‌دهی وجود ندارد.
 
وی در این زمینه توضیح داد:‌ الان در شرایط عادی امکان زود رساندن کتاب وجود ندارد و کتاب‌های پست پیشتاز بیش از دو هفته و کتاب‌های سفارشی بیش از سه هفته طول می‌کشد تا به‌دست خریدار برسد. این نگرانی وجود دارد که با همه هزینه‌ها و بودجه‌های مختلف، در بخش پست به مشکل بربخوریم و به‌نظرم باید راهکار جامع و کاملی برای آن اندیشیده شود.