حسین لعل بذری دبیر جایزه ملی ادبی مشهد در این نشست با بیان اینکه ۳۲ داور در روند برگزاری این جایزه نقشآفرینی دارند، گفت: تعداد آثاری که به این رخداد فرهنگی رسیده است، نسبت به دورههای گذشته از نظر کمی و کیفی رشد قابل توجه داشته است.
وی افزود: تا اینجای کار اتفاقات خوبی رخ داده و امیدواریم پس از این نیز به لطف اهالی ادبیات اتفاق خوبی ابتدا در سطح شهر مشهد و سپس در سطح کشور رخ بدهد و جایزه ادبی مشهد تاثیر خود را در کل کشور بگذارد.
ظرفیت برگزاری رویدادهای ادبی در مشهد بسیار بالا است
محمدکاظم کاظمی، شاعر و نویسنده افغانستانی مقیم ایران و یکی از یکی از داوران بخش نهایی جایزه ملی ادبی مشهد در این نشست با بیان اینکه از زمانی که به ایران و خراسان آمدهام، به نظرم این ضرورت همیشه احساس میشد که جای برگزاری یک رخداد فرهنگیِ ادبیِ ویژه و بزرگ در این شهر خالی است، گفت: البته جشنوارههایی در مقاطعی از سالهای گذشته برگزار شده است، اما ظرفیت برگزاری جشنوارهها و رویدادهای ادبی در مشهد بسیار بالا است.
وی با اشاره به حضور شاعران جوان و صاحبنام در جایزه ملی ادبی مشهد، ادامه داد: تعداد زیادی از شاعران پیشکسوت نیز در بخش شعر آثار خود را ارسال کرده بودند، اما به نظر میرسد کیفیت آثار شاعران جوان در این جایزه ملی ادبی بیش از کیفیت آثار شاعران پیشکسوت باشد که این خود نوید اتفاقهای خوب در حوزه شعر برای شاعران جوان است.
کاظمی افزود: جایگاه ادبی خراسان از دیرباز ویژه بوده است؛ به طوری که بسیاری از شاعران در قرنهای گذشته علاقمند به حضور در این سرزمین و سرودن اشعاری با مضامین مرتبط با خراسان بودهاند.
آثار رسیده رنگ و بوی خراسانی ندارد
سعید تشکری، نویسنده و منتقد خراسانی و یکی دیگر از داوران بخش نهایی جایزه ملی ادبی مشهد در این نشست با بیان اینکه رمانهایی که به این جایزه ادبی فرستاده شده بودند، رنگ و بوی خراسانی نداشتند، گفت: هنگامی که کتابهای انتخاب شده را برای داوری بررسی کردیم، بسیاری از داوران بهدلیل اینکه در جشنوارههای دیگر با آن آثار روبهرو شده بودند، آنها را خوانده بودند و تقریبا آثار مشهور در طول سال گذشته در این جایزه نیز مطرح شدند، در چنین زمانهایی کار سخت میشود که جایزه به مشهد تعلق داشته باشد، اما مشهد نمایندهای نداشته باشد و در چنین شرایطی شاید باید نگران باشیم که ما نتوانستیم به جایزهای برسیم که در آن مکتب خراسان سر و شکل بگیرد، یعنی جایزه مشهد در بخش رمان را به افرادی خواهیم داد که از مشهد دور هستند.
وی افزود: در رابطه با جایزه ادبی مشهد واقعیت این است که داوران آن سفارشناپذیر بودند. بنده به عنوان داور خود را میشناسم که اگر فردی در این موارد به من سفارش کند، بیشتر تحریک میشوم که حتی اگر اثر شایستهای باشد، آن را حذف کنم. درحقیقت شخصیت داوران این جایزه طوری است که اهل قیام هستند و اهل تسلیم نیستند.
این نویسنده ادامه داد: آنچه که این جایزه را به فردا میکشاند و آن را به کاریزمای باشکوه در ادبیات کشور تبدیل میکند، این است این جایزه در جایی اتفاق میافتد که باید خیلی سال پیش برگزار میشده، اما این اتفاق نیفتاده است و نگران هستم که این جشنواره سال آینده هم برگزار میشود یا خیر. چون خیلی از جایزهها با رویای این به وجود میآیند که دائمی و فراگیر باشند، اما چنین اتفاقی برای آنها رخ نمیدهد.
در بسیاری از جشنوارهها جریان داوری سالم پیش نمیرود
لیلا کردبچه یکی دیگر از داوران این جایزه ادبی بود که در سخنانی در این نشست گفت: جایزه ملی ادبی مشهد در حالی این روزها برگزار شده که ما با بحران مخاطب و نبود انگیزه تعداد زیادی از شاعران روبهرو هستیم، زیرا تعدادی از ناشران کتابهایی چاپ میکنند که اشعار آنها از نظر محتوایی کیفیت لازم را ندارد، اما در قبال آن، هزینههای بسیاری از افرادی که خود را شاعر مینامند، اما استعداد سروردن شعر ندارند، دریافت میکنند.
وی با انتقاد از این موضوع که متأسفانه چاپ مجموعههای شعر در میان اخبار بیارزش گم میشود، افزود: بیاعتمادی شاعران به عرصه چاپ و نشر یکی از دلایلی است که شاعران پیشکسوت بسیاری تصمیم بگیرند آثار خود را در جایزه ملی ادبی مشهد شرکت ندهند.
لیلا کردبچه با اشاره به اینکه در سالهای اخیر در مقابل دریافت هزینه بالا هر محتوایی از شعر را چاپ میکنند، علاوه بر این یکسری از افراد که هیچ استعدادی در سرودن شعرهایی با محتوای مناسب ندارند، به چاپ کتاب مشغول شدهاند، ادامه داد: این موضوع سبب ایجاد بحران چاپ، مخاطب و شعر شده است.
داور بخش نهایی جایزه ملی ادبی مشهد گفت: سالم بودن جریان داوری موضوعی مهم و همیشگی است که در این رخداد فرهنگی وجود داشت، اما چون در بسیاری از جشنوارهها جریان داوری سالم پیش نمیرود.
خراسان یکی از قطبهای ادبی کشور است
در ادامه این نشست، فرهاد بردبار، دبیر بخش رمان جایزه ادبی مشهد، عنوان کرد: نزدیک به ۵۵۰ اثر در بخش تک اثر دریافت کردیم که ۶۰ اثر به بخش نهایی رسید. از این بین ۱۰ اثر به عنوان کاندیدای نهایی بهزودی اعلام میشوند. در این جایزه آثار ارسالی خوبی را شاهد بودیم و تنوع جغرافیایی خوبی نیز در آثار وجود داشت. ما حتی آثاری از فارسیزبانان غیر ایرانی داشتیم و حتی داستانی داشتیم که در سیستان میگذشت و داستان مردم پاکستان بود که نثر بسیار خوبی داشت.
وی افزود: پرداختن به قومیتهای مختلف در موقعیتهای جغرافیایی متفاوت بخشی از رسالت داستان است و بیان دغدغه انسانهایی است که ایران زندگی میکنند، باید اتفاق بیفتد. زیبا است که هویتهای شهری در داستانها حضور بیشتری داشته باشد و جزوی از شخصیت یک داستان باشد. این اتفاق در خیلی از تکاثرها افتاده بود که آن را باید به فال نیک گرفت.
محبوبه بزم آرا یکی دیگر از دبیران بخش شعر و کتاب جایزه ملی ادبی مشهد نیز در ادامه این نشست این رویداد ادبی را منشای خیر در حوزه ادبیات دانست و بیان کرد: خراسان همواره مطرح بوده و یکی از قطبهای ادبی کشور است.
وی با بیان اینکه علاوه بر اینکه داوران این جایزه ادبی چهرههای مطرح ادبی هستند، شرکت کنندگان نیز از شاعران مطرح این حوزه هستند، افزود: در کنار شرکتکنندگان با اسامی مطرح، یکسری از شرکت کنندگان نیز جدید بودند و به این ترتیب نامهای جدیدی به حوزه ادبی کشور اضافه شده است.
نظر شما