به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، کتابخانه‌های عمومی یکی از مراکز مهم فرهنگی و مطالعاتی به‌شمار می‌روند که همواره با امانت‌دهی و در اختیار گذاشتن منابع درجه یک و کتاب‌های مورد نیاز به نویسندگان، پژوهشگران، دانشجویان، دانش‌آموزان و مخاطبان و دوستداران کتاب و همچنین برگزاری نشست‌های تخصصی و برنامه‌هایی با محوریت کتاب نقش بسزایی را در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در سطح جامعه ایفا می‎‌کنند.

این مراکز اما مانند سایر مجموعه‌های فرهنگی از گزند کرونا در امان نماندند و با اوج‌گیری یک‌باره این ویروس و همین‌طور موج‌های دهشتناک و خطرناک آن، شاهد اخلال در روند و نظم کاری کتابخانه‌ها بودیم. هرچند به‌منظور جبران صدماتی که کرونا به کتابخانه‌های عمومی وارد کرد، راهکارها و تدابیری اندیشیده شد اما این راهکارها نتوانست از ریزش اعضای آن‌ها جلوگیری کند؛ به‌‌طوری که در استان بوشهر در سال ۹۹ تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی از ۳۸ هزار و ۳۵۹ نفر به ۳۵ هزار و ۶۲۵ نفر کاهش یافت!

هرچند امید می‌رفت که در سال ۱۴۰۰ با کنترل کووید ۱۹ وضعیت بهتری بر کتابخانه‌های عمومی استان حاکم شود اما با اوج‌گیری دوباره کرونا و قرمز شدن وضعیت این منطقه بار دیگر محدودیت‌ها بازگشت و لاجرم فعالیت کتابخانه‌های عمومی نیز با شرایطی خاص و مبتنی بر رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی انجام خواهد شد.

سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر در خصوص فعالیت کتابخانه‌ها در این ایام به خبرنگار ایبنا گفت: بر اساس دستورالعمل‌های بهداشتی، در شهرهای با وضعیت قرمز کلیه کتابخانه‌های عمومی تعطیل خواهد بود و فعالیت‌های ترویجی از طریق فضای مجازی صورت خواهد گرفت. در شرایط نارنجی نیز کتابخانه‌های عمومی تعطیل و فعالیت‌های ترویجی از طریق فضای مجازی انجام می‌شود و خدمات تحویل کتاب از طریق پیک نیز در صورت وجود امکانات صورت خواهد گرفت.

عباس نعمتی ادامه داد: در شرایط زرد کتابخانه‌های عمومی تک شیفت، چهار روز در هفته دایر و 30 درصد سالن‌های مطالعه، طبق دستورالعمل‌های بهداشتی در دسترس خواهد بود. در این شرایط کتابخانه‌های دو شیفت به‌صورت تک شیفت و از ساعت 7:30 تا 14 اداره می‌شوند. در شرایط آبی همه کتابخانه‌های عمومی به‌صورت حضوری و با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی خدمت‌رسانی می‌کنند و همچنین کتابخانه‌های تک‌شیفت از ساعت 7:30 تا 14 و کتابخانه‌های دو شیفت از ساعت 7:30 تا 20 دایر خواهند بود.

سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر در خصوص شیوه استفاده از کتابخانه‌های عمومی در ایام کرونا هم تاکید کرد: در مناطق نارنجی و قرمز اعضای کتابخانه‌ها می‌توانند با مراجعه به سامانه مدیریت کتابخانه‌های عمومی (سامان) به نشانی www.samanpl.ir با انتخاب شهرستان، کتابخانه و کتاب مورد نظر و اطلاعات آن را به‌صورت تماس تلفنی، فضای مجازی یا از طریق خدمت رزرو در سامانه سامان به کتابخانه اطلاع دهند و کتابداران ما شرایط دریافت کتاب را به اطلاع آنها خواهند رساند.

نعمتی در خصوص اقدامات خاصی که در ایام کرونا در کتابخانه‌های عمومی به‌منظور تامین سلامت کارکنان و اعضای آن‌ها صورت می‌گیرد، تاکید کرد: ضدعفونی، رعایت فاصله در فضای کتابخانه، قفسه قرنطینه، لغو تجمعات، تمدید خودکار کارت‌های عضویت، بخشودگی جرایم در صورت بازگشت کتاب، افزایش مدت امانت کتاب به یک ماه، لغو خدمات در بخش نابینایان و ناشنوایان، تعطیلی بخش نشریات، تعطیلی بخش کودک، تعطیلی بخش مرجع، تب‌سنجی از مراجعان، خدمات مجازی و غیرحضوری و قرنطینه یک هفته‌ای کتاب‌های تحویل‌ گرفته از اعضا از جمله اقدامات دیگری است که در ایام کرونا صورت می‌گیرد.
 

 
سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر در ادامه از اهدای ۲۹ هزار جلد کتاب از سوی مردم، ناشران، نویسندگان و مراکز خیریه در قالب در طرحی با عنوان «چالش اهدای کتاب بوشهر» در سال ۹۹ به کتابخانه‌های عمومی این استان خبر داد.

به گفته وی، در حال حاضر بیش از ۹۲۰ هزار جلد کتاب در کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر وجود دارد که در اختیار بیش از ۳۷ هزار عضو این مجموعه قرار می‌گیرد.

نعمتی افزود: با توجه به جمعیت یک میلیون و 160 هزار نفری استان، بالغ بر چهار میلیون و ششصد جلد کتاب نیاز است که در حال حاضر تعداد کتاب کتابخانه‌های عمومی این استان کمتر از یک میلیون جلد است.

سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر ادامه داد: البته امسال حدود 50 هزار نسخه از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، برای کتابخانه‌های عمومی استان خریداری و ارسال شده است. افزون بر این، کتاب‌های اهدایی از مراکز خیریه و مردم نیز به کتابخانه‌ها تزریق شده است.

این مقام مسئول در خصوص سرانه فضای کتابخانه‌ای استان بوشهر توضیح داد: در حال حاضر ۲۴ هزار و ۹۸۸ مترمربع فضای کتابخانه‌ای در استان داریم که 405 مترمربع آن در سال ۹۹ با بازگشایی کتابخانه عمومی مبصری بوشهر تامین و افزوده شده است.

نعمتی در خصوص تعداد کتابخانه‌های فرسوده در این استان یادآور شد: در حال حاضر در این استان ۳ کتابخانه فرسوده وجود دارد که عبارتند از: ۱) کتابخانه عمومی آبدان که البته ساختمان جدید آن در حال احداث است. ۲) کتابخانه شبانه‌روزی مصلحیان که جزء بناهای شاخص و تاریخی استان است امکان دست‌کاری در آن وجود ندارد و ۳) کتابخانه عمومی «رکنی» در خورموج که اهدایی خیّر خورموجی است و به نام زنده‌یاد رکنی نامگذاری شده است.

سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر در خصوص تاثیر سوء کرونا بر روند کار کتابخانه‌های عمومی استان بیان کرد: با توجه به تعطیلی برخی از مشاغل و خدمات عمومی در دوره کرونا اما کتابخانه‌های عمومی با اتخاذ تدابیر لازم و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ارائه خدمات به اعضای از طریق فضای مجازی به صورت مستمر همت ورزیدند.

به گفته نعمتی، همچنین در بحران کرونا در سال ۹۹، نشست‌های تخصصی کتابخوان، تجلیل از کتابداران و کتابخانه‌های برتر، مسابقات کتابخوانی، خلاصه‌نویسی و قصه‌گویی از جمله برنامه‌هایی بوده که به‌صورت مجازی و از طریق پلتفرم اسکای روم در سال ۹۹ در کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر برگزار شده است.

وی ادامه داد: افزون بر این، در این بازه زمانی برنامه‌های متنوع دیگری شامل بازگشایی کتابخانه عمومی مبصری بوشهر، افتتاح بخش نابینایان و بخش مرجع مجازی کتابخانه عمومی خلیج فارس بوشهر، اجرای طرح پیک کتاب، رونمایی از کتب نویسندگان بوشهری، برگزاری آیین «راوایان بالندگی» و تقدیر از شاعران انقلابی و آیینی استان و جشنواره کتابخوانی رضوی از سوی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر اجرا شد.

نعمتی سپس به برنامه‌های سال گذشته این اداره‌کل اشاره کرد و توضیح داد: در سال گذشته بالغ بر دو هزار برنامه فرهنگی بر بستر فضای مجازی و حقیقی در قالب نمایشگاه کتاب، برنامه‌های مناسبتی، مسابقات فرهنگی و کتابخوانی، کارگاه‌های آموزشی، نشست‌های کتابخوان، جلسات شعرخوانی، جلسات نقد و رونمایی کتاب و... برگزار شده است.

سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر یادآور شد: در حال حاضر 76 کتابخانه عمومی در قالب 44 کتابخانه شهری، 22 کتابخانه روستایی و 10 کتابخانه مشارکتی در استان بوشهر در حال خدمت‌رسانی به مردم هستند.