خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اردبیل - حاتم رسولی: طی سال‌های اخیر آمار انتشار کتاب نشان از افزایش عناوین کتب منتشره دارد. فارغ از اینکه این رشد تولید با چه کیفیتی روبه‌رو بوده است؛ یک نکته را عیان می‌سازد و آن اینکه نقش یارانه‌های دولتی در زمینه تولید و نشر کتاب بی‌تأثیر نیست.
 
همان‌گونه که می‌دانیم نشر پدیده‌ای فرآیندی است و یک عنوان کتاب، با طی کردن مراحل مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود. ادامه این فرآیند منوط به تأمین منابع لازم است که اگر فرآیند به درستی طی شود قطعا موجب تامین منابع خواهد بود.
 
چرخه نشر، کشور هم اینک به دلایل متعددی با چالش‌های مختلفی مواجه است. عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و حتی برخی از مشکلات صنفی و مدیریتی در حوزه نشر بر این چرخه تأثیرگذار هستند.

گاهی یکی از این عوامل کافی است تا چرخه نشر کتاب به کلی به تعطیلی کشانده شود. به‌عنوان مثال شیوع ویروس کرونا در طی یک و نیم سال گذشته چنان پیکر نحیف حوزه نشر را کم‌رمق ساخته که شاید در طول عمر صنعت چاپ کم نظیر باشد.
 
از دیگر عواملی که موجب نابسامانی صنعت نشر کتاب در کشور شده، چرخه توزیع، تبلیغ و اطلاع‌رسانی است. تولید، در کنار توزیع و ترویج معنا می‌یابد. به‌طور قطع اگر این مرحله از فرآیند نشر کتاب به درستی مدیریت نشود؛ صرفاً شاهد چاپ کتاب و انبار آن خواهیم بود و مخاطبی برای خرید و خواندن کتاب‌ها نخواهیم داشت.

کتابخانه‌های عمومی و مدارس و کتابخانه‌های نهادهای فرهنگی که می‌توانند در زمینه حمایت از کتاب نقش برجسته‌ای ایفا نمایند نیز به صورت مناسبی این وظیفه را انجام نمی‌دهند و کتاب‌های تولید شده، نوعاً در کتابخانه‌های عمومی یافت نمی‌شوند.

از سوی دیگر، نبود آرامش فکری در مخاطبان و در اولویت نبودن خرید کتاب در سبد فرهنگی خانوار باعث کم رونقی بازار نشر است. خانواده‌ها به علت مشکلات اقتصادی توان آن را ندارند که کتاب را به عنوان یک کالای فرهنگی خریداری کنند.
 
حمایت از چرخه نشر کتاب ضرورتی انکارناپذیر است و تا زمانی که این فرآیند از تألیف، تولید و توزیع کتاب به درستی مدیریت نشود، شاهد بهبود وضعیت نشر کتاب نخواهیم بود.