به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست مجازی «آفتابگردان خاموش» از سوی قطب علمی فردوسی و شاهنامه در دانشگاه مشهد و با مشارکت انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی به مناسبت زادروز بانوی زبان فارسی، زنده‌یاد زهرا استادزاده، عضو هیأت علمی مرکز همکاری‌های علمی- بین‌المللی وزارت علوم برگزار و از دو دهه خدمات ثمربخش وی در گسترش زبان فارسی در فراسوی مرزهای جمهوری اسلامی ایران تقدیر شد و کتاب یادنامه وی نیز موسوم به فراسوی فارسی معرفی شد.

در ابتدای این نشست محمدجعفر یاحقی استاد ممتاز دانشگاه فردوسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر استادزاده و شخصیت علمی و خیرخواه او به نیکی یاد کرد و جایگاه او را به عنوان سنگربان زبان فارسی در توسعه کرسی‌های دانشگاهی زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزهای ایران تأثیرگذار و مهم ارزیابی کرد

یاحقی نقش او را در نظارت بر این کرسی‌ها، گزینش و تأمین استادان مرتبط و همچنین تسهیل ارتباطات استادان در فرایند اعزام و تعامل بهینه با سفرای کشورمان در نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور به باغبان دلسوزی تشبیه کرد که بیش از همه بر نیازمندی‌های باغش واقف است و برای رفع آن احتیاجات آن و رونق آن بوستان پیوسته می‌کوشد.

سخنران بعدی محمد دبیرمقدم، استاد دانشگاه علامه طباطبایی و معاون علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود که در نقش استاد سابق خانم استادزاده در دوران دانشجویی ایشان در رشته آموزش زبان فارسی آن دانشگاه به ایراد سخن پرداخت و کوشش بی‌بدیل آن بانوی مهربان و کوشای زبان فارسی را در تقویت زبان فارسی در دانشگاه‌های خارج از کشور ستود و اضافه کرد: زبان فارسی مایه هویت ملی و حیثیت بین‌المللی ماست و تقویت آن به ویژه در زمان تحریم‌های اخیر، تسهیل‌گر روابط ما با دنیا و زبان گویای احساسات و روحیه ایرانی در جهان است و هر اقدامی را در راستای ترویج این زبان کهن به ویژه در شرایط کنونی، ارزشمند و راهگشا تلقی کرد و از مراقبت دلسوزانه و خیرخواهانه خانم دکتر استادزاده در خلال سنوات اخیر در بسط و ارتقای جایگاه کرسی‌های زبان فارسی ایران در دانشگاه‌های جهان و تعامل سازنده او با وزارت امور خارجه تقدیر کرد و ابراز امیدواری کرد که جای خالی آن مدیر خدوم و تلاشگر در وزارت متبوع به تدریج با تربیت نیروی جایگزین و دلسوزی چون خودش جبران شود.

سخنران دیگر این مراسم سیدمحمد ترابی، استاد بازنشسته گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی بود و به بیان بخشی از خاطرات خود از دوران دانشجویی آن بانوی فقید در آن دانشگاه و علاقه و تبحر وی به ویژه در درس ادبیات معاصر ایران پرداخت و افزود: من با حمایت استادزاده به چند کشور خارجی به‌ویژه چین و استرالیا به عنوان استاد مدعو اعزام شدم و از برنامه‌های خلاقانه آن بانوی فقید و مهربان در راستای نظارت بر کارکرد صحیح این کرسی‌های زبان‌آموزی از نزدیک آشنا بودم و از پاسخگویی به‌موقع ایشان نسبت به رفع مضایق هر کرسی و پیگیری جدی مشکلات استادان اعزامی تکریم و تقدیر کرد و فقدان او را ضایعه‌ای برای گسترش زبان فارسی در خارج از ایران دانست و خلق نیکوی او را با وجود مشغله‌های زیاد کاری از ویژگی‌های تربیتی و شغلی نیک وی برشمرد.

سخنران بعد امید بهبهانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بود و با عنایت به سابقه آشنایی خانوادگی خانم دکتر استادزاده با مادر ایشان (بانو سیمین بهبهانی) اظهار تأسف عمیق خود را از فقدان دوست و همکار پرسابقه خویش استادزاده ابراز کرد و به بیان خاطراتی از انضباط کاری و منش دقیق شغلی آن فقید در نقش رئیس اداره اعزام استاد در معاونت زبان فارسی مرکز همکاری‌های علمی- بین‌المللی وزارت علوم به نیکی یاد کرد و گفت: اگر آن همه پیگیری تقریباً شبانه‌روزی استادزاده برای شکل‌گیری یا بقای کرسی‌های زبان‌آموزی ایران و ایجاد دلگرمی در استادان اعزامی نبود، رشد سریع این کرسی‌های در اوایل خلال دهه اخیر به وقوع نمی‌پیوست و در اثر مجاهدت‌های او و حسن اعتماد مسئولان وقت به نیت خیرخواهانه آن مدیر تلاشگر بود که تعداد این کرسی‌ها به بیش از دو برابر افزایش یافت و چرخ تدریس زبان و ادبیات فارسی در اقصی‌نقاط جهان به گردش افتاد.

سخنران بعد بهادر باقری، دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی و معاون سابق زبان فارسی در وزارت علوم بود که از خاطرات دوران همکاری با آن بانوی فقید برای حاضران گفت و از اطلاعات وسیع و دقیق او نسبت به پیشینه هر کرسی و روند زبان آموزی در آنها در خلال نیم‌قرن اخیر با شگفتی یاد کرد و از حضور مؤثر وی در بیشتر نشست‌ها و جلسات مرتبط در محل وزارت یا خارج از آن به عنوان مطلع‌ترین فرد حاضر در آن هم‌اندیشی‌ها در باب مسائل زبان فارسی در جهان ذکر خیر کرد و نقش و اهتمام بسیار او را در روشن‌ماندن چراغ این کرسی‌ها گاه در شرایط ملتهب و متغیر سیاسی یا اقتصادی کشور فراموش‌نشدنی و تحسین‌برانگیز دانست.

سخنران پایانی این نشست، محمدامین ناصح، عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند و نویسنده کتاب فراسوی فارسی (یادنامه بانو دکتر زهرا استادزاده) بود که به ذکر برخی خاطرات دوران دانشجویی در دانشگاه علامه طباطبایی و سپس همکاری پژوهشی با وی در تألیف بیش از 15 مقاله مشترک پرداخت و روحیه محققانه وی را با وجود مشغله شدید اداری ستود و گفت: به سبب مسئولیت اینجانب در دانشگاه بیرجند گاه می‌طلبید مراجعات پیاپی به وزارت علوم داشته باشم و در آنجا به‌کرّات از مهر و مهمان‌نوازی ایشان بهره‌مند می‌شدم و از نزدیک شاهد روابط عمومی قوی و ارتباطات شغلی وسیع وی با سازمان‌های مختلف بودم و از احترام و مقبولیت مثال‌زدنی وی به عنوان یک کارشناس موفق و کاربلد نزد تمام مراجعان ایشان و مدیران سازمان‌های ذی‌ربط بودم و آنچه بیش از همه برایم جلب نظر می‌کرد، سعه صدر و پاسخگویی متین آن بانوی نجیب نسبت به تقاضاها یا سؤالات استادان مرتبط بود که با خوش‌رویی به حل و فصل مشکلات آنان می‌پرداخت و از این حیث، نماد تکریم ارباب رجوع تلقی می‌شد.

او اضافه کرد چون با فقدان وی، زبان فارسی یکی از حامیان راستین و اثرگذار خود را در صحنه‌های بین‌المللی از دست داد، لذا به منظور پاسداشت خدمات وی متعاقب درگذشت نابه‌هنگام او بر آن شدیم که کتاب «فراسوی فارسی» را به‌عنوان یادنامه ایشان برای حفظ نام و یاد وی بر جریده زبان فارسی ظرف مدت کوتاهی پس از وقوع آن حادثه تلخ با همیاری جعی از همکاران علاقه‌مند و استادان سابق اعزامی ارائه دهیم که خوشبختانه این مهم در پایان سال گذشته در قالب کتابی در قطع وزیری و جلد سخت با حدود 500 صفحه به نتیجه رسید و تقدیم جامعه دانشگاهی کشور شد.

پایان‌بخش این نشست صمیمی، تشکر سارا سمیعی دختر آن زنده‌یاد از حضور و مشارکت مهمانان در نشست یادبود مادرش در شب زادروز آن فقید بود و پیشنهاد کرد در صورت تمایل و قابلیت برنامه‌ریزی، همه‌ساله در همایش‌های ادواری ترویج زبان و ادبیات فارسی، جایزه‌ای به نام مادر فقیدش با هزینه خانواده وی تأمین و به مقاله برتر از سوی مدیر آن همایش به منظور حفظ نام و یادش در عرصه ترویج زبان فارسی تقدیم سخنران منتخب شود.

بانو زهرا استادزاده هفتم آذر 1399 بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.