به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از وکس، با شیوع ویروس کرونا و اعلام قرنطینه عمومی در بسیاری از کشورهای جهان، مردم در خانه‌هایشان به سرگرمی‌های بسیاری روی آورده‌‌اند که مطالعه کتاب یکی از اصلی‌ترین آنهاست. حالا این مسئله نیز مطرح شده است که کتاب تا چه اندازه می‌تواند اضطراب و استرس مردم را کاهش کند و اینکه آیا مردم گرفتار با کرونا با این همه استرس می‌توانند روی سرگرمی متمرکز شوند که نیاز به تمرکز و دورشدن از استرس دارد.
 
در اینجا خبرنگار مجله وکس مصاحبه‌ای با اولیور جی.رابینسون استاد علوم اعصاب و روان‌شناختی دانشگاه کالج لندن انجام داده است که موضوع اصلی گفت‌وگویش را به ارتباط استرس و مطالعه کتاب است و اینکه آیا کتاب خواندن در شرایط کنونی کار سختی است یا اینکه خود کتاب می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب ناشی از ویروس کرونا کمک کند.
 
برای سوال اول اینکه این روزها بسیاری از مردم می‌گویند به خاطر استرس کرونا نمی‌توانند روی مطالعه کتاب تمرکز کنند و به اصطلاح کتاب خواندن برایشان مشکل شده است. حالا به نظر شما اضطراب می‌تواند کاهش تمرکز را در پی داشته باشد؟
اگر بخواهیم صادقانه صحبت کنیم، هنوز هیچ کس به طور دقیق درباره این موضوع چیزی نمی‌داند. البته مطالعه کتاب در کاهش استرس در مطالعاتی ثابت شده است؛ ولی هنوز ثابت نشده که استرس کاهش تمرکز رو به دنبال دارد. البته اضطراب دو نوع است که یک نوع مربوط به آسیب‌های بدنی است و نوع دیگر به عوامل محیطی بستگی دارد. تمرکز برای مطالعه کتاب نیز به همین امر ارتباط دارد.
 
آیا مطالعات بالینی خاصی هم درباره این موضوع انجام شده است؟
بله تحقیقات آزمایشگاهی روی حیوانات نشان می‌دهد که اضطراب محیطی تنها به انسان مربوط می‌شود چون حیوانات به راحتی به محیط و عوامل استرس‌زای آن عادت می‌کنند ولی انسان قادر به این مهم نیست. حالا کتاب خواندن هم شاید به همین عدم کنترل مربوط باشد. به طور کلی می‌توان گفت استرس با ترس تفاوت دارد. مثلا ترس از عنکبوت قابل کنترل است؛ چون قادر به کنترل و دفع حشرات از خانه هستیم؛ ولی استرس قابل پیش‌بینی نیست و نمی‌توان عوامل آن را دقیقا شناسایی کرد. مسئله کرونا هم دقیقا به خاطر ناشناخته بودن آن است.
 
برگردیم به موضوع اصلی. آیا استرس باعث کاهش کارکرد شناختی در انسان می‌شود؟
البته منظور شما کتاب خواندن است. بله تا حدودی. استرس باعث اختلال در حافظه کوتاه مدت انسان می‌شود و تمرکز نیز یکی از نتایج همین حافظه کوتاه مدت است. به نظر می‌رسد کاهش حافظه کوتاه مدت در تمرکز و مطالعه کتاب تاثیر داشته باشد. چند مطالعه نشان می‌دهد وقتی مردم استرس دارند، احساس می‌کنند زمان سریع می‌گذرد و نمی‌توانند به راحتی تمرکز داشته باشند.
 
بالاخره اینکه کارکردهای شناختی و حافظه روی کتاب‌خوانی تاثیر دارند؟
البته بازهم به عنوان یک عصب‌شناس صادق می‌گویم که این بستگی به افراد دارد. به طور قطعی نمی‌شود درباره این مسئله حکم صادر کرد ولی تاثیر غیرمستقیم استرس بر حافظه کارکردی را نمی‌توان نادیده گرفت. پس همان طور که گفتید در دوران قرنطینه تمرکز کار سختی است و به خاطر همین شاید مردم بیشتر به سوی کتاب‌های داستانی و سرگرم‌کننده روی می‌آورند که کمتر به تمرکز نیاز دارد.