به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در آذربایجان‌شرقی، قاسم ناظمی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی در این مراسم با اشاره به اینکه طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از این به بعد برنامه «عصر کتاب» به صورت مکرر در طول سال برگزار خواهد شد، ابراز امیدواری کرد: با برگزاری این مراسم علاوه بر تجلیل از فعالان حوزه فرهنگ و کتاب، شاهد تحول جدی در حوزه تولید تفکر و ادبیات جدید باشیم.
 
وی با تاکید بر اینکه تولید افکار نو بدون همراهی اهالی فرهنگ و هنر میسر نیست، گفت: متاسفانه واقعیت‌های موجود با سابقه‌ای که از آذربایجان‌شرقی در اذهان عمومی نقش بسته است، سازگار نیست و ترمیم شکافی که بین فرهنگ دیروز و امروز استان به وجود آمده، نیازمند همت بالا و جسارت است و این اتفاق ممکن نیست مگر با تلاش اصحاب قلم علم و فرهنگ.
 
ناظمی گفت: ما باید تلاش کنیم فرصت را در اختیار اهالی ادب قرار دهیم تا بتوانند افکار و ایده‌های جدیدی را به جامعه تزریق کنند.
 
وی تاکید کرد: به باور من یکی از وظایف نهادهای فرهنگی به جای مداخله و تلاش برای انجام اصلاحات در کارها، واگذاری امور به اهالی فضل و قلم است و حتی اگر در جریان انجام فعالیت‌ها ایراداتی نیز به وجود بیاید، به دلیل اینکه از مجرای فهم عقل و دانش سرزده است می‌توان از آن چشم‌پوشی کرد.
 
ناظمی با تاکید بر اینکه تولید فکر و اندیشه بر پایه تفاوت‌ها شکل می‌گیرد، افزود: اگر قرار بود جریانات فرهنگی و علمی در دنیا بنا بر مصالحه طرح نمی‌شدند، امروز این همه اندیشه و کتاب متولد نشده بود.
 
وی گفت: بخشی از وضعیتی که امروز در فضای عمومی جامعه به وجود آمده است، ناشی از تحمل‌ناپذیری جامعه در پذیرش گفتمان‌های متفاوت است، حتی خود ما اهالی فرهنگی نیز گاهی تحمل اندیشه‌های مخالف را نداریم و این یک آسیب و آفت در حوزه فرهنگی است.
 
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه متاسفانه کتاب در سبد خرید مردم جایگاه ویژه‌ای ندارد، اضافه کرد: در سال‌های اخیر برخی از کتابفروشی‌ها به جهت کیفیت ارائه خدمات توانسته‌اند اقدامات مناسبی در حوزه فعالیت خود انجام دهند، که گرچه این حرکات بدوی است اما در صورت تداوم می‌تواند جریان فرهنگی عمیق و ریشه‌ای به وجود بیاورد.
 
وی با بیان اینکه در کنار توسعه فرهنگ کتابخوانی باید به اقتصاد حوزه کتاب نیز توجه شود، افزود: تنها با حمایت صرف دولتی نمی‌توان کار فرهنگی را پیش برد و من امیدوارم روزی برسد که نویسندگان تنها از طریق درآمد فروش کتاب‌هایشان بتوانند امرار معاش کنند.

 
ناظمی از اینکه تعداد کتابفروشی‌های تبریز طی چند سال اخیر به نسبت قبل افزایش یافته است، ابراز خوشحالی کرد و گفت: اجرای طرح‌های فصلی تخفیف کتاب با قطع رانت‌ها و دست‌های اضافی، شرایطی را فراهم آورده است تا تمام عوامل مرتبط با حوزه کتاب و مخاطبان به صورت مستقیم از مزایای این طرح بهره‌مند شوند.

سهم کمتر از یک درصدی مصرف کالاهای فرهنگی در ایران
سعید جلالی، مدیر انتشارات ستوده در تبریز هم در این مراسم گفت: مصرف کالاهای فرهنگی با محوریت کتاب در ایران حتی از یک درصد هم پایین آمده است و این یک تهدید برای جامعه ما محسوب می‌شود.
 
جلالی گفت: در تبریز مرکز اختصاصی تبریزشناسی نداریم، به همین دلیل ما در انتشارات ستوده بالغ بر ۵۳ عنوان کتاب در رابطه با شخصیت‌ها، مشاهیر، مکاتب و محلات تبریز چاپ کرده‌ایم، تا این خلأ را پر کنیم.
 
وی با اشاره به وجود شخصیت‌های بزرگی از قبیل «محمدعلی‌خان تربیت» بنیانگذار اولین کتابخانه عمومی ایران در تبریز، «علی دهقان» که بانی نام‌گذاری و آغازگر هفته کتاب بود و برادران نخجوانی که تمام اندوخته‌های خود را تقدیم تبریز کرده‌اند، گفت: یکی از دلایلی که امروز استقبال از کتاب و مطالعه پایین است، به دلیل نبود حساس‌سازی اجتماعی در حوزه کتاب است. ما نباید روی دقیقه‌های سرانه مطالعه با هم دعوا کنیم بلکه باید سعی کنیم با آشناسازی و انس دانش‌آموزان از سنین پایین، فرهنگ کتابخوانی را ترویج دهیم.
 
مدیر انتشارات ستوده با اشاره به اینکه در حال حاضر ۳۰۰ پروژه فعال در حوزه ساخت مدارس خیّرساز در استان وجود دارد، گفت ما سعی داریم در کنار تمام این مدارس یک کتابخانه نیز فعال کنیم، این در حالی است که در چارت رسمی وزارت آموزش و پرورش پست کتابدار حذف شده است و این نشان از بی‌توجهی مهم‌ترین ارگان فرهنگی به حوزه کتاب دارد.
 
جلالی با بیان اینکه از زمان فعالیت در انتشارات، ۱۴ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عوض شده‌اند، افزود: در این بین یک واقعیت همیشه ثابت بوده است و آن اینکه به جای ضوابط و قوانین، وزرا بودند که سیاست‌های کلی حوزه کتاب را مشخص کرده‌اند؛ گاه از طریق اعطای وام‌های کم‌بهره، گاه از طریق خرید کتاب و گاه اعطای تسهیلات برای کاغذ سعی کرده‌اند از فعالان حوزه کتاب حمایت کنند اما هیچ کدام از این شیوه‌ها چون تداوم نداشته‌اند، راه به جایی نبرده‌اند.

ترسناک است که در جامعه‌ای تمام انسان‌ها یک جور بیاندیشند
عبدالمجید نجفی، نویسنده تبریزی هم در این مراسم در سخنانی تاکید کرد: عرصه فرهنگ، هنر و خلاقیت‌های ادبی بدون تحمل و رواداری نمی‌تواند به سمت جلو حرکت کند و این ترسناک است که در جامعه‌ای تمام انسان‌ها یک جور فکر کنند.
 
وی اضافه کرد: باید سلیقه‌ها و عقاید مخالف و مختلف با هم تبادل شوند تا شاهد رشد و شکوفایی جامعه باشیم.

نجفی با بیان اینکه بارها پیشنهاد داده‌ایم در مدارس پایگاه‌های کتابخانه به وجود بیاید اما آموزش و پرورش چندان توجهی به این حوزه ندارد، گفت: این کار هزینه و زمان زیادی نمی‌خواهد بلکه فقط نیازمند عِرق فرهنگی دارد، اما «آنچه به جایی نرسد، فریاد است».

 

وی با بیان اینکه دیوار بلند بی‌اعتمادی بین آموزش رسمی و ادبیات خلاق هنوز در جامعه وجود دارد، افزود: چه عیبی دارد در مدارس از وجود نویسندگان و چهره‌های شاخص ادبی استفاده بکنیم و دانش آموزان ارتباط چشمی و حضوری با این افراد را تجربه کنند؛ چرا که تجربه نشان داده است حضور چنین شخصیت‌هایی در مدارس باعث ایجاد انگیزه برای کتاب مطالعه کتاب می‌شود و بارها پیش آمده است که یک شعر، یک قصه، یک جمله و یک شخصیت بزرگ به رگ حساس انسان‌هایی برخورده و مسیر زندگی آنها را تغییر داده است.

کتاب همچنان جایگاه خودش را حفظ کرده است
پایان‌بخش سخنرانی‌های این مراسم، صحبت‌های محمدرضا تاج‌الدینی، نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی بود که در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه جامعه‌ای که در آن جوانان با کتاب آشنا شوند، به سمت تعالی و توسعه پیش می‌رود، مخصوصاً تازه‌های نشر و کتاب‌های جدید تاثیر بالقوه‌ای در پیدایش افکار نو دارند، به وجود رقبای قوی جدی در برابر کتاب اشاره کرد.

وی گفت: من معتقدم در کنار فضای مجازی و سایر رسانه‌های جذاب، کتاب همچنان جایگاه خودش را حفظ کرده است و حتی در برخی موارد شاهد هستیم، فضای مجازی به وسیله‌ای برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی بدل شده است.

 
تاج‌الدینی گفت: همه ما باید سعی کنیم از فرصت‌های کوچک و زمان‌های محدود چه در اماکن عمومی چه در محل کار و خانه برای خواندن کتاب استفاده کنیم.
 
در پایان این مراسم تعدادی از فعالان حوزه کتاب معرفی و تجلیل شدند. اسامی تجلیل‌شوندگان به شرح زیر است:
 
سحر علی‌محمدی (کتابخوان نمونه)، رضا قلی‌زاده (نویسنده)، سیروس قمری (مدیر کتابفروشی فردوسی و انتشارات فخر آذر)، محمد طاهری خسروشاهی (نویسنده و پژوهشگر)، سمرا کلکته‌چی (خیر و فعال حوزه فرهنگی)، الهام قاسمیان (موسس انجمن خانه‌داران کتابخوان)، صمد محمدی آسیابی (مدیر انتشارات اختر)، علیرضا رنجبران اصل (صاحب قنادی ایلهان و مروج کتاب) و ساناز شهابی (خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران).
 
همچنین از سه تن از برگزیدگان باشگاه کتابخوانی و چند تن از شاعران استان نیر در این مراس تجلیل شد.