کتاب «بایستههای تبلیغ فرهنگ جهاد و شهادت» اثر محمدباقر نادم از سوی مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد.
بین عناصر و شخصیتهای دفاع مقدس و جامعه جوان امروز، مشترکات و الگوهایی در سیره نورانی شهدا بهچشم میخورد که استخراج این الگوها و ثروت عظیم نیازمند فناوری خاص است که آن فناوری «راهیان نور» است و تکنولوژی بهرهبرداری از راهیان نور «روایتگری تخصصی فرهنگ جهاد و شهادت» است.
این اثر، جزو اولین منابع جامعی بهحساب میآید که آداب و مهارتهای تبلیغ فرهنگ جهاد و شهادت را بهصورت مبسوط و کاربردی در اختیار مبلغان و راویان روحانی قرار میدهد.
روشها و مهارتهای تدوین شده در این مجموعه، براساس یافتهها، تجربهها و تدریس اساتید مؤسسه روایت سیره شهدا در دورههای آموزش روایتگری گردآوری شده است. کتاب حاضر در صدد آموزش بایدها و نبایدهای تبلیغ فرهنگ جهاد و شهادت و بایستههای روایتگری است.
مجموعه حاضر با بهرهگیری از منابع علمی و تجربه عملی راویان روحانی طی اعزامهای مختلف به محافل شهدای مناطق جنگی و کاروان های زیارتی راهیان نور تدوین شده است. آنچه از تبلیغ فرهنگ جهاد و شهادت (روایتگری) مدنظر است، صرفا بیان خاطرات دوران هشت ساله دفاع مقدس نیست، بلکه تحلیل و تطبیق این حقایق با ارزشهای دینی است که با هدف تبلیغ معارف دین اسلام و ترویج فرهنگ مجاهدت و شهادتطلبی صورت میگیرد.
این اثر با هدف افزایش سطح توانایی راویان در رویارویی با مخاطبان فرهنگ دفاع مقدس و براساس نگاه حرفهای کارشناسان عرصه سخن و روایتگری و با بهرهگیری از تجربیات سالهای گذشته و آسیبشناسیهای انجام شده، نگارش شده که حاوی مهارتهای لازم درخصوص بایدها و نبایدهای روایتگری است.
هرچند در سالهای اخیر درباره روایتگری کتابهای متعددی نگارش درآمده، اما کتاب پیشرو با تمرکز بر بایدها و نبایدها، مهارتها و بایستههای روایتگری فرهنگ و ارزشهای دفاع مقدس نوشته شده که سرآغازی بر نگاه تخصصی به مقوله روایتگری خواهد بود.
اکنون این اثر تحت عنوان «بایستههای تبلیغ فرهنگ جهاد و شهادت» بهعنوان یک بسته جامع روشی و مهارتی به منظور آموزش اصول و فنون تبلیغ فرهنگ جهاد و شهادت و با استفاده از محتوای بیش از 10 دوره آموزش روایتگری در مؤسسه روایت سیره شهدا تهیه شده است.
ساختار کتاب
این اثر در شش فصل تهیه و تنظیم شده است؛ در فصل اول با عنوان «راوی شناسی»، در ابتدا جنبههای شخصیتی راوی (ظاهری و باطنی) تبیین شده و در ادامه به 10 وظیفه ذاتی راوی در برابر مسئولیت روایتگری میپردازد که ازجمله آنها میتوان به پیوند روحی و معنوی و عاطفی با شهدا، روایت منطقی و استوار، رعایت مراتب اخلاص و مسئولیتهای معنوی، نگاه جامع به دفاع مقدس، پرهیز از تحلیل و سخنان ناشیانه و تسلط بر شیوهها و قالبهای روایتگری اشاره کرد.
«آداب و اصول روایت گری» عنوان دومین فصل از این اثر است که پس از بیان اصول و مبانی روایتگری و آیات روایتگری در قرآن کریم، اصول مهندسی روایتگری (تشخیص، تبیین، تناسب، دستهبندی مطالب، تطهیر، تکریم، تسهیل، تدریج، تعلیم و تربیت، اتقان) تشریح شده است. در این فصل، اصول ایمانی معنویتساز، آثار معنویت در روایتگری، شاخصههای سنجش معنویت، شاخصههای بیان هنرمندان و چیستی و چرایی و چگونگی روایتگری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در فصل سوم این کتاب به «مهارتهای مخاطبشناسی» پرداخته و انواع مخاطب (عام، خاص و اخص) و ویژگیهای آن را برشمرده و به تقسیمبندی مخاطب براساس پذیرش روایتگری میپردازد و در ادامه به محورهای مهم در مخاطبشناسی (توانشناسی، روانشناسی، زبانشناسی، مسئلهشناسی، نسخهشناسی، اقتضاشناسی) اشاره دارد. در ادامه این فصل، مهارت همانندسازی برای مخاطب (راهکارها و مصادیق) تبیین شده و مهارتهای مواجهه با انواع مخاطب تشریح شده است.
در فصل چهارم با عنوان «ساماندهی فرصتها در روایتگری»، اهمیت فرصت راهیان نور، تبیین و مفهومشناسی اردوی راهیان نور، ماهیت و اهمیت برگزاری آن و چرایی تقدس این مسأله تشریح شده است. سپس به وجود فرصت زیارتگاه شهدا پرداخته شده و فرصتهای اردویی مطرح و به مهارتهای لازم برای مدیریت زمان و محتوا (ازجمله مهارت موقعیتیابی در مسیرها، بهرهبرداری از فرصت و موقعیت مسیرها، موقعیتهای اتوبوسی در مسیر، فرصتهای مربوط به مکان اسکان) اشاره شده است.
«مهارت محتوایابی و شیوههای ارائه در روایتگری» عنوان پنجمین فصل از کتاب «بایستههای تبلیغ فرهنگ جهاد و شهادت» است که در این فصل، اهمیت موضوعیابی و عنوانگذاری، مهارت یادداشتبرداری و تهیه محتوا، مهارت سازماندهی اطلاعات مورد نیاز در روایتگری و مهارت ارائه محتوا (تقسیمبندی مطالب، ارائه محتوای رسانهای، ارائه محتوا در یادمان و ارائه محتوای مخاطبمحور) بیان شده و در پایان، نمونه موضوعات محتوایی ویژه روایتگری دانشآموزی آمده است.
نویسنده در ششمین و آخرین فصل از این اثر، «مهارت پاسخگویی به شبهات و سؤالات دفاع مقدس» را مطرح کرده و در این راستا، زمینههای ایجاد سؤال در مورد دفاع مقدس، عوامل ایجاد شبهه در اینباره، مهارتهای لازم در مواجهه با شبهه و سؤال، انواع روشهای القای شبهه، تکنیک پاسخگویی به شبهات و سؤالات و محورهای اصلی سؤالات مخاطبان جوان تبیین شده است.
برشی از کتاب
«تقسیمبندی مخاطب بر اساس پذیرش روایتگری
هدف اصلی در روایتگری، تأثیر در مخاطب و ایجاد پذیرش نسبت به مباحث و مبانی بیان شده در روایتگری میباشد؛ بنابراین، مخاطب از لحاظ پذیرش مباحث راوی به چند دسته تقسیم میشود:
الف - مخاطب باورمند (موافق): این دسته افرادی هستند که به خودی خود در مسیر ارزشهای دینی و آرمانهای امام و شهدا هستند و تشخیص خود را بر محور اندیشههای نظام و رهبری تنظیم مینمایند. راوی در مواجهه با این گروه باید مطالب خود را بهگونهای طراحی کند که بر امید و یقین گذشته آنها افزوده گردد.
ب - مخاطب ناسازگار (مخالف): این دسته از مخاطب، شامل افرادی میشود که مانند نوجوانان، اطلاعات قبلی نسبت به زمان جنگ تحمیلی ندارند؛ بنابراین ممکن است نسبت به برخی از مطالب راوی واکنش مخالف نشان داده و موضعگیری کنند. وظیفه راوی در مواجهه با این گروه، مستحکمسازی مبانی و دیدگاههای مخاطب نسبت به تاریخ و معارف دفاع مقدس است.
ج - مخاطب متحیر و سرگردان(مردّد): این دسته از مخاطبان را افرادی تشکیل میدهند که به دلیل القائات و شبهات باطل، برایشان نسبت به ارزشها و باروهای اعتقادی تردید و سرگردانی حاصل شده، گرچه تعمدی در مخالفت خود ندارند. در اینصورت راوی باید به تناسب افراد و سؤالاتشان و براساس پاسخها و مستندات صحیح و قانعکننده بر این دسته از مخاطبان مردّد رفع شبهه نماید.
د- مخاطب لجوج و سرکش (معاند): این گروه، افرادی هستند که منکر حقانیت شهدای دیروز و پویندگان راه شهدا و راویان امروز فرهنگ جهاد و شهادت هستند. راوی باید در برابر این نوع مخاطب نافرمان و لجوج احتجاج کند، یعنی خاکریزی از حجتهای بالغه الهی، انسانی و شرعی در زمینههای گوناگون را در مقابلش اقامه کند تا نتواند بر مبنای عقاید باطن خود پیشروی نماید و غالب شود.»
علاقهمندان جهت خرید اینترنتی این کتاب میتوانند به نشانی اینترنتی www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.
نظر شما