وی گفت: چون ما در زمانی زندگی می‌کنیم که آدم‌های جنگ زنده هستند، طبیعی‌ترین اتفاق این است که آن‌ها روایت خود را از جنگ بگویند و همین خاطره‌ها شکل بگیرد. این موضوعات، مهم، پرحجم و پرمخاطب است، چون تجربیات شخصی آدم‌هاست و نسبت معناداری با واقعیت‌های میدان نبرد و پشت جبهه و هر اتفاقی که پیرامون جنگ افتاده، دارد و اهمیت خاطره از این باب است.
کلاته عربی درباره این‌که بخش خاطره در جشنواره انتخاب کتاب سال دفاع مقدس چه کارکردهایی می‌تواند داشته باشد، توضیح داد: این موضوع از چند منظر قابل بررسی است و نکته مهم که اتفاقا در داوری امسال هم مدنظر قرار گرفته این است که به خاطره به‌عنوان یک گونه از ادبیات دفاع مقدس با شاخصه‌ها و عناصر خاص خودش توجه شود تا این‌که انتخاب آثار برتر در این حوزه بتواند از حیثیت و اصالت خاطره‌نگاری صیانت کند.
سرداور بخش «خاطره‌نگاری» نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس، اظهار کرد: ما بعد از گذشت 40 سال از شروع جنگ تحمیلی با رویکردهای مختلفی در حوزه خاطره‌نگاری روبه‌رو هستیم؛ رویکردهایی که گاهی اوقات از خاطره‌نگاری اصیل فاصله می‌گیرد و وارد مرزهای داستان می‌شود. یکی از کارکردهای داوری آثار در این حوزه و معرفی منتخبان می‌تواند نشان‌دادن نمونه‌های اصیل و چراغ راهی باشد برای نویسندگانی که در این حوزه قلم می‌زنند. همچنین معرفی نمونه‌های تراز خاطره‌نگاری که در جریان داوری‌ها می‌تواند اتفاق بیافتد، یکی از کارکردهای کتاب سال است و قطعا انتخاب آثار می‌تواند تشویقی برای نویسندگان این حوزه باشد.
ذات ادبیات دفاع مقدس با هویت ملی در هم تنیده است
وی درباره شعار این جشنواره با عنوان «حفظ هویت ملی با تولید آثار فاخر»، گفت: دو موضوع در این‌جا مطرح است؛ یکی هویت ملی و دیگری بحث انتخاب آثار فاخر. در بحث هویت ملی، تقریبا بیشتری آثاری که در حوزه دفاع مقدس نوشته می‌شود، حائز شاخصه‌های هویت ملی هستند و وقتی شما به منتخبان این حوزه هم نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که هرکدام از آثار به عناصری از بحث هویت ملی توجه داشته‌اند و به‌نظرم ذات ادبیات دفاع مقدس با هویت ملی درهم تنیده است.
کلاته عربی افزود: نکته بعدی آثار فاخر است و در این زمینه قطعا نیازمند هستیم که جلسات کارشناسی را حتی بعد از معرفی برگزیده‌ها برگزار کنیم تا مشخص شود که در حوزه خاطره، چه شاخص‌هایی داریم. ما سعی کردیم در این حوزه نگاهمان به گونه خاطره، نگاه تخصصی باشد و آثاری را به‌عنوان برگزیده معرفی کنیم که بعد از گذشت 40 سال تجربه و آزمون و خطا، از همه نظر چه انتخاب موضوع، لحن و استناد، فارغ از اسم نویسنده و هر موضوع دیگری، بیشترین شاخصه‌های یک اثر محکم و فاخر در حوزه خاطره‌نگاری را داشته باشد.
وی بیان کرد: یکی از دغدغه‌های من روزی که سرداوری بخش خاطره را پذیرفتم این بود که ما بتوانیم یک جریانی را بعد از جشنواره دنبال کنیم. انتخاب برترین‌ها در هر حوزه، انتخاب خوبی است و رونقی برای کتاب و کتابخوانی، بهتر نوشتن و رقابت در همه عرصه‌هاست، اما متأسفانه کارکرد عموم جشنواره‌ها در روز اختتامیه با معرفی برگزیدگان به پایان می‌رسد و من احساس می کنم باید جریانی را بعد از اختتامیه شکل دهیم که بحث‌های تخصصی در رابطه با مکانیسم انتخاب‌ها ادامه پیدا کند. مثلا در حوزه خاطره‌نگاری قطعا سؤال خواهد بود که چطور بین هفت کتاب به مورد خاصی رسیدید؟ بنابراین خیلی خوب است که گعده‌های کارشناسی شکل بگیرد و این گفت‌و‌گوها چراغ راهی برای نویسندگان نوقلم شود که در این عرصه فعالیت می‌کنند.
سرداور بخش «خاطره‌نگاری» نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس، گفت: بحث اصلی این است که ما بتوانیم نگاه‌های تخصصی را در انتخاب‌ها به بدنه ادبیات، نویسندگان، ناشران و رسانه‌هایی که در حوزه کتاب فعالیت می‌کنند، تعمیم دهیم. اگر این اتفاق نیافتد، نتیجه زحماتی که در جشنواره‌ها کشیده می‌شود، ابتر می‌ماند. امسال بنده به جشنواره جلال در بخش مستندنگاری نقد داشتم و نظرم این بود که اساتید و هیأت علمی جشنواره دست به انتخاب‌هایی زدند که بسیار قابل نقد و بررسی بودند. ما در قبال این انتخاب‌ها مسئول هستیم و باید پاسخگو باشیم. من و اعضای تیم داوری در این جشنواره حاضریم در جلسات شرکت کنیم و در قبال انتخاب‌ها پاسخگو باشیم و این انتظار است که در تمام جشنواره‌های ادبی این اتفاق بیافتد و این‌گونه نباشد که عزیزان داور دست به انتخاب بزنند اما پاسخگوی مخاطبان و جامعه تخصصی آن حوزه نباشند. امید است این اتفاق در نوزدهمین دوره انتخاب کتاب سال دفاع مقدس برای نخستین دفعه در تاریخ جشنواره‌های ادبی کشور بیافتد.
نظر شما