قرنی در جوانی به مدارج عالی نظامی رسیده بود و یک افسر عالی‌رتبه و زبده محسوب می‌شد. او بعد از انقلاب به فرماندهی ارتش رسید اما مدتی بعد استعفا داد. در نهایت هم در روز سوم اردیبهشت سال 1358 به ضرب گلوله اعضای گروه فرقان در منزلش ترور شد. از نگاه برخی کارشناسان تاریخ انقلاب او اولین شهید ترور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز محسوب می‌شود.
ناگفته‌هایی از زندگی سپهبد قرنی
قرنی در اوج مبارازات انقلابی همراه نیروهای انقلاب شد و می‌توان گفت تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به طور قطع باورمند به روش و منش انقلاب اسلامی بود. قرنی یکی از اعضای شورای انقلاب بود و همین باعث شد از همان روزهای پیروزی انقلاب و در حساس‌ترین برهه ریاست ستا کل ارتش به او سپرده شود. ریاستی که البته فقط 43 روز تداوم داشت.
درباره زندگی قرنی، نگرش او به سیاست و فراز و فرودهای این شخصیت در دوران انقلاب و پیش از آن تاکنون 5 کتاب مستقل منتشر شده است که یکی از معروف‌‌ترین آنها کتابی با عنوان «ناگفته‌هایی از زندگی سپهبد قرنی» است. این اثر توسط انتشارات زهد به قلم احمد نوروزی فرسنگی آماده شده است.
کتاب اخیر در سال 82 منتشر شد و شامل 10 فصل است که شامل شرح و بررسی مفصلی از زندگی شهید قرنی می‌شود. بررسی زندگی خانوادگی، مراحل تحصیل نظامی و غیر نظامی، دریافت تشویق و تنبیه در ارتش از جمله محورهای این کتاب است. ضمن اینکه در مورد این شخصیت دیدگاه‌هایی از نویسندگان تاریخ معاصر و اسناد ساواک هم جمع‌آوری و عرضه شده است.
عناوین فصل‌های کتاب ناگفته‌ها از زندگی سپهبد قرنی به این ترتیب است:
• اول- زندگی خانوادگی، مراحل تحصیلات غیر نظامی، نظامی، مراحل طی درجات، تشویقات، امتیازات و تنبیهات.
• دوم- شهید قرنی از دیدگاه نویسندگان تاریخ معاصر.
• سوم- بررسی اسناد و مدارک ساواک پیرامون زندگی سیاسی و مبارزات شهید قرنی.
• چهارم- بررسی چگونگی ارتباط شهید قرنی با آیت‌الله سید محمد هادی میلانی.
• پنجم- نقش سپهبد قرنی در آرام کردن و مبارزه با گروه‌های مسلح در کردستان.
• ششم- مسئولیت‌های سپهبد قرنی در نظام جمهوری اسلامی ایران.
• هفتم- مصاحبه با مسئولان و فرماندهان ارتش که با شهید قرنی در دوران مسئولیت وی ارتباط داشته‌اند.
• هشتم- ترور شهید قرنی توسط گروه فرقان.
• نهم- یادداشت‌های خصوصی شهید قرنی.
• دهم- اسناد، مدارک تحصیلی و سوابق نظامی، تصاویر و عکس‌ها.
«مرزبان» و سه دوره از زندگی قرنی
کتاب دیگر درباره شهید قرنی «مرزبان» نام دارد، این اثر به قلم حسن چراغلو و آناهیتا حسین‌زاده از سوی موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 97 روانه بازار نشر شد.
کتاب مرزبان زندگی شهید قرنی را در سه دوره مورد بررسی قرار می‌دهد، دوره اول آمال و آرزوهای شهید است که به معطوف به دوره کودکی، نوجوانی و جوانی قرنی می‌شود. در همین بخش تلاش‌های زندگی وی در دوره پهلوی و ارتباطش با جمعیت ترقی خواهان و جمعیت آزادی و جامعه لیسانسه‌های دانشسرای عالی هم مورد تاکید است.
دوره بعدی مربوط به فراز و فرودهای بیشتری می‌شود. زندگی قرنی بعد از کودتای 28 مرداد سال 1332 و تثبیت پلهوی دوم از جمله بخش‌های اصلی این بخش است. در این بخش به نخستین مواجهه‌های علنی قرنی با خودکامگی محمدرضا پهلوی و متعاقب آن بازداشت قرنی نیز اشاراتی شده است. در همین بخش لو رفتن فعالیت‌های سیاسی قرنی نیز به رشته تحریر درآمده است.
دوره سوم مربوط به حوادث نزدیک به پیروزی انقلاب اسلامی می‌شود، عنوان این بخش 43 روز پر تنش است، در این بخش از مرزبان روزهای منتهی به پیروزی انقلاب روایت می شود و فعالیت‌های قرنی از 23 بهمن 57 تا 7 فروردین 58 مورد تاکید است. نویسنده می‌کوشد نشان دهد که عناصر ضد انقلاب قصد تخریب چهره وی را داشتند و این موارد منجر به استعفای او بعد از مدت کوتاهی از قبول مسئولیت عالی در ارتش شد. نویسندگان در همین بخش راجع به شهادت سپهبد قرنی نیز نکاتی را گفته و تلاش می‌کنند درباره رابطه آمریکا و گروه فرقان اطلاعاتی به مخاطب بدهند.
در بخش دیگری از کتاب مرزبان نیز مصاحبه‌ها و گفتگوهایی با برخی از دوستان و نزدیکان شهید قرنی منتشر شده است که از آن جمله می‌توان به خاطرات سرهنگ محمدعلی شریف‌النسب و مصاحبه با امیر سرتیپ دوم نباتی اشاره کرد. در صفحات پایانی این کتاب هم خاطراتی از اسفندیار بزرگمهر درباره کودتای قرنی و تصاویری از شهید قرنی ضمیمه شده است.
مرزبان در قالب دانستنی‌های انقلاب است
حسن چراغلو یکی از نویسندگان مرزبان در سال 97 درباره این اثر به خبرگزاری ایبنا گفته بود بعد از پیشنهاد این کتاب در مراکز و مجموعه‌های پژوهشی مرتبط با حوزه انقلاب، به پژوهش درباره زندگی و فعالیت‌های سپهبد قرنی در زمان پیش از انقلاب و بعد از آن پرداختم و همچنین برای انجام این پژوهش از منابع موجود در مرکز اسناد انقلاب اسلامی و کتاب‌هایی که پیش از این درباره سپهبد قرنی نوشته شده بود، استفاده کردم.
وی گفته بود: این کتاب در قالب دانستنی‌های انقلاب برای این نسل سوم و چهارم پس از انقلاب تدوین شده تا این قشر با فعالیت‌ها و اقدامات افرادی همچون شهید قرنی ارتباط بیشتری برقرار کنند. متن این کتاب به‌گونه‌ای است که ضمن ارائه مستندات تاریخی، زبان آن برای نسل جوان مناسب باشد.
3 کتاب درباره قرنی به قلم یک امیر ارتش
علاوه بر 2 کتاب یاده شده، در سال 89 نیز از سوی سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش (ساحادم) نیز سه کتاب در مورد شهید قرنی آماده شدند. این کتاب‌ها «تحلیلی بر وصیت‌نامه شهید قرنی»، «اجر جهاد شهادت است» و «دغدغه‌های شهید قرنی برای نسل جوان» نام دارند.
امیر سرتیپ حسن یوسفی، رئیس سازمان مذکور و نویسنده هر سه کتاب مذکور در آن زمان به خبرگزاری ایبنا گفته بود: كتاب «دغدغه‌هاي شهيد قرني براي نسل جوان»، شامل دست‌نوشته‌ها و مطالب باقي مانده شهيد قرني از سال 1342 به بعد است. نوع دغدغه‌هاي نسل جوان، با تجزيه و تحليل اين موارد، پيشنهاد و راهكارهاي مناسب سپهبد قرني، در 3 فصل از اين كتاب عرضه شده است.
وی درباره کتاب «تحلیلی بر وصیت‌نامه شهید قرنی» نیز این‌طور گفته بود: او در وصيت‌نامه 3 صفحه‌اي خود، علت همراهي با انقلاب و امام‌خميني(ره) و دليل استعفا از مقام ریاست ستاد کل ارتش در دوران دولت موقت را مطرح كرده است. وصيت‌نامه سپهبد محمدولي قرني، با وضعیت كنوني جامعه ايران مطابقت دارد و اين يكي از مهم‌ترين دلايل تاليف كتاب «تحليلي بر وصيت‌نامه شهيد قرني» است.
سیفی که در آن مصاحبه عقیده داشت عملکرد شهید قرنی در 55 روز اول انقلاب گمنام مانده تاکید کرده بود: او با تحمل زندان‌هاي ساواك با داشتن درجه سرلشكري و سمت های مانند؛ رياست دفتر محمدرضا پهلوي و اداره دوم ارتش، همچنان به امام‌خميني(ره) وفادار ماند و هيچ‌چيزي جز شهادت، پاداش چنين شخصي نخواهد بود و من كتاب «اجر جهاد، شهادت است» را با اين ديدگاه نوشته‌ام.
نظر شما