به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، ناشران دانشگاهی حاضر در سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران‌، پس از سال‌ها در فضای مسقف جانمایی شدند. امسال دیگر از چادرهای سفید عریض و طویل همیشگی خبری نیست؛ ناشران به مصلای امام‌ خمینی‌(ره) آمدند تا آثار خود را بعد از دو سال تعطیلی نمایشگاه به مخاطبان عرضه کنند.
 
حدود 280 ناشر دانشگاهی در 210 غرفه در طبقه همکف رواق شرقی مصلا جانمایی شده‌اند. آن‌ها در فضای غیرمفید 7 هزار و 500 مترمربعی و فضای مفید 3 هزار و 300 مترمربعی بیش از 36 هزار عنوان کتاب عرضه کرده‌اند.
 
حدود 20 هزار عنوان کتاب چاپ نخست در سالن ناشران دانشگاهی عرضه شده است؛ علاوه براین 650 ناشر دانشگاهی نیز جدیدترین آثار خود را نمایشگاه مجازی که همزمان با نمایشگاه فیزیکی در حال برگزاری است عرضه کرده‌اند.
 


استانداردسازی نمایشگاه در سال‌های آینده
سیدعباس حسینی‌نیک، مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی درباره وضعیت امسال سالن ناشران دانشگاهی به خبرنگار (ایبنا)، گفت: با توجه به برگزاری همزمان نمایشگاه مجازی و فیزیکی، پیش‌بینی کرده بودیم نمایشگاه خیلی شلوغ نباشد، به همین دلیل بسیاری از ناشران غرفه‌هایی کوچک‌تر از آنچه استحقاق داشتند درخواست کردند.
 
وی ادامه داد:  وجود داشت که برخی ناشران به تناسب آثارشان استحقاق غرفه 100 متری را داشتند اما خودشان 40 متری درخواست کردند، به کسانی هم که درخواست غرفه بزرگ داشتند شرایط را توضیح دادیم و قبول کردند.
 
حسینی‌نیک با بیان این‌که امسال تلاش کردیم ناشران را در فضایی به وسعت سه هزار و 300 مترمربع جانمایی کردیم، درباره کاهش تعداد ناشران حضوری افزود: در شورای سیاستگذاری نمایشگاه ابتدا قرار بود که امسال نمایشگاه فقط در قالب نمایش آثار باشد، زیرا ستاد ملی ‌مقابله با کرونا اجازه تجمع زیاد را نمی‌داد اما به مرور که شرایط بهتر شد، اجازه برگزاری نمایشگاه نیز صادر شد.
 
وی در این زمینه توضیح داد: در این میان اما باز هم تدابیری اندیشیده شد که نمایشگاه زیاد شلوغ نشود. از‌جمله این تمهیدات، امکان خرید یارانه‌‌ای مشمولان، یعنی دانشجویان، اعضای هیات علمی و تجهیز کتابخانه‌ها طرف از نمایشگاه مجازی است. این تصمیم موجب شد تا بخش دانشگاهی در نمایشگاه مجازی مخاطب بیشتری داشته باشد.                  

حسینی‌نیک اما در ادامه به موفق بودن این تجربه اشاره کرد و گفت: در این زمینه پیشنهاد من این است که نمایشگاه سال آینده پنج روز به‌صورت حضوری و پنج روز به‌صورت مجازی باشد، زیرا در این صورت، ناشران کوچک‌تر بهتر می‌توانند از این نمایشگاه استفاده کنند.
 
به گفته وی، افزایش قیمت غرفه‌ها نیز سیاست خوبی بود تا ناشرانی که اغلب غرفه با متراژ بالا درخواست می‌کردند، دیگر اینکار را انجام ندهند و همین مساله می‌تواند به کوچک‌سازی نمایشگاه طی سال‌های آینده و استانداردسازی آن کمک کند.


 
حضوری انتخاب می‌کنیم، مجازی می‌خریم
در سالن ناشران دانشگاهی، سرای علمی ـ فرهنگی پیش‌بینی شده است. هر روز چهار نشست تخصصی در حوزه‌های مختلف و مرتبط با نشر دانشگاهی برگزار می‌شود. مریم رونق، مدیر کمیته علمی فرهنگی ناشران دانشگاهی از برگزاری 40 نشست تخصصی خبر داد و گفت که تمام برنامه‌های این سرا و اخبار آن به‌صورت زنده از طریق صفحه اینستاگرام انجمن پخش می‌شود.
 
دو غرفه اطلاع‌رسانی برای سالن ناشران دانشگاهی در نظر گرفته شده است، یکی در ابتدای سالن و دیگری در میانه این سالن. دانشجویانی که به دنبال ناشر یا کتاب مورد نظر خود هستند به سراغ این باجه می‌روند. معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امسال 150 هزار تومان یارانه برای دانشجویان در نظر گرفته است و آن‌ها می‌توانند با 200 هزار تومان آورده کتاب خریداری کنند. همچنین برای اعضای هیات علمی نیز 300 هزار تومان یارانه در نظر گرفته شده و 300 هزار تومان نیز آورده استادان است.
 
مهدی سروستانی، دانشجوی مهندسی مکانیک دانشگاه شریف است که به همراه سه نفر از هم دانشگاهی‌هایش برای تهیه کتاب‌های مقطع کارشناسی ارشد به نمایشگاه آمده است؛ می‌‌گوید که به نمایشگاه آمدیم تا از نزدیک با منابع مختلف ناشران آشنا شویم و سپس بتوانیم با بن دانشگاهی که ثبت‌نام کرده‌ایم کتاب‌های خود را خریداری کنیم، زیرا فکر می‌کنیم، تورق کتاب‌ و از نزدیک دیدنشان می‌تواند به انتخاب بهتر کمک کند.
 
لیدا مروت، دانشجوی رشته هنر است، او با بیان این‌که از بخش ناشران خارجی بازدید کرده و بعد به سالن ناشران دانشگاهی آمده است، گفت: دو سالی بود که نمایشگاه برگزار نشده بود؛ با برگزاری نمایشگاه سی‌و‌سوم، فرصت را غنیمت شمردم تا از نزدیک، بخش‌های مختلف را ببینم، چون فکر می‌کنم هیچ چیز جای نمایشگاه کتاب را نمی‌گیرد، حتی نمایشگاه مجازی.


 
لزوم آموزش به کتابخانه‌های مراکز دانشگاهی
 کتابخانه‌های مراکز علمی و دانشگاهی همواره یکی از مشتریان بالقوه سالن ناشران دانشگاهی هستند، تجهیز و به‌روزرسانی منابع دانشگاهی برای استفاده دانشجویان ضرورتی جدی است که طی سال‌های اخیر به دلیل کاهش بودجه‌ خیلی جدی گرفته نشده است.
 
کاظم آرمان‌پور، مدیر انتشارات جهش با بیان این‌که ناشران عمومی امسال با استقبال خوبی از سوی مخاطبان روبه‌رو شدند، گفت: ناشران دانشگاهی امسال در بخش حضوری اگرچه با دانشجویان زیادی ارتباط گرفتند اما بخش مجازی برای آن‌ها پررنگ‌تر بود و شاید پیش‌بینی یک راهکار برای حل این موضوع بتواند خوب باشد.
 
وی در این زمینه توضیح داد: بهمن‌‌‌ماه با برگزاری دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، بخش زیادی از دانشجویان کتاب‌های ترم جاری خود را خریداری کردند و در این بازه زمانی کوتاه تا اردیبهشت، چندان به کتاب‌های جدید نیاز نداشتند، مگر کتاب‌های مقطع دکتر یا ارشد.
 
آرمان‌پور با بیان این‌که یک نمایشگاه تخصصی دانشگاهی نیز آبان ماه برگزار می‌شود، گفت: آبان زمان مناسبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب به‌خصوص برای جامعه دانشگاهی کشور با هدف تامین منابع درسی است و به همین دلیل معتقدم اگر دولت حمایت خود را در این بخش بگذارد بهتر است.
 
وی همچنین درباره سردرگمی کتابخانه‌های دانشگاهی و مراکز علمی برای خرید از نمایشگاه مجازی نیز عنوان کرد: بخش زیادی از خریداران در این بخش به خوبی نمی‌دانند که چگونه می‌توانند کتاب سفارش بدهند و خریداری کنند و در جست‌وجو مشکل دارند، در این زمینه فکر می‌کنم بهتر بود که اطلاع‌رسانی و آموزش وجود داشت.
 
به گفته وی، برخی دانشجویان هم زمانی که برای ثبت‌نام به سایت نمایشگاه مراجعه می‌کنند، کد دانشجویی و کد ملی آن‌ها در سامانه ثبت نشده است و این مشکل بیشتر برای دانشجویان جدیدالورود است و امیدواریم در روزهای باقی مانده این مشکل حل شود تا دانشجویان بهره بیشتری برای استفاده از یارانه‌ها ببرند.
 
ضرورت توسعه اطلاع‌رسانی محیطی
سراغ امین امام‌زاده، مدیر انتشارات رویان‌پژوه، می‌روم. یک ناشر تخصصی پزشکی که تجربه سال‌ها حضور در نمایشگاه کتاب تهران را دارد. وی درباره فضای ناشران دانشگاهی در تجربه سی‌و‌سوم نمایشگاه کتاب، گفت: امسال بعد از دو سال، حضور در نمایشگاه کتاب را دوباره تجربه کردیم و توانستیم با مخاطبان خود ارتباط مستقیم بگیریم و کتاب‌های جدیدمان را به نمایش بگذاریم.
 
وی ادامه داد: در این میان مساله‌ای که وجود دارد این است که اگرچه امسال، نخستین‌بار طی سال‌ها گذشته در فضای مسقف جانمایی شدیم اما سالن‌ها گرد و غبار زیادی دارند و بهتر است مسئولان تدبیری برای کیفیت بهتر سالن‌ بیندیشند تا در دوره‌های آینده آسیب کمتری ببینند.
 
امام‌زاده با اشاره به لزوم توسعه اطلاعرسانی محیطی توضیح داد: معتقدم بهتر بود که در فضای داخلی نمایشگاه تابلوهای محیطی بیشتری را برای راهنمایی مراجعه‌کنندگان در نظر بگیرند، تا دسترسی بهتری به سالن ناشران دانشگاهی فراهم شود.
 
وی در بخش دیگر صحبت‌هایش به همزمانی نمایشگاه مجازی و حضوری، گفت: همچنان بخش زیادی از مخاطبان در نمایشگاه مجازی خرید دارند اما در بخش حضوری نیز با جمع زیادی از مشتریان خود روبه‌رو هستیم، هرچند افزایش قیمت کتاب تا حدی زیادی قدرت خرید را کاهش داده است.
 
به‌نظر می‌رسد حرکت به سمت استاندارد شدن فضای نمایشگاهی در بخش ناشران دانشگاهی در حال شکل‌گیری است، استقبال مخاطبان این بخش از قسمت مجازی نمایشگاه، فرصتی ارزشمند است که می‌تواند به هدایت نمایشگاه به شکل حرفه‌ای کمک کند.
 
سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «با کتاب سلامتیم» تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ در دو بخش حضوری در مصلای امام خمینی(ره) و مجازی در سامانه ketab.ir ادامه دارد.