به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)،‌ میزگرد تخصصی «آینده کتاب‌های درسی» دوشنبه (26 اردیبهشت) با حضور حمید فریور، مدیر روابط عمومی شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی و مهرداد صدقی، مدیر فنی شرکت چاپ افست و جلال ذکایی به عنوان مجری – کارشناس برگزار شد.
 
در ابتدا این نشست، حمید فریور در سخنانی با اشاره به انتشار 80 میلیون کتاب درسی مقطع متوسطه دوم، گفت: این کتاب‌ها در قطع رحلی و وزیری با بیش از یک‌هزار عنوان از 500 نسخه تا یک میلیون و 200 هزار نسخه در رشته‌های فنی و حرفه‌ای، ریاضی و فیزیک، علوم انسانی و علوم تجربی چاپ می‌شوند.
 
وی ادامه داد: چاپ کتاب‌های درسی یک تولید بی‌وقفه است به‌طوری که یکی دو ماه قبل از شروع هر سال تحصیلی، چاپ کتاب‌های سال آینده آغاز می‌شود. امسال نیز از مرداد‌ماه چاپ کتا‌ب‌هاب درسی، مهر 1402 آغاز می‌شود. شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی از پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها و ماشین‌های حوزه چاپ استفاده می‌کند و این تولید به‌صورت بدون وقفه در شبانه‌روز ادامه دارد.
 
وی با اشاره به بحث توزیع کتاب‌های درسی، عنوان کرد: توزیع کتاب‌های درسی در سراسر کشور به عهده شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی است، تا سه سال قبل کتاب‌ها از کتابفروشان عرضه می‌شد اما این رویه اکنون عوض شده است، در بسیاری از کشورهای دیگر هم کتاب‌های درسی مدارس به دست دانش‌آموزان می‌رسد.
 
فریور در ادامه با اشاره به گلایه برخی کتابفروشان نسبت به این رویه، گفت: یک مشکل جدی برای پخش کتاب‌ بین شهرهای مختلف داشتیم، زیرا فقط پنج‌هزار کتابفروشی فعال در تهران و البرز داریم که رساندن کتاب به همه آن‌ها کار بسیار سخت و زمان‌بری بود. از سوی دیگر یک رقابت منفی در بین کتابفروشان بود، برخی سهم بیشتری، کتاب طلب می‌کردند و از سهمیه کتاب‌‌های کتابفروشی دیگر کم می‌شد و به همین دلیل مجبور بودیم گاهی برای یک کتاب یک میلیون نسخه‌ای، 20 درصد بیشتر تولید کنیم، اما آذرماه با حجمی از کتاب‌های برگشتی روبه‌رو بودیم.
 
فریور با طرح این موضوع که کتا‌ب‌های درسی با یارانه مستقیم دولت منتشر می‌شود، گفت: این کار هزینه‌های زیادی برای شرکت توزیع کتاب‌‌های درسی به همراه داشت و درست نبود که از منابع ملی برای این کار هزینه شود.
 
آینده‌نگری در کتاب‌های درسی از 10 سال قبل
وی در بخش دیگر سخنان خود درباره آینده‌نگری در کتاب‌های درسی تاکید کرد و افزود: از سال‌ها قبل سه اقدام در تولید کتاب‌های درسی را دنبال کردیم؛ اولین نشانه این بود که حدود 10 سال قبل در روند تولید کتاب‌های درسی به همراه برخی از عناوین یک لوح فشرده توزیع می‌شد که بیشتر برای کتاب‌های قرآن به همراه محتوای صوتی و برای کتاب‌های فنی و حرفه‌ای تصاویر، انیمیشن و آزمایش‌ها بود. این کار در حجم قابل توجهی انجام شد اما چون همه دانش‌آموزان به رایانه دسترسی نداشتند و این موضوع در خارج از تهران بیشتر بود، بخش زیادی از این لوح‌های فشرده بدون استفاده باقی می‌ماند.
 
وی به دومین اقدام این شرکت اشاره کرد و افزود: از مهرماه 1398 یکسری QRCODE اشاره کرد و یادآور شد: دانش‌آموزان می‌توانند با اسکن این کد، به محتوای تصویری، صوتی یا فایل PDF کتاب‌ها دسترسی پیدا کنند.
 
فریور با اشاره به سومین اقدام این مجموعه، توضیح داد: طراحی شبکه شاد و آموزش آنلاین همزمان با دوران کرونا نیز اقدام دیگری بود که در راستای آینده‌نگری مجموعه انجام شد.
 
وی با بیان این‌که آموزش و پرورش متوجه شده است که کتاب فیزیکی و چاپی برای یک نظام آموزشی کافی نیست، گفت: سیستم آموزشی، کتاب‌محور بوده و هست؛ اما توجه به ظرفیت فضای دیجیتال بیشتر شده است و حرکت به رو جلو اگرچه کُند و آهسته است و با تغییر دولت‌ها کُند یا سریع‌تر می‌شود. 
 


از کاغذ داخلی حمایت می‌کنیم
بخش دیگر این نشست به موضوع استفاده از کاغذ در کتاب‌های درسی اختصاص داشت. فریور در این زمینه با بیان این‌که استفاده از کاغذ خارجی روند تولید کتاب را تسریع می‌کند، گفت: با استفاده از کاغذ خارجی، می‌توانیم دستگاه‌های چاپ را با سرعت بالاتری تنظیم کنیم. اما اگر از کاغذ ایرانی استفاده کنیم، این کاغذها با توجه به سرعت بالای دستگاه پاره می‌شود.
 
وی ادامه داد: در آموزش و پرورش بر این تاکید داریم که از ظرفیت‌های داخلی برای چاپ کتاب‌های درسی به‌عنوان یک پروژه ملی استفاده کنیم، هرچند اگر مجبور باشیم ماشین‌ها را با سرعت پایین‌تری تنظیم کنیم.
 
فریور با بیان  این‌که سالانه حدود 30 هزار تن کاغذ برای چاپ کتاب‌های درسی استفاده می‌شود، گفت: در بهترین حالت در یکی از دوره‌ها از کارخانه چوپ و کاغذ مازندران فقط توانستیم حدود 12 هزار تن کاغذ بگیریم، با این وجود که می‌دانستیم گردش کار پایین می‌آید اما مشکل خاصی نداریم.
 
امکان چاپ کتاب‌های درسی افغانستان و عراق در ایران
در بخش دیگری از این نشست مهرداد صدقی، مدیر فنی شرکت چاپ افست در سخنانی گفت: در این مجموعه سالانه حدود 50 میلیون جلد  کتاب درسی چاپ می‌رود و گاهی وقت‌ها در 24ساعت، باید 150 تا 200 هزار جلد کتاب تحویل دهیم تا در شهریور به مدارس برسد.
 
وی افزود: برای این‌که شمارگان میلیونی خود را چاپ کنیم تلاش داریم که از ظرفیت‌های موجود در حوزه صحافی و سایر حوزه‌ها استفاده کنیم و کار خود طبق تکنولوژی روز جلو ببریم.
 
صدقی همچنین درباره امکان چاپ کتاب‌های درسی سایر کشور توضیح داد: ما در سال 2003 و 2044 میلادی کتاب‌های درسی افغانستان را چاپ می‌کردیم ولی مسائل سیاسی اجازه ادامه این کار را نداد و بعد از دو – سه سال دیگر سفارش ندادند.
 
وی ادامه داد: در این زمینه کشورهای عراق و افغانستان یکسری فشار متحمل می‌شوند تا کارهای خود را برای چاپ به ایران ندهند اما در صورتی که این سفارش‌ها موجود باشد، امکان چاپ آن‌ها با توجه به دستگاه‌ها و تکنولوژی‌های خوبی وجود دارد.
 
حمید فریور همچنین در این زمینه توضیح داد: در این زمینه فقط بحث تکنولوژی و توان تولید نیست، این یک رقابت سخت است و کشورهای ترکیه و امارات رقیب‌های جدی ما در این حوزه هستند و فشارهایی برای عدم همکاری با ما وجود دارد.
 
سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «با کتاب سلامتیم» تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ در دو بخش حضوری در مصلای امام خمینی(ره) و مجازی در سامانه ketab.ir ادامه دارد.