به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام، متولد سال 1330 در شهر مرزی «مهران» است و لیسانس امورتربیتی دارد. وقف و اهدا کتاب و تاسیس کتابخانه را از سال 1350 در همین شهر آغاز کرده است. با شروع جنگ به ایلام مهاجرت کرد و کارش را جدی‌تر ادامه داد. حضور در سپاه در همان روزهای آغاز جنگ و تدریس در مدارس و  فرماندهی عملیات‌های مختلف در دوران دفاع مقدس، ازجمله فعالیت‌های اوست. با تاسیس موسسه خیریه نیک‌اندیش امیرابوالفضل ایلام به تلاش‌هایش در امور خیریه به‌طور رسمی ادامه داده. اهل رسانه و خبر و اطلاع‌رسانی نیست، شبانه‌روز برای تامین و توزیع اقلام معیشتی جوامع هدف (نیازمندان و فقرا و...)تلاش می‌کند و در کنار این امر خداپسندانه به فعالیت‌های فرهنگی و کتاب‌محور هم مشغول است. اهل قلم و یادداشت‌نویسی است. بیش از 120 جلد مجموعه یادداشت و خاطره و ثبت تجربیات و... آماده‌ چاپ دارد. بی‌ادعا و پرتلاش و فارغ از زمان و مکان و ساعات معمول به توزیع و اهدا و وقف کتاب و تاسیس و تجهیز کتابخانه در روستاها و مناطق محروم، حسینیه‌ها و مساجد برای گروه‌های سنی مختلف مشغول است. در سال‌های 1399 و 1400به‌عنوان مروج پیشکسوت در حوزه کتاب و کتابخوانی از سوی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مورد تقدیر قرارگرفت. او تاکنون چند باب کتابخانه تاسیس و تجهیز و بیش از 135هزارجلد کتاب اهدا و وقف کرده که این آمار در استان کم‌جمعیت ایلام، قابل تامل است. توزیع هدفمند کتاب و تاسیس کتابخانه‌ و انجام همزمان امور خیریه برای نیازمندان،بهانه گفت‌وگو با عبدالعباس محمدی است.

آمار کتاب‌هایی که تاکنون وقف و اهدا کرده‌اید بسیار بالا است؛ 135 هزار جلد. درباره این علاقه‌مندی بگویید.
معتقدم که همه مردم در  توسعه و ترویج و گسترش فرهنگ کتابخوانی وظیفه دارند و مسئولند. اما من به سهم خودم در این راستا این اهداف را در نظر داشته‌ام: ترویج و تشویق همه اقشار جامعه به‌خصوص جوانان به فرهنگ کتاب و کتابخوانی، کمک و به‌روز‌رسانی کتابخانه‌های شهر و روستاهای دور از مرکز استان، پرکردن اوقات بیکاری و فراغت کودکان و نوجوانان و بزرگسالان با خواندن کتاب و حضور در کتابخانه‌ها تلاش برای افزایش سطح علمی و دانایی مردم و ترویج رفتار حسنه کتابخوانی در منزل و اجتماع.
 
اولین‌بار که کتاب اهدا کردید را به خاطر دارید؟
خاطرات زیادی در این زمینه دارم. اما زیباترین و ماندگارترین خاطره‌ای که در ذهنم نقش بسته استقبال و اشتیاق مردم و جوانان از فعالیت‌های من در توزیع و اهدای کتاب بود. ابتدا و در آغاز کار به‌صورت دستی به جوانان مشتاق کتاب هدیه می‌دادم و استقبال مردم و جوانان از این کار، انگیزه‌هایی خیلی قوی در من به وجود آورد که برای تهیه و توزیع کتاب برنامه‌ریزی بهتری داشته باشم. سپس از محل هزینه‌ و درآمدهای شخصی به‌صورت جدی‌تر به این امر اختصاص دادم، تا بتوانم افراد بیشتری را به کتاب و کتابخوانی علاقه‌مند کنم.
 
آمار دقیق کتاب‌های اهدایی چه قدر است؟
در زمان اهدا و توزیع کتاب‌ها به دلیل کمبود وقت و انجام دیگر فعالیت‌های خیریه‌ای، بسیاری از مواقع موفق به ثبت تعداد آمار و ارقام کتاب‌هایی اهدایی نشدم، زیرا به شدت درگیر تامین کتاب‌های مختلف از مراجع و ناشران و موسسات دولتی و غیردولتی بودم و فرصت ثبت و گرفتن آمار نداشتم. اما به مرور که برنامه‌هایم در این حوزه منظم‌تر و نیروی انسانی به مجموعه اضافه شد، توانستم تعداد کمی از آمار کتاب‌ها را ثبت کنم؛ اما آنچه که ثبت و مستندسازی شده اهدا بیش از ۱۳۵ هزار جلد کتاب است. این آمار رسمی و دقیق و صحیح و مستند است.
 
یعنی با این حساب آمار اهدایی کتاب‌ها بیش از این عدد باشد؟
بله. همین طور است.
 
تاکنون چند باب کتابخانه تاسیس و تجهیز کرده‌اید؟
کتابخانه بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام با اهدای ۷۲هزار جلد کتاب مرجع و عمومی(سال تاسیس ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ به نام کتابخانه معلم پاسدار، عبدالعباس محمدی که در سال ۸۴ ثبت شده است.) تاسیس کتابخانه موقوفه امام رضا(ع) در مسجدالنبی هانیوان شهر ایلام با بیش از 12هزار جلد کتاب. تاسیس کتابخانه موقوفه ضامن آهو در روستای محمودآباد میشخاص بخش سیوان و همچنین تأسیس و تجهیز محتوایی چندین باب کتابخانه در مناطق محروم و دور دست استان و کمک به سایر کتابخانه‌های روستاهای در شهرستان‌های: مهران،دهلران،سرابله،ایوان،دره شهر و... در استان ایلام
 
در این جریان فرهنگی چه جوامع هدفی در نظر دارید؟
با توجه به موضوع  و مخاطب کتاب‌ها از نظر سنی، تلاش کرده‌ام تمام گروه‌های سنی (پیش دبستان، دبستان، راهنمایی، دبیرستان، پیش‌دانشگاهی)و حتی بزرگسالان (40 سال به بالا) را پوشش دهم.
 
احساس‌تان از اینکه کتابی را در اختیار کودکان و نوجوانان علاقه‌مند و محروم و حاشیه‌نشین قرار می دهید چیست؟
بسیار خوشحال و خرسندم کتاب‌هایی که موجب ارتقاء سطح مذهبی، علمی و فرهنگی اقشار مختلف جامعه و کودکان و نوجوانان و جوانان می‌شود، توزیع و اهدا کرده‌ام. خوشبختانه در این موسسه خیریه فرهنگ کتابخوانی و توجه به کتاب به یک رفتار ثابت تبدیل شده و تلاش داشته‌ام تا کودکان و نوجوانان علاقه‌مند و محروم و حتی خانواده‌هایشان با کتاب آشنا کنم.
 
بی‌شک در اجرا و انجام و فرجام و خدمت به این جوامع، نیروی انسانی بسیار ضروری است. چه کسانی به شما در این مسیر کمک می کنند؟
نکته درستی است. در انجام این کار نیروی انسانی متعهد و دلسور و علاقه‌مند بسیار لازم است. خوشبختانه خیرین مشتاق و افراد نیکوکار به انجام فعالیت‌های داوطلبانه و فی‌سبیل‌الله همیشه در سطح جامعه و به‌خصوص در ارگان‌های فرهنگی وجود داشته‌اند و انصافاً داوطلبانه کمک‌های خوب و قابل قبولی در این عرصه بزرگ فرهنگی به اینجانب ارزانی داشته‌اند که در همین جا از نیات خیر و خداپسندانه و تلاش و همت ارزشمندشان در همکاری و همراهی با این مجموعه تقدیر و تشکر می کنم.
 
چند نفر نیروی رسمی و غیر رسمی دارید؟
خوشبختانه و به لطف خدا در سطح استان همکاران رسمی و غیررسمی و در مجموع داوطلب زیادی وجود دارند که با ما همکاری مناسب و تاثیرگذار دارند. حداقل ۲۰ نیروی فعال شناسنامه‌دار و داوطلب، مشغول کمک و خدمت‌رسانی هستند.
 
آیا برای این همکاران واکنش مادی در نظر گرفته شده؟
همه همکاران موسسه، فی‌سبیل‌الله و بدون توقع داشتن مسائل مالی و کمک معیشتی مشغول همکاری و فعالیت هستند. همه انگیزه‌هایی انسانی و خداپسندانه دارند و هیچ توقع مادی ندارند و تنها برای رضای خدا و آرامش و آسایش بندگان خدا با این موسسه خیریه همکاری دارند.
 
یکی از اقدامات خوب شما تاسیس و راه اندازی و تجهیز کتابخانه درروستاها و مناطق محروم و کم برخوردار بوده است. دلایل انجام این کار ازنظر شما چیست؟
علاوه بر اندوختن ذخیره اخروی، باور دارم که روستاها و مناطق حاشیه‌ای و کم‌برخوردار می‌بایست هم چون شهرها از امکانات رفاهی، فرهنگی و معیشتی به طور مساوی برخوردار شوند. اما انجام این مساله به این سادگی نیست و دلایل متعددی در این راستا وجود دارد که به آن‌ها نمی‌پردازم. اما همیشه در برنامه‌هایم تاسیس کتابخانه در روستاها و مناطق محروم و حاشیه‌ای در دست اقدام داشته باشم  زیرا کتابخانه به‌عنوان محل و مکانی فرهنگی در تغییر رفتار مخاطبان و پرکردن اوقات فراغت مردم خیلی تاثیر دارد و از طرفی تفریحی سالم و بی‌هزینه برای علاقه‌مندان محروم از کتاب و کتالخوانی اتست.
 
لطفاً از موضوع و قالب محتوایی کتاب‌ها و جوامع مخاطب بگویید.
مخاطبان مختلفی از این کتاب‌ها استفاده می‌کنند. از مردان و زنان کشاورز و دامدار و بازنشسته و کارگر و بیکار گرفته تا زنان خانه‌دار و دختران و پسران نوجوان و جوان. کودک و نوجوانان و دانش‌آموزان تمام مقاطع تحصیلی هم مخاطبان این کار هستند با توجه به تنوع سنی مخاطبان تلاش داشته‌ام در انتخاب و توزیع کتاب‌ها نوع علاقه مخاطبان را شناسایی و کتاب های متناسب با ذائقه شان اهدا کنم. موضع کتاب‌ها، ادبیات داستانی و شعر، و علوم مختلف روان‌شناسی کتاب‌های کودک و نوجوان، رمان‌های پلیسی و کتاب‌های مذهبی ادعیه و قرآن و مفاتیح‌الجنان، کتاب در زمینه جنگ و دفاع مقدس و گاهی وقت ها هم کتاب‌های کمک آموزشی تهیه و به دانش‌آموزان نیازمند و محروم اما با استعداد اهدا می‌کنم. تلاش داشته‌ام برای مخاطبان مختلف کتاب با موضواعت متنوع تهیه و توزیع کنم، زیرا اگر کتاب مناسب مخاطبان انتخاب و توزیع نکنم بدون شک از کتابخوانی دلزده می‌شوند و این آسیب است.
 
در کنار توزیع و تجهیز و تاسیس کتابخانه‌ها، آیا فعالیت و اقدامات فرهنگی همچون: معرفی کتاب، روخوانی، بحث آزاد و ...انجام می‌شود؟
بله. علاوه بر توزیع و وقف و اهدای کتاب‌ها برای فرهنگ کتابخوانی و تشویق جوانان اگر فرصت شود و نیروی انسانی متخصص همراهی و همکاری کند کتاب‌های خوب را معرفی و درباره موضوع بعضی از کتاب‌ها با هم بحث و گفت‌وگو می‌کنیم. اما با شیوع ویروس کرونا و بروز محدودیت‌ها امکان دیدار و گفت‌وگوی چهره به چهره کاهش یافت. با این حال چون زمان محدود است، بیشتر به تجهیز و تاسیس کتابخانه‌ها و توزیع و اهدا کتاب‌ها می‌پردازیم.
 
از موانع و مشکلات این فعالیت دلی و داوطلبانه بگویید.
کار فرهنگی، خیلی حساس و ظریف است و تنها عاشقان و علاقه‌مندان می‌توانند به این کار ادامه دهند. مشکلات در این مسیر فراوان است. از کمبودهای منابع مالی و اعتباری گرفته تا کم انگیزگی و کم توجهی برخی از ارگان‌های ذیربط؛ اما با توکل بر خدا به این مشکلات توجه نمی‌کنم و به کارم با قوت و قدرت بیش از پیش ادامه می‌دهم.
 
از میزان حمایت و تعاملات ادارات و نهادها و سازمان های متولی امر بگویید.
به جز ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و اوقاف و امور خیریه استان که انصافاً حمایت‌های خوبی در این راستا داشته‌اند، سایر ادارات و نهادها نقشی در این موضوع نداشته و کمک نکرده‌اند.
 
به نظر شما به‌عنوان مروج باتجربه و پیشکسوت در حوزه  کتابخوانی در استان ایلام، دلایل دوری مردم و خانواده‌ها از کتاب و کتابخوانی را چگونه ارزیابی، تحلیل و آسیب‌شناسی می‌کنید؟
در پاسخ به این سوال مباحث زیادی وجود دارد که به‌طور خلاصه به آن اشاره می‌کنم: گسترش فرهنگ استفاده از فضای مجازی در میان مردم و جوانان، بالا بودن قیمت کتاب و هزینه‌های قابل توجه چاپ، مشکلات معیشتی و مالی مردم،  انتشار اندک کتاب‌های  جذاب، وجود کتاب‌های کم محتوا و کم ارزش و پایین بودن کیفیت کتاب‌ها هم از نظر محتوا و هم از نظر فنی و ساختار ظاهری، نبو کتاب در میان سبد خرید خانواده ها و... از طرفی  بی‌توجهی به توسعه فرهنگ کتابخوانی درخانواده‌ها که از همان ابتدا کودکان را به خواندن کتاب ترغیب کنند، موجب دوری مردم از کتاب شده است.
 
برای رسیدن به نقطه ایده‌آل در کتابخوانی عمومی و بالابردن سرانه کتابخوانی چه راه کارها و پیشنهاداتی ارائه می کنید؟
البته برای رسیدن به این هدف نیاز به یک بسیج عمومی با برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده بلند‌مدت است. تقویت تشکیلات فرهنگی در ارگان‌های انقلابی و جهادی، همکاری جدی‌تر صدا‌و‌سیما رسانه‌های مکتوب و مجازی در تبلیغ و اطلاع‌رسانی، تقویت ارتباط میان گروه‌ها و مجموعه‌ها و تشکیلات فرهنگی که در حوزه کتاب فعالیت می‌کنند، می‌تواند بر توسعه و ترویج و تقویت فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه منجر شود. ضمن آنکه برای رسیدن به نقطه ایده‌آل در کتابخوان کردن عموم مردم برنامه‌ریزی زیربنایی است. وزارت آموزش و پرورش و  دانشگاه‌ها در این زمینه می‌توانند نقش موثر ایفا کنند.
 
برای آینده چه برنامه‌هایی پیش‌بینی کرده‌اید؟
براساس برنامه‌ریزی بلندمدتی که دارم تلاش دارم در راستای استمرار گسترده تر توسعه و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه خصوصاً مناطق محروم و حاشیه نشین، کتابخانه هایی دیگر راه اندازی و تاسیس و تجهیز و در صورت امکان و دریافت منابع برای کودکان و نوجوانان و زنان روستایی کتابخانه های اختصاصی راه اندازی کنم.
 

محمدی در کتابخانه ی شخصی/ایلام سال 1364
 

شیوع ویروس کرونا که بر تمام ابعاد زندگی اجتماعی و فردی انسان معاصر تاثیر گذاشته و خوشبختانه در حال فروکش است، بر انجام فعالیت های تان به چه میزان تاثیر مخرب گذاشت؟
خوشبختانه شیوع ویروس کرونا نتوانست بر انجام فعالیت های فرهنگی و خیریه ای ما تاثیر منفی بگذارد. به همراه همکارانم در موسسه ضمن رعایت دستورالعمل های بهداشتی همچون قبل از کرونا به انجام فعالیت مشغول بودیم و از سال ۱۳۹۸ تا اسفند ۱۴۰۰بیش از4۰هزارجلدکتاب مختلف به کتابخانه‌های مساجد،تکایا،مدارس و روستا های مدارس روستاهای محروم و دورافتاده توزیع و وقف کرده ام.
 
روز چهاردهم تیرماه به نام روز قلم ثبت شده.از قلم و بگویید و رابطه ی آن با کتاب و کتابخوانی...
ضمن تبریک این روز بزرگ به تمام اهالی قلم و نوشتن،قلم معجزه خداست.سوگند خدا در قرآن به نام قلم،گویاترین شاهد بر پاکی و قداست آن است:«ن وَالْقَلَمِ وَما یسطرون» سوگند به قلم و آنچه نویسند.از طرفی در نخستین ارتباط  پیامبر اکرم(ص) با خداوند مهربان در غارحرا، سخن از قلم به میان‌آمد:«الَّذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ؛آن که با قلم آموخت.» پس قلم جایگاهش بسیار مقدس و ارزشمند است.روز قلم، روز بزرگداشت اهل قلم و نویسندگان و شاعران و تمامی اهالی قلم در ایران است. میان کتاب و قلم و نوشتن همیشه روابط معنادار و مستقیمی وجود داشته. با کتاب و قلم؛دانایی و دانش افزایی اتفاق می افتد و انسان با این دو می تواند مسیر تعالی و بالندگی را بهتر و سریع تر طی کند. کتاب و قلم شبیه چراغ هایی اند در مسیر و گام های انسان.هر دو نورانی اند و آرامش بخش دنیای انسان ها.
 
آیا کتاب و آثاری در دست چاپ دارید؟
بله. یادداشت‌های روزانه، تجربیات فردی، یاداشت‌هایی در حوزه‌های سیاسی، مذهبی(سفرنامه حج)، آموزشی، فرهنگی و اداری، خاطرات دفاع مقدس و جنگ تحمیلی، خاطرات قبل و بعد از انقلاب و... نقد و بررسی و آسیب‌شناسی گروهک‌های سیاسی و... گردآوری و ثبت کرده‌ام که بیش از 120 جلد است که ان شاالله به مرور منتشر خواهند شد.
 

دست نوشته های مربوط به سال 1366
 

سخن پایانی شما در این گفتگو؟
هیچ لذتی بالاتر از این نیست که دانایی و آگاهی را به مردم محروم و فقیر از طریق اهدای کتاب و تاسیس کتابخانه هدیه بدهی. خدا را شاکرم که به من این توفیق را داده تا در این مسیر تلاش کنم و دوستان و همکاران خوبی هم در کنارم باشند و به من کمک کنند. از مسئولین مربوط و مردم علاقه‌مند به انجام امور خیریه تقاضا می‌کنم که برای اندوختن اجرمعنوی و اخروی و صالحات و باقیات به امر توسعه و ترویج و فرهنگ کتابخوانی در میان مردم خصوصا مردم محروم و فقیر اهمیت بیشتر بدهند، زیرا دانایی و خواندنِ کتاب، موجب توانایی و رشد فکری مردم می‌شود. تلاش کنیم که به فضل الهی و همکاری تمام مردم و ادارات و نهادهای دولتی، موسسات و تشکل‌های مردمی و خیریه‌ها، فرهنگ کتابخوانی و وقف کتاب و تاسیس و تجهیز کتابخانه در مناطق محروم به یک رفتار عمومی در سطح جامعه تبدیل شود.