جلوه حماسه حسینی در ادبیات فارسی/ شماره نه؛ هادی جانفدا:
شعر هیات سهل و ممتنع است/ ضرورت آشنایی هرچه بیشتر مداحان با اشعار آیینی فاخر
هادی جانفدا تاکید دارد که در نگاه نخست خلق شعر هیات ساده است چون مخاطب عام دارد ولی خلق اشعار عمیق که عوامانه و سطح پایین نباشد و در عین حال مخاطب را جذب کند، کار هر شاعری نیست و سهل و ممتنع است.
جانفدا با تاکید بر اینکه بررسی و نقد منابع قدیمی و مقاتل مورداستفاده مداحان امری تخصصی است، افزود: تشخیص صحت روایات موجود در مقاتل کهن کار آسانی نیست؛ چراکه نویسندگان آن منابع از کتابهایی استفاده کردهاند که امروز در دسترس نیستند.
وی با بیان اینکه شعر هیات زمان ما دارای نقصهایی است و با کمال موردانتظار، فاصله دارد، ادامه داد: اشعاری که مداحان در هیئات میخوانند اغلب سلیقهای هستند و آیینه واقعی شعر آیینی ما نیست. متاسفانه مداحان و ذاکران با بسیاری از اشعار فاخر آیینی ما آشنا نیستند و به طور منطقی و به دلیل اینکه شعرعاطفی، بیشتر مخاطب را تهییج میکند تنها اشعاری را گزینش میکنند که احساس در آن غلبه دارد. تعداد اندکی از مداحان و ذاکران را میتوان نام برد که به اشعار ارزشی و دارای مضامین عمیق نیز توجه میکنند.
صاحب مجموعه اشعار آیینی «کفشداری یازده» و «با لهجه خدا و صدای خودت» با اشاره به کاستیهای شعر هیات تصریح کرد: متاسفانه شعر هیات در زمان ما مانند سایر گونههای ادبیات معاصر دچار نقصهایی است که از جمله این کاستیها میتوان به خلا جهانبینی و حکمت اشاره کرد. شعر بیشتر شاعران امروز تنها یک لایه عاشقانه و احساسی دارد و نمیتوان از آن معانی حکمی، عرفانی و اخلاقی را به عنوان لایههای زیرین دریافت کرد در حالیکه عاشورا شامل ابعاد مختلف احساسی، حماسه، عرفان و حکمت است.
وی با تاکید بر ضرورت برنامهریزی و سیاستگذاری برای افزایش کیفیت شعر هیات افزود: متاسفانه شعر هیات، امروز متولی خاصی ندارد تا بتوان برای ارتقای کمی و کیفی آن برنامهریزی کرد. برطرف کردن نقایص شعر هیات به آسیبشناسی و بررسی عمیق و ریشهای نیاز دارد.
به گقته جانفدا، باید آشنایی مداحان با سنت ادبی و ادبیات کهن فارسی افزایش یابد تا بتوانند از اشعار و مضامین عمیق موجود در گنجینه فرهنگ ایران زمین برای عرض ارادت آگاهانه به ساحت اهلبیت (ع) استفاده کنند.
وی همچنین حضور بانوان در عرصه سرایش شعر هیات را در غنای ادبیات عاشورایی بسیار مهم دانست و گفت: بانوان شاعر نسبت به مردان عاطفه و احساس بیشتری دارند و زیباترین اشعار آیینی را خلق میکنند که اغلب مداحان با آنها بیگانه هستند.
در ادامه یکی از اشعار عاشورایی هادی جانفدا را میخوانیم:
لباسی باید از جنس تجلی بر تنت باشد
که عریانی گواه اشتیاق رفتنت باشد
نجیبی مثل اسرار خدا جای شگفتی نیست
اگر جسمت فدای حرمت پیراهنت باشد
اگر کوهی به این سرهای بیتن هم نظر داری
تو زانو میزنی تا کل صحرا دامنت باشد
ازین آتش که در سر داری ای وارسته از هستی
سری باقی نمی ماند که محتاج تنت باشد
تو حق بر گردن توحید داری باز سر دادی
مبادا دینی از حتی سرت بر گردنت باشد
اگر چه وسعت داغ تو در عالم نمیگنجد
خدا میخواست قلب شیعیانت مدفنت باشد
نظر شما