به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دکتر مهتاب جهان استاد فارسی «دانشگاه دهلی» در شهر دهلی، هندوستان است. ایشان روز شنبه، 5 شهریور 1401 از طریق یکی از هندوستانی‌هایی که به ایران آمده بود، دو عنوان از تألیفات خویش را به کتابخانه مجلس اهدا نمودند. «فراست نامه» و «فهرست تفصیلیِ نسخه‌های خطی و تصحیحاتِ آثار مولوی در هندوستان».

«فراست‌نامه؛ تاریخ اجتماعی و فرهنگی هند در قرن نوزدهم میلادی»- تصحیحِ نسخه خطیِ فارسی است. این کتاب را میرزا دین محمد بیگ در سال 1258ق/ 1852 به فارسی تالیف کرد. او  با دو تن از افسران ارشد افسران ارشد کمپانی هند شرقی، دوستی بسیار داشت: ژنرال لونی اوکتر و استین. استین استاندار دهلی در دوره شاه عالم ثانی بود. دین محمد منشیِ نواب وزیر الملک آصف‌الدوله- نواب شهر تونک در ایالتِ راجستان هندوستان- بود. زمانی نواب بر وی عتاب کرد، آنجا را ترک کرد و به سیر و سفر در سراسر هندوستان پرداخت.

مؤلف به شهرهای مختلف هندوستان سفر کرده بود: آگرا، احمد نَگَر، اورنگ آباد، بَرَت پور، بَکسَر، بنارس، بنگالا، پَتیالا، پونا، پنجاب، چمپارَن، چَنار گَر، چینا پَتَن، حیدرآباد، دَکن، دهلی، راجپوتانا، رام پور، سَری رنگا پَتَن، کشمیر، کلکته، گُجرات، لکنو، ماروار، مالوا، مرشدآباد، مَلیابار، مَیسور، میلا پور، میوار، ناگ‌ پور و شهرهای دیگر. واقعات چشم دید خود را نوشته است.

خانم دکتر مهتاب جهان براساس دو نسخه خطی موجود در کتابخانه مولانا آزاد در شهر عَلیگَر و موزه ملی هند در شهر دهلی تصحیح کرد که چاپ شد.

مشخصات کتاب:
تالیف: میرزا دین محمد بیگ، تصحیح، مقدمه و تعلیقات (به فارسی): مهتاب جهان، ناشر: اِم. آر. پَبلی کیشنز، دهلی، هندوستان، 2013.

«فهرست تفصیلیِ نسخه‌های خطی و آثار چاپ شده درباره مولوی در هندوستان»، به کوشش: شریف حسین قاسمی، رَمیش .سی.گور،  موسسه ملی هنریِ اندیرا گاندی، دهلی، 2018.

این کتاب به زبان انگلیسی، کتابشناسیِ آثار خطی و چاپ شده مولوی در هندوستان است: 419 نسخه خطی از مثنوی، 33 نسخه خطی گزیده‌هایی از مثنوی، 166 نسخه خطی از شرح‌های نوشته شده بر مثنوی، 9 نسخه خطی واژه‌نامه مثنوی، 33 نسخه خطی دیوان شمس، 3 نسخه خطی از فیه مافیه. قدیمی‌ترین نسخه خطی این کتابشناسی، تاریخ کتابت 712ق است که در مجموعه حبیب گنج در کتابخانه مولانا آزاد، دانشگاه اسلامی علیگر نگهداری می‌شود.

در این کتاب‌شناسی، نسخه‌های خطی مصور، میناتور، مطلا هم معرفی شده است. فهرست کتاب شامل: درباره این کتابشناسی، مخففات، دیباچه و مقدمه است.

فصل اول: نسخه‌های خطی تاریخ دار از مثنوی – نسخه‌های خطی غیر تاریخ دار از مثنوی
فصل دوم: نسخه‌های خطی تاریخ‌دار از گزیده‌های مثنوی- نسخه‌های خطی غیر تاریخ دار از گزیده‌های مثنوی
فصل سوم: نسخه‌های خطی تاریخ دار از شرح‌هایِ مثنوی- نسخه‌های خطی غیر تاریخ دار از شرح‌هایِ مثنوی
فصل چهارم: نسخه‌های خطی تاریخ‌دار از واژه‌نامه‌های مثنوی- نسخه‌های خطی غیر تاریخ‌دار از واژه‌نامه‌های مثنوی
فصل پنجم: نسخه‌های خطی تاریخ‌دار از دیوان شمس - نسخه‌های خطی غیر تاریخ‌دار از دیوان شمس
فصل ششم: نسخه‌های خطی غیر تاریخ دار از فیه مافیه
فصل هفتم: نسخه‌های خطی از آثار درباره مولانا
فصل هشتم: آثار چاپ شده از مثنوی و گزیده‌هایِ آن - آثار چاپ شده از شروح و ترجمه‌های مثنوی – آثار چاپ شده از واژه نامه‌های مثنوی
فصل نهم: کتاب‌های چاپیِ از دیوان شمس- کتاب‌های چاپی از فیه مافیه- کتاب‌های چاپی از آثار درباره مولانا
نمایه: مولفان، شارحان، کاتبان، اشخاص، مکان‌ها
کتاب‌شناسی
 
مشخصات کتاب به انگلیسی:

A Descriptive Catalogue of The Manuscripts and Editions of Maulana Rumis: Works in India, By: Sharif Husain Qasemi +  Ramesh C. Gaur, Indira Gandhi National Centre For Arts, Dehli, 2018

 شایان ذکر است که پیش از این هم دکتر شریف حسین قاسمی دو کتاب‌شناسی تهیه کرده بود:

«فهرست نسخه‌های خطی و چاپی دیوان حافظ در هند»، مرکز تحقیقات فارسی، دهلی، 1367شمسی.
«فهرست نسخ خطی و چاپی شاهنامه فردوسی در هند»، خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، دهلی، 2001م.
A Descriptive Catalogue of Persian Translation of Indian Works, Published by: National Mission for Manuscripts, Dehli, 2014