گفتوگو با سعید آتشین از نویسندگان دستنامههای کارگردانی، مدیر صحنه و منشی صحنه
آموزههای تجربی مسیر شرح وظایف را در مشاغل تولید منحرف کرده است
راهبری مهارتپایه و ارتقای نگاه حرفهای در زمینه مشاغل تولیدی رسانه، از اهدافی است که برای طرح سنجش صلاحیت حرفهای تعریف شدهاند.
سعید آتشین از نویسندگان دستنامههای کارگردانی، مدیر صحنه و منشی صحنه است. او با مدرک کارشناسی کارگردانی و کارشناسی ارشد تهیهکنندگی تلویزیون از دانشگاه صداوسیما از سال 1384 در زمینه تولید برنامهها در معاونتها و ادارات کل مختلف رسانه ملی فعالیت داشته است. با او در زمینه مشارکتش در نگارش این دستنامهها گفتوگو کردهایم که در ادامه میخوانید:
*وظایف و تکالیف کاری که در این دستنامهها تبیین شدهاند چقدر معرف شایستگی حرفهای در زمینه این مشاغل است؟
در عمر ۶۰ساله تلویزیون، منبع موثق و قابلاعتنایی برای تبیین وظایف مشاغل تخصصی تولید، به شکلی که اکنون با تدوین این دستنامهها انجام شده سابقه ندارد.
قبلاً شاید طرحهایی در این زمینه ارائه شده بود و نمونههایی از آنچه در کشورهای صاحبنام و سبک در زمینه برنامههای تلویزیونی تدوین شده بود گردآوری شده باشند؛ اما منابع قابلاعتنایی در این زمینه نبودند. به همین منظور به همت اداره کل سنجش، ارزشیابی و رتبهبندی عوامل تولید ذیل مرکز طرح، برنامه و بودجه و با راهنماییهای ارزشمند جناب آقای ابراهیم آزاد، روشی پیش گرفته شده که بر اساس آن روش، تحلیل هر حرفه و تجربیات افراد حرفهای در هر شغل، وظایف، تکالیف و مراحل آن حرفه بهصورت منابع مکتوب و تصویری ارائه شده است.
*تکالیف، استانداردها، مراحل و مهارتهایی که در این دستنامه تبیین شدهاند تا چه حد معرف فرایندهای واقعی در حیطه این مشاغل هستند؟
در تلویزیون کشور ما برخی مشاغل دستخوش دگردیسی شدهاند. مشاغل تولیدی در تلویزیون ما وظایف دیگری هم که شاید در حیطه حرفه دیگر تولید باشد نیز دارند. به عبارتی بخش کمتری از آنچه بهعنوان صددرصد وظایف یک حرفه در دنیا تعریف شده در تلویزیون ما تعریف شده است. مثلاً برخی برنامهها اصلاً منشی صحنه ندارند یا کارگردان فنی برای برنامهها تعریف نشده است.
همه جوانب یک شغل در حیطه تولید تلویزیونی در این دستنامهها دیده شده است. کوشیدیم در تعریف این مشاغل نگاهمان را به استانداردهای بینالمللی نزدیک کنیم.
در دستنامه کارگردانی، کارگردان را با عنوان خاص خودش در تلویزیون و بر مبنای آنچه مراجع تلویزیون در دنیا تعریف کردهاند معرفی کردهایم. ازاینرو وظایف تعریف شده همه جوانب شغل کارگردانی را در فضای حرفهای تولید برای تولیدات نمایشی و غیر نمایشی در برمیگیرد.
در تولیدات تلویزیونی عنوان شغلی مدیر صحنه از مشاغل بسیار مهم است که در تلویزیون کشور ما مهجور مانده است؛ حتی شاغلان در این حرفه نیز از اهمیت این شغل به طور کامل باخبر نیستند. باتوجه به فاصلههایی که امروز تلویزیون ما با سایر تلویزیونهای دنیا گرفته، تعاریف مشاغل آن هم با آنچه باید باشد فاصله دارد. دستنامه این حرفه کمک میکند وظایف اصلی مدیر صحنه به طور کامل بیان شود تا این فاصله به حداقل برسد. هرچند که امکان دارد برخی صاحبنظرها در این زمینه نقاط ضعفی در این منابع بیابند یا سؤالاتی داشته باشند. چون ما در طی سالیان از استانداردهای دنیا دور شدهایم و بیشتر آموزههای ما بهصورت تجربی و سینهبهسینه فراگرفته شدهاند که مسیر شرح وظایف را در مشاغل تولید منحرف کرده است.
*آیا نتایج تحلیل این حرفهها و تبیین آن، فرایندها و تکالیف کاری مشاغل یاد شده را برای صاحبان آن استانداردسازی میکند؟
بله. در تدوین این دستنامهها تلاش شده است علاقهمندان و شاغلان این حرف به سطح قابل قبولی در نگاه ملی و بینالمللی برسند.
* معرفی حرفه بهصورت تصویری در کناردست نامهها چقدر امکان ارزیابی فردی را برای شاغلین حرفهای در زمینه موقعیتهای دنیای کار فراهم میکند؟
پس از تدوین دستنامهها دودسته تولید ویدئویی به انجام رسید. یکی ویدئوهایی از ارائه نویسندگان دستنامهها بر اساس آنچه نوشتهاند و برخی توضیحات تکمیلی که درواقع آموزش همان متن دستنامه بهصورت دیداری و شنیداری است و تولید دیگر ویدئوهای مستند آموزشی است که بر اساس متن دستنامه، فیلمها و مستندهای آموزشی مرتبط را ارائه میدهد. این فیلمها اطلاعات مفصلتری از هر حرفه را به همراه آموزش بیان میکند. عنوان این فیلمها «دید پرنده» است.
*آیا آزمون نوبت اول که برگزار شد در تعیین سطح شایستگی حرفهای شاغلان در تولید تلویزیون مؤثر بود؟
تا جایی که میدانم نتایج اولین آزمون صدور مجوز فعالیت برای مشاغل تولیدی دور از انتظار بود و شاید علت این امر این بود که شاغلان حرف تولیدی ما با چنین آزمونی مواجه نشده بودند. چرا که معمولاً آزمونها مبتنی بر حفظیات افراد بوده و مبنای مهارتی نداشتهاند. اگر کسی مهارت این حرفهها را نداشت فقط با خواندن مطلب در زمینه این مشاغل نمیتوانست به سؤالات پاسخ دهد و لازمه پاسخ درست این بود که در زمینه حرفه موردنظر کارکرده باشد؛ اما حالا دوستان متوجه نوع سؤالات شدهاند و ارائه منابع مکتوب و تصویری هم میتواند در حصول نتیجه بهتر در آزمون دوم مؤثر باشد.
*به نظر شما پس از استقرار نظام سنجش صلاحیت حرفهای و ارائه منابع تخصصی در این طرح چه افقی پیشروی این حرفههاست و چه نتایجی حاصل خواهد شد؟
امیدوارم با تلاشهایی که در یک سال اخیر و باهمت همکارانم در این طرح شده، سطح عملکرد حرفهای همکارانی که در سازمان مشغول کارند ارتقا یابد. چرا که تا زمانی که مهارت افراد به سطح استاندارد نزدیک نشود کار مطلوبی ارائه نخواهد شد.
نظر شما