به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، قاعده لا ضرر از قواعد مشهور فقهی است که در بیشتر ابواب فقه کاربرد دارد و مضمون آن این است که ضرر در اسلام مشروعیت ندارد و هرگونه ضرر و اضرار در اسلام نفی شده است. برای اثبات این قاعده به دلایل قرآنی، روایی و عقلی استناد می‌شود.
این کتاب، در 36 درس تدوین یافته که برخی از عناوین اصلی آن عبارتند از: «مقدمات بحث و دلیل عقلی بر قاعده لاضرر»، «بررسی سندی و محتوایی روایات قاعده لاضرر و لاضرار»، «معنا و مفاد ضرر و ضرار»، «نقد و بررسی نظریه فقها در تبیین قاعده» و ....
از جمله امتیازات این رساله می‌توان چنین برشمرد: مؤلّف، در این مباحث قاعده نفی ضرر را مندرج ذیل حکم مستقل عقل فطری بر قبح ظلم می‌داند، لذا ادله نقلی دالّ بر آن را در مقام ارشاد و حکایت برمی‌شمارد و هیچ قاعده فقهی را به وسعت این قاعده نمی‌داند.
در این رساله، شیعه و سنی به‌عنوان دو گروه که با هم اختلاط و ارتباط اجتماعی داشته، ملاحظه شده و روایات آنها به‌طور توأمان مورد بررسی سندی و متنی قرار گرفته است. در ضمن در تحلیل روایات به فضای تاریخی و قرائن محفوفه خارجی که در صدور روایت نقش داشته، توجه شده است.
در این رساله، علاوه بر نقل اقوال بزرگانی مثل میرزای نائینی و آخوند خراسانی، آرائی از فقهای معاصر مانند آیةالله سیستانی نیز نقل و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. همچنین در این کتاب، حکم شرعی بر اساس علت و حکمت اصدار حکم ملاحظه و تحلیل شده و ضرورت رسیدن به ملاکات احکام برای مجتهد در استنباط تبیین شده است.
در این رساله، علاوه بر تطبیقات و امثله فردی لاضرر، دیدگاه کلان و تطبیقات اجتماعی این قاعده نیز بیان شده و مؤلّف محترم در لا به لای مباحث فقهی، بالمناسبه برخی آراء اصولی‌شان و حتی مباحث بدیع اجتماعی و معرفتی را نیز مطرح نموده‌اند.
جلد اول کتاب قواعد فقهیه از «دوره علوم و مبانی اسلام و تشیع» توسط انتشارات مکتب وحی در 526 صفحه منتشر شده است.
شنبه ۸ بهمن ۱۴۰۱ - ۰۸:۵۰
نظر شما