با مطالعه آثار شمسالدین آملی به خصوص «نفائس الفنون فی عرایس العیون» به وسعت علومی که با آن احاطه داشت هیچ مبالغه و اغراق نیست که عنوان علّامه را به او بدهیم.
یکی از عرصههای تجلی نبوغ این دانشمند و حکیم ایرانی در دو اثر بزرگ و مهمش «نفائس الفنون فی عرائس العیون» و «شرح کلیات قانون» آشکار است، که البته «نفائس الفنون» آملی یکی از شاهکارهای تألیفشده در حیطة طبقهبندی علوم در تمدن اسلامی است که به ارزشهای تمدنی آن هنوز هم به خوبی پرداخته نشده و علیرغم اینکه در این عرصه بر آثار بعد از خود تأثیرات مهمی گذاشته با این حال اما، این کتاب هنوز هم مورد کمتوجهی قرار گرفته و هنوز هم دچار خمول و گمنامی است.
هر چند در قرن اخیر با تلاش علامه ابوالحسن شعرانی و انتشارات کتابفروشی اسلامیه این کتاب به زیور طبع آراسته شده و مورد توجه قرار گرفت و در این اواخر با تلاشها و کوششهای افراد مختلف بهویژه استاد معزز سید عبدالله انوار توجه به این کتاب بیشتر شد، و غبار کمتوجهی از آن برداشته شد، اما همچنان این اثر ارزشمند و مؤلفش از این گمنامی مزمن تاریخی رنج میبرند.
در فصل اول کتاب به تبار و نیای شمسالدین آملی، با اطلاعات کمی که از پدرش برجای مانده اشاره میشود. سپس به تولد و نشو و نمای شمسالدین آملی و سرگذشت او در دوره جوانی تا میانسالی و پیری اشاره میشود. همچنین به افراد تأثیرگذار در زندگی شمسالدین آملی مانند علّامه حلّی و قاضی عضدالدین ایجی و نیز دربار آل اینجو که در پایان زندگیاش پذیرای او بودند اشاره و سپس به شاگردان و آثار او پرداخته میشود. همچنین در طی این فصل به یک سؤال تحلیلی پاسخ داده میشود که چرا هم شمسالدین آملی و هم آثارش در طول تاریخ دچار گمنامی مزمنی بودهاند؟
در فصل دوم کتاب بهطور موجز به برخی ارزش های کتاب «نفائسالفنون فی عرائس العیون» اشاره میشود؛ پاسخ به اینکه: ارزشهای این اثر چیست؟ چرا این کتاب دارای اهمیتهای راهبردی برای تمدن اسلامی است؟ دلایل مهجوریت این کتاب از قرن هشتم تاکنون چه بوده است؟ و درنهایت به برخی نقائص کار آملی در این کتاب هم اشاره شده است.
کتاب حاضر اولین حرکت برای شناسایی این حکیم و علامه به دوستداران علم فرهنگ و تمدن ایران و اسلام است، که هرچند ممکن است خالی از اشکال و ایراد نباشد اما آغازی است اولیه برای معرفی و پرداختن بیشتر به شمسالدین آملی و آثارش.
مسعود طاهری،مولف این کتاب؛ دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه شهید بهشتی است. او پژوهشگر، تهیهکننده و کارگردان است و پیش از این کتاب منجی بخارا از او در سال 1393 به چاپ رسیده است.
او همچنین کارگردان مستندهای مستشرق (درباره هانری کربن) و شرقی (درباره توشیهیکو ایزوتسو) است. این کتاب در ۱۴۳ صفحه و با قیمت ۷۰ هزار تومان از سوی انتشارات نامک منتشر شده است.
نظر شما