به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ اکران و رونمایی «داستان امر و نهی» با حضور جلیل محبی؛ دبیر سابق ستاد امر به معروف و محمدتقی فهیم منتقد سینما در ساختمان شهدای رسانه برگزار شد.
 
«داستان امر و نهی» به کارگردانی محمدهادی نعمتی و تهیه کنندگی احسان شادمانی تولید شده است و به موضوع تندروی‌های افراطی اشاره دارد که اوایل انقلاب  به نام امر به معروف و نهی از منکر در فضای سینمای ابتدای انقلاب اسلامی و توسط برخی از چهره‌های تندرو القا می‌شد.
 
در این نشست مستند «داستان امر و نهی» برای حاضرین در جلسه به نمایش گذاشته شد. در این مستند، افرادی مانند: مهدی کلهر، عباس سلیمی نمین، سیدضیاء هاشمی، رضا برجی، علی سرتیپی و سید جمال ساداتیان. «داستان امر و نهی» نشان دهنده نقش عناصر جریان نفاق همچون محسن مخملباف و عبدالکریم سروش و مسعود بهنود است که اکنون به رسانه‌های ضد انقلاب پناهنده شده‌اند.
 
«داستان امر و نهی» چگونگی رفتار با تندروهایی را نشان می دهد که مانع فعالیت هنرپیشگان قبل از انقلاب می‌شد؛ حتی آنهایی که از گذشته خود اظهار پشیمانی و توبه کرده‌اند.
 
حجت‌الاسلام جلیل محبی اظهار داشت: طراحی تولید این مستند در سال ۱۳۹۸ زمانی که وی دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر بوده است در این ستاد صورت گرفته است.
 
محبی در این خصوص با اشاره به اینکه پس از استقرار در ستاد امر به معروف و نهی از منکر چند ماه مشغول مطالعه تاریخچه ستاد بوده است، گفت: به یکی از پژوهشگران نیز سفارش کاری برای پژوهش درباره اینکه «چه‌کسانی با چه رویکردهایی از ابتدای انقلاب در موضوع امر به معروف و نهی از منکر فعال بوده‌اند» داده بودیم. محصول این پژوهش نشان می‌داد که این همه کار غلط درباره امر به معروف و نهی از منکر نمی‌تواند اتفاقی باشد و انگار عده‌ای عامدانه ورود کرده‌اند که این کار سر جای خودش ننشیند.
 
وی تصریح کرد: عده‌ای که در انتخابات سال ۱۳۷۶ و انتخابات مجلس ششم روشنفکر شده بودند، همان افرادِ تندرویِ قبل از سال ۱۳۷۵ بودند که مرتکب این کارها شدند. سیاسی‌ترین حکم شیعه امر به معروف و نهی از منکر است و امام خمینی (ره) در کنار سیاسی بودن، عرفانی‌ترین عرفان شیعه مطرح کرده‌اند. همانطور که قید غالب نماز عبودیت است، قید غالب امر به معروف سیاست است؛ یعنی امر به معروف و نهی از منکر از حاکمیت.
 
وی اذعان داشت: امر به معروف  و نهی از منکر مسئولین شعار است. اگر ما بنشینیم و برای برطرف شدن مشکلات دعا کنیم، اشتباه است. اول کار کنید بعد دعا کنید.
 
محبی امر به معروف و نهی از منکر را سیاسی‌ترین حکم اسلام عنوان کرد که در کشور تبدیل به حکمی فرهنگی شده است و در این رابطه افزود: نهی از منکر مسئولان شعاری بیش نیست و من خودم به خاطر نهی از منکر یک مسئول از دبیری ستاد عزل شدم.

محمدتقی فهیم هم در سخنانی گفت: اگر امروز با یک سینمای اینچنینی مواجهیم به‌خاطر همان تندروی‌های اول انقلاب است، چراکه آن حذفیات نیاز به جایگزین داشت و آنچه جایگزین شد، سینما و قواعدش نبود.
 
فهیم این الگو را متعلق به سینمای اروپای شرقی دانست و گفت: پس از انقلاب، روحانیون و بچه‌مسلمانانی که در رأس کار بودند به دلیل فضایی که سینمای قبل از انقلاب داشت با سینما بیگانه بودند و به همین دلیل کار دست روشنفکرانی که از اروپای شرقی الگو گرفته بودند، افتاد و سیدمحمد بهشتی می‌گفت «ما به مخاطب تخمه‌شکن در سینما نیاز نداریم و سینما باید برای نخبگان باشد.»
 
وی در این باره افزود: اینها به جای سینما حزب بنیان گذاشتند در حالی که سینمای مردمی داستان و سرگرمی می‌خواهد.
 
مهدی کلهر در این مستند با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی بیش از هرچیزی نیاز به رسانه داشت، گفت: اتفاقی که در اوایل انقلاب برای سینما افتاد و تمام کسانی که در آن زمان ایفای نقش می‌کردند، حذف شدند. بازیگر فیلم‌ برزخی‌ها؛ ساخته ایرج قادری با بازی محمدعلی فردین که روزنامه کیهان از این فیلم به عنوان سرمنشا ظهور ابتذال از آن یاد می‌کند.
 
محمدتقی فهیم با انتقاد به اینکه در مستند کلمه فیلمِ فارسی آمده است، گفت:ما چیزی به اسم فیلمِ فارسی نداریم. این اصلاح فیلم‌فارسی است که قبل از انقلاب بوده است. در این مستند خاطره‌ای اشتباه از مخملباف و صدرعاملی بیان می‌شود که این اتفاق درباره بیضایی افتاده است.               

وی افزود: آنچه امروز با یک سینمای اخته و بی‌خاصیت می‌بینیم، حاصل اتفاقاتی است که از تندروی‌های اوایل انقلاب نشأت گرفته است. تصمیم‌گیری‌ها، برخوردها و حق‌کشی‌ها و به طور کلی حذف بخشی از بدنه سینما که می‌توانست در خدمت انقلاب و شرایط جدید و سیستم تازه روی کار آمده باشد. آن حذفیات اوایل انقلاب نیاز به جایگزین داشت. جایگزین آن یک جایگزین علیه‌السلامی نبود؛ جایگزینی نبود که با قواعد سینما جور باشد.   

فهیم افزود: امثال مخملباف کاری که الان به عنوان یک سرباز برای اسراییل انجام می‌دهد، آن زمان برای جریانات دیگری که پشت صحنه بودند انجام می داد. ضمن اینکه خودش به شکل فردی دارای خصوصیاتی بود که هم آنارشیسم بود و هم بلند پرواز.  
          
فهیم با بیان اینکه اتفاقات اوایل انقلاب، سینمایی را رقم زد که شاهد آن هستیم، افزود: سینمایی فاقد قصه، فاقد قهرمان و سینمایی فاقد قواعد درست سینمایی در جهان. حذف تفریح از سینما، حذف سرگرمی از سینما یعنی آن چیزی که در جهان سینمای غالب کار می‌کند اولین عنصر آن سرگرم سازی مخاطب است. اگر فیلمی نتواند مخاطب را سرگرم کند و قلابی نداشته باشد که مخاطب را نگه دارد هر چقدر هم شعار و پیام داشته باشد، به درد توده مردم نمی‌خورد.
 
وی در ادامه گفت: در همه انقلاب‌ها، پس از تغییرات ساختاری چنین تندروی‌هایی صورت گرفته است چون الگوی روشنفکران نفوذ کرده در فرهنگ اروپای شرقی بود، سعی کردند همان روند را کپی کنند و در ایران پیاده کنند. چون در بخش فرهنگ اوایل انقلاب، رهبرانی سینما را در دست گرفتند که عملا چیزی از سینما نمی‌دانستند. در صورتی که ما می‌بینیم امام خمینی (ره) در اولین سخنرانی‌شان در بهشت زهرا به این نکته اشاره می‌کنند که ما با سینما و رادیو مشکل نداریم. ما با فساد و فحشا مشکل داریم. اما این نگاه توسط تندروهای آن زمان مورد توجه قرار نگرفت.

 
محمدتقی فهیم با بیان اینکه در اوایل انقلاب فرق بین شهرت و سلبریتی را متوجه نمی‌شدند، گفت: آن‌ها می‌خواستند محبوبیت و شهرت را حذف کنند. مگر می‌شود سینما آدم محبوب نداشته باشد. آدم‌های سینمای مردمی باید مورد پسند مردم باشند و کاریزمای ارتباط داشته باشند.

محمدهادی نعمتی کارگردان این مستند در پاسخ به اینکه چرا مستند محافظه‌کارانه تولید شده و فقط افرادی مانند مخلباف که از ایران رفته‌اند، گفت: جنبه سیاسی این مستند برای ما حائز اهمیت نبوده و فقط نگاه ساختاری و هنری داشتیم. در این مستند به افرادی همچون محمدعلی زم، میرحسین موسوی و مصطفی آقامیرسلیم هم اشاراتی شده است.

تهیه‌کننده مستند «داستان امر و نهی» می‌گوید: این مستند پیش از برزخی‌ها برای پخش در تلویزیون ساخته شده است و به دلیل اینکه کارگردان آن با اثر دیگری در شانزدهمین جشنواره سینما حقیقت حضور داشته، آن را به این جشنواره نیاورده است.