وقتی به سال 1401 نگاه میکنیم هنرمندان مطرحی را در این سال از دست دادهایم. شاید بهتر باشد در پایان سال 1401 یادی از آنها کنیم.
یارعلی پور مقدم – نمایشنامه نویس
یارعلی پورمقدم ۱۰ اردیبهشت سال ۱۳۲۹ در محله نفتونِ مسجدسلیمان متولد شد. یارعلی پورمقدم نویسنده و نمایشنامهنویس اهل ایران بود. از وی به عنوان نویسندهای صاحب سبک در ادبیات معاصر ایران یاد میشود. او در جوانی با نخستین نمایشِ خود، جایزه اولِ جشنواره نمایشنامهنویسی «جشن هنر طوس» را کسب کرد. وی در سال ۱۳۶۰ کافهای با نام «کافه شوکا» در تهران تأسیس کرد که طی سالها، به محفلی برای نویسندگان، شاعران، روزنامهنگاران و هنرمندان تبدیل شد.
یارعلی پورمقدم با چاپ کتاب حوالی کافه شوکا در سال ۱۳۷۸، جایگاه خود را به عنوان نویسندهای صاحب سبک تثبیت کرد. او علاوه بر داستاننویسی و نمایشنامهنویسی، از سال ۱۳۸۵، بانی و برگزارکننده مسابقه عکس شوکا بود. از وی همچنین مقالههای متعددی در زمینه هنرهای تجسمی باقی ماندهاست.
یارعلی پورمقدم روز ۱۲ اسفند ۱۴۰۱، بر اثر سکته قلبی درگذشت. مراسم تشییع یارعلی پورمقدم، ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ در خانه هنرمندان ایران برگزار و سپس در قطعه ۱۰۱ بهشت زهرا تهران، ردیف ۱۲، شماره ۸۷ در کنار پدر و مادرش به خاک سپرده شد.
امین تارخ – بازیگر سینما
امین تارخ بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر اهل ایران بود. او فعالیتش را پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در تئاتر و تلویزیون آغاز کرد و اولین حضورش در تلویزیون در مجموعۀ شهر من شیراز به کارگردانی شاهرخ ذوالریاستین و نویسندگی کیهان رهگذار بود. نخستین حضورش در سینما در مرگ یزدگرد به کارگردانی بهرام بیضایی بود. او چهرههای تاریخی مانند حسن جوری در مجموعهٔ سربداران و ابن سینا در مجموعه بوعلی سینا را به تصویر کشیدهاست. تارخ برای نقشآفرینی در ماه و خورشید برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.
او در سال ۱۳۷۳ نخستین مدرسه بازیگری را به نام کارگاه آزاد بازیگری در تهران تأسیس کرد که یکی از مؤسسات آموزش بازیگری سینما در ایران محسوب میشود. حبیب رضایی، مهتاب کرامتی ، ترانه علیدوستی ، پوریا پورسرخ ، گلاره عباسی و شبنم مقدمی از جمله دانشآموختگان این مدرسه بازیگری هستند.
تارخ در ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ در بیمارستانی در تهران بستری شد و در ۲ مهر درگذشت. دلیل مرگ او سکته قلبی اعلام شد.پیکر او در ۴ مهر ۱۴۰۱ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
داود جعفری امید - موسیقیدان
داود جعفری امید در سال ۱۳۰۸ در تهران متولد شد. در سال دوم دبیرستان، با تشویق علیمحمد خادم میثاق که از دوستان پدرش بود به هنرستان عالی موسیقی راه یافت. او در هنرستان موسیقی ساز ویلنسل را برگزید و نوازندگی این ساز را تحت نظر «میس خوتسیف» آموخت. از دیگر استادان او در هنرستان موسیقی میتوان به سورن آراکلیان اشاره نمود. او سالها به آموزش ویلنسل مشغول بودهاست. از جمله شاگردان او میتوان به حمید کازرانی، محسن تویسرکانی و مجید اسماعیلی اشاره کرد.
از جمله فعالیتهای هنری داود جعفری امید به این موارد میتوان اشاره کرد: فرماندهی موزیک تیپ رشت، همکاری با وزارت فرهنگ و هنر، همکاری با ارکستر سمفونیک تهران، همکاری با ارکسترهای مختلف رادیو، تدریس در هنرستان عالی موسیقی، تدریس در هنرستان موسیقی ملی، داوری جشنواره ملی موسیقی جوان.
در بهمن ۱۳۹۵ در دومین آیین سال نوای موسیقی ایران از مقام هنری داود جعفری امید تجلیل به عمل آمد. وی در تاریخ ۲۰ آذر ۱۴۰۱ درگذشت. پیکر او ۲۶ آذر ۱۴۰۱ در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
محمد حاج حسینی – بازیگر سینما
محمد حاجحسینی بازیگر سینما و تلویزیون اهل ایران بود. محمد حاج حسینی متولد ۱۳۲۱ در شهرری بود که در دوران بازیگری خود با کارگردانانی مانند تهیمنه میلانی، مجید مجیدی، مصطفی کیایی، کمال تبریزی، رضا عطاران، محمد حسین لطیفی و همایون شهنواز همکاری کرد.
از جمله نقش آفرینیهای او میتوان به بازی در فیلمهای سینمایی «ضدگلوله»، «سوپراستار»، «عینک دودی»، «بچههای آسمان» و همینطور سریالهای بهیادماندنی چون «دلیران تنگستان»، «متهم گریخت»، «سفر سبز»، «دوران سرکشی»، «چهار چرخ» و «خوش غیرت» اشاره کرد.
وی علاوه بر بازیگری، ۳۰ سال به عنوان دبیر آموزش و پرورش فعالیت داشته است.
پیکر این هنرمند فقید امروز پنج شنبه ۱۱ اسفند از مقابل مجتمع عروجیان بهشت زهرا (س) به سمت قطعه هنرمندان تشییع و در کنار محمد تقی کاملی به خاک سپرده شد.
منور رمضانی – نقاش خودآموخته
منوّر رمضانی ملقب به ننهحسن از نقاشانِ خودآموخته ایرانی بود. عمده شهرتِ وی بخاطرِ نقاشیهایِ بهسبکِ کودکانه و استفاده از رنگهایِ شاد در نقاشی بود. وی در کهنسالی نقاش شد.
او زادهی روستای سهرورد از توابع شهرستان خدابنده استان زنجان و ساکن شهر قیدار بود؛ سوادِ خواندنونوشتن نداشت و از ۷۰ سالگی شروع به کشیدن نقاشی کرد. وی با کشیدن آثاری از داستانها، باورها و شیوهی زندگی مردم روستاهای آذربایجان، بخش مهمی از ادبیات شفاهی پیرامون خود را به تصویر میکشید.
دو فیلمِ «ننه حسن» ساخته محمدعلی طالبی و «آهوی این کوه منم» ساخته حسن رجبی از زندگیِ وی ساخته شدهاست.
مهرنوش شریعتی – عروسک گردان و کارگردان
مهرنوش شریعتی کارگردان، بازیدهنده، صداپیشه نمایش عروسکی، بازیگر و عروسکگردان سینما و تئاتر اهل ایران بود.
وی در بهشهر به دنیا آمد. همسر او بهرام بهبهانی، هنرمند نمایش عروسکی است. تجربه بیست سال فعالیت حرفهای در زمینه بازیدهندگی و صداپیشگی و کارگردانی نمایش عروسکی همچنین سابقه اجراهای عروسکی در فرانسه، یونان، تونس، ترکیه، صربستان، لهستان، بلغارستان را داشتهاست.
شریعتی عروسکگردانی آثاری بسیاری از جمله خواب خورشید، هیچ نبود، آخرین گل و پری کوچولوی دریایی در کارنامه داشتهاست.
کارگردانی نمایش سترون و عروسکگردانی فیلم سینمایی عروسکی گورداله و عمه غولی از جمله فعالیتهای این هنرمند تئاتر و سینما است.
اسماعیل شنگله – بازیگر سینما
اسماعیل شنگله بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر اهل ایران بود. شنگله در سال ۱۳۱۵ در تهران متولد شد. تئاتر را از سال ۱۳۳۲ آغاز نمود. در سال ۱۳۳۵ وارد هنرستان هنرپیشگی شد.
در مصاحبهای که در ۲۰ شهریور ۱۳۹۵ توسط خبرگزاری میزان انجام شدهاست، شنگله بیان داشت که مدتی از بیماری سرطان رنج میبردهاست، اما بهبود یافته و در وضعیت سلامتی به سر میبرد. با اینحال دیگر فعالیت هنری ندارد.
وی در ۲۴ تیر ۱۴۰۱ در سن ۸۶ سالگی بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت.
حسین شهابی- کارگردان
حسین شهابی تهیهکننده، نویسنده و کارگردان سینمای ایران بود. روز روشن اولین فیلم بلند سینمایی حسین شهابی است که در سال ۱۳۹۱ در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر، ضمن نامزدی دریافت چهار سیمرغ بلورین، برنده دو دیپلم افتخار از این جشنواره شد. این فیلم در دی ماه سال ۱۳۹۲ اکران شد و اقبال عمومی نیافت، اما در اولین حضور بینالمللی خود نامزد دریافت جایزه آستور بهترین نویسندگی و کارگردانی از بیست و هشتمین جشنواره بینالمللی فیلم ماردل پلاتا آرژانتین شد و تقدیر ویژه هیئت داوران این جشنواره را برای شهابی به ارمغان آورد. روز روشن که تحسین برخی از منتقدان بینالمللی را نیز به همراه داشت، همچنین «قرقاول نقرهای بهترین کارگردانِ تازهوارد» نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم کرالا هند را دریافت کرد. «بیصدا» چهارمین و «آزاد به قید شرط» پنجمین فیلم سینمایی وی در مقام نویسنده، تهیهکننده و کارگردان است.
منوچهر صادق پور- بازیگر
منوچهر صادقپور کارگردان، تهیهکننده و بازیگر اهل ایران بود. وی همسر سابق فریده نصیری بازیگر و برادر ایرج صادقپور کارگردان بود. بیشتر نقش آفرینی هایش در سال های قبل از انقلاب بود و بعد از انقلاب در فیلم های شوکران و عطش بازی کرد. صادقپور در سالهای پایانی عمر در شمال ایران زندگی میکرد وی در سن ۹۰ سالگی بر اثر عوارض کهولت سن درگذشت و پیکرش برای خاکسپاری به تهران منتقل شد.
حبیبالله صادقی – نقاش
حبیبالله صادقی نقاش ایرانی بود که در ۵ مرداد ۱۴۰۱ بر اثر بیماری درگذشت. حبیبالله صادقی در سال ۱۳۳۶ در خانوادهای سنتی در محله تهراننو چشم به جهان گشود. وی نخستین بار نقاشی را در ۸ سالگی شروع کرد و از همان دوران جرقههای علاقه وافرش به نقاشی برای همگان روشن شد در سال ۱۳۵۲ در امتحان ورودی هنرستان هنرهای زیبای پسران تهران پذیرفته ش و در سال ۱۳۵۵ موفق به دریافت دیپلم شد. در همان سال پس از قبولی در کنکور در رشته نقاشی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران پذیرفته شد. حبیبالله صادقی کارشناسی ارشد نقاشی و دکترای پژوهش هنر از دانشگاه تربیت مدرس دارد.
حبیبالله صادقی در سال ۱۳۸۴ به ریاست موزه هنرهای معاصر تهران انتخاب شد و با وجود مشکلات متعدد در دستگاه فرهنگی کشور موزه هنرهای معاصر تهران در تاریخ خود، یکی از دورههای طلایی خود را تجربه کرد. او آثار بسیاری را با موضوع دفاع مقدس، جنگ و حماسه خلق کرده است. آثار حبیبالله صادقی در بالغ بر ۲۸۰ نمایشگاه داخلی و خارجی شرکت کرده و جوایز بسیاری گرفتند.
حبیبالله صادقی در سال ۱۳۶۴ نخستین کلاس طراحی خود را در دانشکده هنرهای زیبا برگزار کرد. او در دانشگاههای مختلفی همچون دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه الزهرا و واحد هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز به آموزش و مدیریت پرداخت.
مهدی صباغی – بازیگر
مهدی صباغی بازیگر سینما و تلویزیون اهل ایران بود. او در سریالهای معروف پلیس جوان، راه بی پایان، سرزمین مادری و .. بازی کرده بود. وی در دهه نود درفیلم های بی حسی موضعی و جابه جا بازی کرده بود.
مهدی صباغی پنجشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۱ در سن ۷۱ سالگی براثر سکته مغزی در بیمارستان شریعتی ماهدشت درگذشت. پیکر او روز دوشنبه ۱۶ خرداد در قطعه هنرمندان بهشت رضا در مشهد تشییع شد.
نادر طالب زاده – تهیه کننده و کارگردان
نادر طالبزاده اردوبادی تهیهکننده، کارگردان و مجری ایرانی بود. او دبیر کنفرانس بینالمللی افق نو، دبیر جشنواره فیلم عمار، از افراد مؤثر در تأسیس شبکه افق و عضو هیئت اندیشهورز این شبکه بود. طالبزاده دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ادبیات انگلیسی از دانشگاه راندولف میکن و کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیا بود. او فعالیت هنری در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را از سال ۱۳۵۹ با ساخت فیلمهای مستند آغاز کرد. از دیگر فعالیتهای او میتوان به تدریس در مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی و مدیریت مرکز تحقیقات و مطالعات سینمایی در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد.
در سی و یکمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم فجر از طالبزاده به عنوان پیشکسوت سینما تجلیل شد.
آرش عاشورینیا – عکاس خبری
آرش عاشورینیا عکاس خبری بود. او برنده جایزه فتوبلاگیز سال ۲۰۰۵ و جایزه ویژه خبرنگاران بدون مرز در سال ۲۰۰۶ است. عکسهای او بهویژه از اعتراضات سال ۱۳۸۸ شهرت دارد که آن زمان در وبسایت او به اسم «کسوف» منتشر میشد.
فعالیتهای حرفهای خود را با ورود به حوزه عکاسی صنعتی و تبلیغاتی در سال ۱۳۷۹ آغاز کرد و از سال ۱۳۸۲ با «سایت عکاسی» همکاری مستمر داشت. با راهاندازی فتوبلاگ «کسوف» در سال ۱۳۸۳ عکاسی در زمینه خبری و مستند اجتماعی را شروع کرد. او در جامعه عکاسی ایران با سایت عکس «کسوف» که در سال ۱۳۸۳ راه انداخته بود و فعالیتهاش در «سایت عکاسی» شناخته میشد. عاشورینیا در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۸۴ بهعنوان عکاس روزنامه یاس نو فعالیت میکرد و عکسهایش از رویدادهای سیاسی و اجتماعی ایران در دهه ۸۰ در حافظه تصویری ایرانیان باقی ماندهاست. او همچنین در دور جدید انتشار مجله زنان، دبیر عکس این مجله بود.
عاشورینیا طی سالهای فعالیت خود پرترههای بسیار ارزشمندی از شخصیتهای برجسته فرهنگی و هنری ایران گرفتهاست؛ پرترههایی از محمدرضا شجریان، سیمین بهبهانی، امیر هوشنگ ابتهاج، میرحسین موسوی، محمد خاتمی و… علاوه بر این در زمینه عکاسی صنعتی و تبلیغاتی نیز بسیار فعال و اثرگذار بود.
برگزاری دو نمایشگاه عکس در تهران و دو نمایشگاه عکس دیگر در لندن و کلن از فعالیتهای نمایشگاهی عاشورینیا بود.
عاشورینیا روز چهارشنبه ۶ مهر ۱۴۰۱ براثر ایست قلبی در ۴۱ سالگی درگذشت. پیکر وی صبح جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
شهرام عبدلی – بازیگر سینما
شهرام عبدلی بازیگر اهل ایران بود. شهرام عبدلی در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۵۵ در خانوادهای ترکزبان و اردبیلی در تهران به دنیا آمد. فعالیت شهرام عبدلی بیشتر در تلویزیون بود و کمتر در آثار سینمایی ظاهر شد. ورودش به تلویزیون با سریال همسفر بود و با بازی در سریال خط قرمز به شهرت رسید. او بیشتر ایفاگر نقشهای منفی یا ضدقهرمان بود.
شهرام عبدلی در مشهد در یک پروژه سریال خانگی به نام آسوده باش حضور داشت که در هتل دچار سردرد شدید و سرگیجه شد و به بیمارستان قائم مشهد مراجعه کرد. بعد از سیتی اسکن مغز مشخص شد وی دچار خونریزی مغزی شده و بعد از چند ساعت به حالت کما رفت. وی روز شنبه۶ اسفند ۱۴۰۱ در بیمارستان قائم مشهد درگذشت.
بهزاد غریب پور - گرافیست
بهزاد غریبپور، هنرمند گرافیک و تصویرگر کُرد اهل ایران میباشد. وی دانشآموخته رشته گرافیک از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و سپس با تاسیس استودیوی «تینو گرافیک» از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۹۶ هجری شمسی، فعالیت خود در حیطه تصویرگری و طراحی گرافیک و تبلیغات را پیگرفت. تدریس در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه هنر و دورهها و کارگاههای آموزش تخصصی تصویرگری و طراحی کتاب از دیگر فعالیتهای فرهنگی وی بوده است. او درحالی که مدتی برای درمان بیماری در کانادا حضور داشت، در ۲۲ آذر ۱۴۰۱ درگذشت.
محمود فاطمی – صداپیشه
محمود فاطمی پزشک داروساز و صداپیشه اهل ایران بود. وی فرزند سید محمدتقی فاطمی استاد ریاضی ایرانی بود. خانواده وی اصالتاً نائینی بود. محمود فاطمی دوران ابتدایی را در دبستانهای ۱۵ بهمن و ابن یمین تهران به تحصیل پرداخت و دوران دبیرستان را در دبیرستان البرز گذراند و پس از سیکل در رشته طبیعی مشغول به تحصیل شد. فاطمی در بهمن ۱۳۴۴ از پایاننامه دکترای خود در رشته داروسازی دفاع کرد.
محمود فاطمی عضو انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم بود. وی علاوه بر گویندگی فیلمها و برنامههای مستند، در چند اثر داستانی معروف از جمله سریالهای پزشک دهکده، مکمیلان و همسرش، پیتون پلیس، امام علی و مرد ۶ میلیون دلاری نیز گویندگی کرده بود.
پرویز فیروزکار- دوبلور
پرویز فیروزکار دوبلور اهل ایران بود. از دوبلههای برجسته او میتوان به جان کوچولو در رابین هود و عموی سندباد در ماجراهای سندباد اشاره کرد. فیروزکار از سال ۱۳۴۸ وارد حرفه دوبلاژ شد و دوبله بسیاری از فیلمها و کارتونهای خاطرهانگیز را انجام داد. وی پس از مهاجرت به آمریکا در سال ۱۳۵۹ نیز فعالیت هنری خود را در لسآنجلس ادامه داد. او به بیماری ایالاس مبتلا بود. مراسم تدفین او در ۱۳ مرداد ۱۴۰۱ انجام شد.
نظر شما