كتاب «گفتوگوي مذاهب (عدالت صحابه)» به قلم محمدحسن زماني از سوي موسسه بوستان كتاب قم تجديد چاپ شد.\
در بخشي از سخن ناشر آمده است: «قضاوت درباره سيماي واقعي صحابه پيامبر اكرم(ص) از موضوعاتي است كه مذاهب اسلامي برداشتهاي متفاوتي درباره آن داشته و موجب سوء تفاهم و بدبيني و احيانا چالشهاي خصمانه گشته است. اينك كه ضرورت تعامل فكري در ميان انديشههاي مختلف مورد تصديق همه صاحبان خرد قرار گرفته است، وقت آن فرا رسيده كه زمينه طرح بحث و گفتوگو درباره بسياري از موضوعات مورد اختلاف در فضايي علمي و به دور از پيشداوري و تعصب فراهم آيد تا در نتيجه زمينه براي اتحاد هرچه بيشتر مسلمانان فراهم آيد.»
براساس مطالب كتاب، يكي از موضوعات مهم در اين زمينه، مساله عدالت صحابه است. صحابه به گواه تاريخ در شرايط سخت و دشوار به ياري پيامبر(ص) شتافتند، هم مهاجران كه در دوران سخت قبل از هجرت با وجود تحمل شكنجههاي فراوان دست از حمايت پيامبر(ص) نكشيدند و هم انصار كه با حمايت و تلاش خود زمينه تشكيل حكومت اسلامي را در مهد كفر و شرك فراهم آوردند. در قرآن كريم نيز آيات متعددي در تمجيد و ستايش صحابه آمده است، نظير آنجا كه حق تعالي ميفرمايد: «و پيشگامان نخستين از مهاجران و انصار و كساني كه با نيكوكاري از آنان پيروي كردند، خدا از ايشان خشنود و آنان [نيز] از او خشنودند. (توبه، آيه 100)» و آنجا كه ميفرمايد: «به راستي خدا هنگامي كه مؤمنان، زير آن درخت با تو بيعت ميكردند از آنان خشنود شد. (فتح، آيه 18)»
بنابراين در لزوم احترام گذاشتن به صحابه، جاي شك و ترديدي وجود ندارد، اما سوالي كه مطرح ميشود، اين است كه آيا اين ستايشها و تمجيدها، همه صحابه را دربر ميگيرد؟ آيا عدالت آنها را اثبات ميكند؟ آيا به استناد اين آيات ميتوان همه صحابه را از گناهان مبرّا دانست، چنانكه اهل حديث بر همين اعتقادند؟ يا اين كه چنين نيست، بلكه ميتوان از آيات ديگري هم بر مذمت و نكوهش برخي صحابه استدلال كرد، همانند آيه «ان جاءكم فاسق بنبا فتبينوا...(حجرات، آيه 6)» يا آيه «افمن كان مومنا كمن كان فاسقا...(سجده، آيه 18)» چنان كه نافيان عدالت صحابه به چنين آياتي در رد كليت عدالت صحابه استدلال ميكنند.
بيترديد گفتوگو در اين زمينه ميتواند براي هرچه بيشتر روشنشدن حقايق و برطرف شدن سوء تفاهمها به منظور ايجاد موافقت و نزديكي بيتر فرقههاي اسلامي تأثير بهسزايي داشته باشد.
كتاب حاضر، حاصل سه جلسه گفتوگوي نويسنده كتاب با برخي از علماي اهلسنت است كه در فضايي صميمانه و برادرانه درباره عدالت صحابه انجام شده است.
جلسه اول به نخستين ديدار وي با علماي اهلسنت در مدرسه علوم ديني بلوچستان مربوط ميشود كه همراه حجتالاسلام اميني صورت گرفت. از موضوعات مطرح شده در اين جلسه، ميتوان به اين عناوين اشاره كرد: ضرورت وحدت مسلمانان و محدوده آن، ريشهيابي انتقاد شيعه به برخي صحابه، گروههاي چهارگانه صحابه و گنهكاران صحابه از ديدگاه قرآن.
عنوان جلسه دوم نيز «صحابه از ديدگاه روايت» است كه به مسائلي از قبيل شرابخواري، زناي محصنه، جاسوسي صحابه به نفع دشمنان، 150 صحابه دروغين، بدعت در نماز عيد، لعن و سبّ علي(ع)، جعل حديث در فضايل معاويه و مذمت علي(ع) و ... ميپردازد.
«آياتي درباره عدالت صحابه» عنوان جلسه سوم است كه به تفسير آيه «خير اُمّه»، آيه «امت وسط»، آيه «بيعت رضوان»، آيه «رضيالله عنه» و آيه «كلاً وعدالله الحسني» و به بررسي دلالت آيات شريفه بالا ميپردازد.
كتابهاي تفسير القرآنالعظيم، شرح نهجالبلاغه ابن ابيالحديد، الغدير علامه اميني، تاريخ ابيالفداء، سيره نبويه، مناقب عليبن ابيطالب(ع)، سنن ابي داود، تهذيبالتهذيب، اسدالغابه، جامعالاصول، البدايه والنهايه، مقاتلالطالبين، صحيح بخاري، تاريخ بغداد و دهها كتاب ديگر از منابع مورد استناد در تدوين اين اثرند.
چاپ دوم كتاب «گفتوگوي مذاهب (عدالت صحابه)» در شمارگان 1000نسخه، 180 صفحه و بهاي 28000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما