پژوهشگر باغهاي تاريخي ايران در گفت و گو با ايبنا:
كتاب«باغهاي تاريخي عباسآباد بهشهر» موزهاي تاريخي است
مدير پايگاه پژوهشي باغهاي تاريخي بهشهر مازندران گفت: «کتاب «باستانشناسي باغهاي تاريخي عباسآباد بهشهر» با هدف بررسي جغرافياي طبيعي، اقليمي، سياسي، اجتماعي و گردشگري بيانگر استقرار بشر نخستين در غارها و تپههاست. اين كتاب، موزه تاريخ بشري را به تصوير ميكشد.»
مدير پايگاه پژوهشي باغهاي تاريخي بهشهر مازندران خاطرنشان كرد: «اين كتاب صرف موضوعيت باغ نيست و با محوريت باغ مطرح نميشود بلكه محور اصلي آن باستانشناسي عباسآباد بهشهر است.»
وي افزود: «شهرستان بهشهر يك موزه تاريخي است و آثاري از 11 هزار سال پيش در اين مكان تاريخي كشف كردهايم. «غار آل تپه» روستايي باستاني است كه خارج شدن بشر را از غارها و وارد شدن آنها به دشتها را به تصوير ميكشد. اين روستا برگرفته از نام درختي است كه به «آل» مشهور است ولي در نقشه سياسي نام اين روستا «غار علي تپه» ذكر شده و نشان ميدهد اين روستا برگرفته از دو نام است.»
وي اين كتاب را موزه تاريخ بشري ناميد و گفت: «اين كتاب موزه تاريخ بشري است و استقرار بشر را در غارها، تپهها و گوهر تپههاي آغازين روستايي و شهرنشيني نشان ميدهد و از اين منظر تشكيل دولت شهرها مانند ساسانيان و تشكيل حكومت اسلامي در دوره صفويه را ميتوان مشاهده كرد.»
اين پژوهشگر و باستانشناس يادآور شد: «در اين كتاب ارتفاعات، رودخانهها، كوهها، جنگلها، جغرافياي سياسي اقليمي، باستانشناسي و تقسيمات كشوري را نام برده و مشخصات طبيعي مازندران را نيز ذكر كردهام. همچنين از ديدگاه هواشناسي شاخصهاي بارندگي و رطوبتهوا را به رشته تحرير درآوردهام.»
وي به جغرافياي تاريخي اين كتاب اشاره كرد و گفت: «جغرافياي تاريخي در اين كتاب كه از منابع معتبري براي نگارش جغرافياي تاريخي بهره گرفته شده است از حمله اسكندر شروع شده و تاريخ سياسي مازندران را با ديدگاه باستانشناسي در اين شهرستان مطرح كرده است.»
وي همچنين به نمادهاي اساطيري اشاره كرد و گفت: «به بند كشيدن ضحاك توسط كاوه آهنگر در كوه دماوند اين كوه اسطوهاي از ديگر بخشهاي اين كتاب است كه خواننده علاوه بر باستانشناسي ميتواند اطلاعات جامع تاريخي از مازندران دريافت كند و حتي با شاهنامه فردوسي و نمادهاي اسطورهاي مازندران آشنا شود.»
وي به مجموعه آثاري كه از دل خاك بيرون ميآيند در اين كتاب اشاره كرد و گفت: «با هر پديدهاي كه از دل زمين كشف ميشود 2 نوع برخورد ميتوان داشت آثار منقول و قابل نقل و انتقال و آثار غير منقول كه در اين كتاب با زيرساخت و ساختار اين آثار آشنا ميشويم. اين آثار از نظر باستانشناسي تعريفي دارند كه كوشش كردهايم از كهنترين حفاريهاي باستانشناسي سخن بگوييم.»
«موسوينسب» در ادامه صحبتهايش گفت: «با توجه به اينکه دريافت مجوز نهمين فصل کاوش در اين محوطه تاريخي با تهيه کتاب باستانشناسي پايگاه پژوهشي باستان شناسي باغ هاي بهشهر همراه بود نگارش اين كتاب در دستور کار قرار گرفت و پس از حدود 6 ماه كه براي تنظيم و نگارش آن زمان صرف شد در 655 صفحه به پايان رسيد.»
وي همچنين تأكيد كرد: «اين کتاب ۸ فصل کاوش باستانشناسي در عباسآباد را شامل ميشود و محوطه گلباغ، دروازههاي شمالي، شرقي و محوطه کاخ و... را شرح داده است تا در کنار ساختاربندي موضوعات متن، نقشه و تصاوير هرسال، نگاهي هم به تغييرات کلي و جزيي پايگاه شود.»
وي همچنين تصريح کرد: «اين کتاب علاوه بر نمايش دسترنج ۸ ساله پايگاه، امكاني قوي براي معرفي جاذبههاي طبيعي و ميراث فرهنگي استان به شمار ميآيد؛ چرا که در آغاز، جغرافيا و طبيعت مازندران به تصوير کشيده شده و سپس به شهرستان بهشهر و عباسآباد توجه شده است.»
مدير پايگاه باغهاي تاريخي بهشهر مازندران با بيان اينکه چاپ کتابهاي مشابه هر ۴ سال يک بار انجام ميشود، افزود: «با پايان يافتن نگارش اين کتاب نسخهاي از آن براي پژوهشکده باستانشناسي سازمان ميراث فرهنگي و نيز شوراي کتاب ارسال شد تا با تأييد نهايي از اعتبارات استاني، انتشار آن در نسخههاي متعدد امکانپذير شود.»
وي در ادامه صحبتهايش افزود: « با چاپ کتاب باستانشناسي باغهاي تاريخي عباسآباد بهشهر اميدوارم که امسال نهمين فصل کاوش اين محوطه در ادامه حفاريهاي اين باغ با اختصاص اعتبارات استاني فراهم شود.»
وي همچنين به طرح جلد اين كتاب اشاره كرد و گفت: «طرح جلد اين كتاب چيني آبي سفيد است. ديسي 50 سانتيمتري كه در قرن 16 ميلادي در لايههاي باستانشناسي به كوشش تمدن چين كشف شده و توسط تمدن «مينگ» به دربار صفوي هديه شده است.»
اين پژوهشگر به كتاب «باغ در بهشت» كه سال گذشته منتشر شده است نيز اشاره كرد و گفت: «در سال 1020 تا 1021 هجري قمري به دستور شاه عباس، شهر «اشرف البلاد» به نام مادرش بنيانگذاري شد كه در دوره پهلوي اول به بهشهر تغيير نام يافت. از دوره صفويه باغهاي بسياري در اطراف اين شهر باقي ماندهاند كه مهمترين آنها باغ عباسآباد است كه از لحاظ معماري به اوج خود رسيده است و استفاده از برجهاي آجري و استخر در آن، در هيچ باغ ايراني ديگري به چشم نميخورد.»
مدير پايگاه باغهاي تاريخي بهشهر مازندران افزود: «نظم هندسي و رعايت همه موازين باغسازي در اين مجموعه بر اساس محور تقارن است و استقرار بناها، حوضها و آبراههها، تحت تاثير ويژگيهاي بستر طبيعي جنگلي، كوهپايه و منظرههاي زيباي اطراف تعيين شده است.»
وي افزود: «در اين كتاب ابتدا به موقعيت جغرافيايي عباسآباد و سپس به تاريخ سياسي سلسله صفويه اشاره شده و سپس خصوصيات كاركردي، كالبدي و عنصرهاي باغ ايراني تبيين ميشود. در ادامه نيز باغ كاخ عباسآباد، چشمههاي معروف عباسآباد، نحوه ورود آب و انتقال آن در سراسر باغ، حمام تاريخي عباسآباد، تزيينات و اجزاي مهم اين حمام و سد عباسآباد و 2 بناي آجري در اين مجموعه بررسي ميشود.»
نظر شما