ضرورت فهرست نويسي به عنوان يكي از راههاي معرفي نسخ خطي در نشست «بازچاپ فهارست نسخ خطي مجلس شوراي اسلامي و چشماندازهاي آينده» در سراي اهل قلم، عنوان و انواع الگوهاي متفاوت فهرستنویسی همراه با تبیین ویژگیهای هر روش بررسی شد./
در ابتداي اين نشست حجتالاسلام ابوالفضل بابلي به عنوان پژوهشگر تاريخي به تبيين ضرورت بازچاپ فهارست و نقاط مثبت و منفي اين كار پرداخت و گفت: فهرستها و نسخ خطي حلقه اتصال ميراث علمي و محققاناند. آشنايي با كتابها و علوم مختلف به بركت همين فهرستها انجام ميشود زيرا بسياري از آثاری كه اكنون در دسترس نيستند و هيچ راهي براي به دستیابی اطلاعات مفقود آنها نيست، فهرستنويسيهاي نسخ خطي تنها راه كار به نظر ميرسد.
وي با اشاره به فعاليتهاي كتابخانه مجلس كه فهرستنگاري نسخ خطي يكي از آنهاست گفت: اكنون بيش از 12 هزار نسخه در اين مجموعه وجود دارد كه ارایه اطلاعات آنها به صورت فهرستنویسی يكي از ضروريات است.
حجتالاسلام حافظیان بابلي با اشاره به انواع فهرستنويسي اعم از ترتيب الفبايي، ترتيب موضوعي و تقسيمبندي بر مبنای زمان ورود این نسخ به مخزن کتابخانهها تصريح كرد: مشكلي كه در بازچاپ فهرستنويسي نسخ خطي ايجاد ميشود اين است كه اگر يكي از معيارها را املاك تقسيمبندي قرار دهيم، موجب بههمريختگي فهرستنويسيهاي قبلي و سرگشتگي كاربران ميشود.
در ادامه اين نشست احمدرضا رحيمي ريسه از دیگر سخنرانان این نشست اظهار داشت: اگر در بازچاپ فهارست نسخ خطي تنها به ويرايش سطحي و حروفچيني مجدد اكتفا كنيم، نتيجهای جز اتلاف زمان و هزينه در بر نخواهد داشت در حالی که افزودن اطلاعات جديد استخراج شده و استناد به روشهای نوین فهرستنویسی ميتواند مكمل اين فعالیت باشد.
وي با پيشنها تدوين كاربرگههاي جديد براي تكميل مطالب استخراجی از نسخههای خطی، خواستار تنظيم اطلاعات براساس تاريخ ورود آنها به مخزن كتابخانه مجلس شوراي اسلامي شد.
سپس احسان شكرالهي دبير اين نشست با اشاره به اين كه از آغاز ورود فهرستنويسي به ایران حدود هشت دهه میگذرد، گفت: اين پديده در ايران با انجام آزمون و خطا صورت گرفت و در ادوار گوناگون از روشهای فهرستنویسی متفاوتی استفاده شد که هر یک مزایای خود را داشتهاند.
ناصر گلباز، پژوهشگر فهارست نسخ خطی مجلس شورای اسلامی، نداشتن نمايه، گوناگوني استدراكات فهرستنويسان و استناد پژوهشگران و تاريخ شناسان را به عنوان مشكلات مراجعه به فهرستهاي قبلي یاد کرد و این عوامل را از دلایل و ضرورتهای بازچاپ نسخ خطی خواند.
وي افزود: فهرستنويسي، نوشتن رمان یا نوشتن متني براي مطالعه خوانندگان نيست، بلكه معرفي يك نسخه خطي همراه با ويژگيهاي قابل استناد آن است. فهرست نويسي پديدهاي است كه سالها پيش به ايران وارد شد و سبك و سياق ايراني به خود گرفت.
در پايان اين نشست حجتالاسلام والمسلمين رسول جعفريان، رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي با اشاره به هدف فهرستنويسي نسخ خطي كه ارایه بيشترين اطلاعات يك نسخه در كمترين زمان ممكن است، گفت: بازچاپ فهارست نسخ خطي گامی مثبت در اين زمينه به شمار میرود و ممکن است اين فعاليت ايرادهايي داشته باشد كه با گذر زمان تغيير كرده و تكميل شود.
نشست «بازچاپ فهارست نسخ خطي مجلس شوراي اسلامي و چشماندازهاي آينده» همراه با پرسش و پاسخ در سراي اهل قلم نمايشگاه كتاب بر گزار شد.
بيست و دومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران تا 26 ارديبهشت ماه در مصلي بزرگ امام خميني (ره) تهران برپاست.
نظر شما