كارشناسان تلاوتهاي قرآني در نشست بررسي تلاوتها و ابعاد شخصيتي «محمد عبدالعزيز حصان» با اشاره به ظرايف و دشواريهاي تلاوت اين استاد مصري، از او به عنوان خالق آثاري موزون كه ديگر تكرار نخواهند شد، ياد كردند./
اين برنامه با ارزيابيهاي كارشناسانه عباس سليمي، قاري و داور بينالمللي قرآن كريم، سيد محسن موسوي بلده، استاد و مدرس قرائت و قاري قرآن كريم و احمد ابوالقاسمي، مدير مركز آموزش آستان قدس حضرت عبدالعظيم(ع)، مدير گروه تلاوت راديو قرآن و قاري قرآن كريم، همراه بود.
در ابتداي اين برنامه عباس سليمي، قاري و داور بينالمللي قرآن كريم و مجري اين جلسه پس از تلاوت فرازهايي از سوره مباركه «ليل»،اين قاري برجسته مصري، را قاري روشندلي معرفي كرد كه قلبش به نور قرآن روشن بود و در سن هفت سالگي موفق به حفظ قرآن كريم شد.
وي افزود: او طي دو سال قرائتهاي هفتگانه را فراگرفت و تسلط كاملي در اين حوزه يافت. زيبايي صدا، گرمي لحن حزين و نغمات موزونش در كنار ظرافتها و نغماتي كه در روح لطيف اين استاد جريان داشت، موجب اجراي تلاوتهاي زيبا و غير قابل تقليد او ميشد.
سپس، سيد محسن موسوي بلده، استاد و مدرس قرائت و قاري قرآن كريم، با اشاره به اين كه بيشتر تلاوتهاي تاريخي قاريان مصري بهويژه استاد حصان در ابتداي صبح و مراسم طلوع فجر انجام شده است، سبك زيبا و دشوار او را ـ با رعايت تمامي ظرايف آن ـ غير قابل تقليد خواند و بيان كرد: تلاوتهاي او به قدري زيبا و مشكل اند كه تنها ميتوان از آنها الهام گرفت.
وي يادآور شد: استاد حصان گوشههاي مقامات را در لحظه اختراع ميكرد و هريك از تلاوتهاي او با هم كاملا متفاوتند؛ به گونهاي كه مستمع با شنيدن هريك از اين تلاوتها احساس ميكند او هر روز در كار خلق اثري جديد و متفاوت است.
در ادامه، احمد ابوالقاسمي، مدير مركز آموزش آستان قدس حضرت عبدالعظيم(ع)، مدير گروه تلاوت راديو قرآن و قاري قرآن كريم، با تأكيد بر اين كه حتي نميتوان تصور كرد كه "حصان" بار ديگري تكرار شود، سخنان خود را آغاز كرد و گفت: امكانات صوتي نظير علم و آگاهي، هوش، ذوق و احساس، پديدآورنده يك اثر ماندگارند. تمامي اينها در وجود حصان در كنار هم جمع شده و از او قاري برجسته و استادي قادر ساخته بود.
وي با اشاره به نابينايي اين استاد مصري و بهرهگيري چند برابر او از قدرت شنوايي، خاطر نشان كرد: او هوش فعالتري نسبت به ديگر قارياني كه از قدرت بينايي نيز بهرمند بودند، داشت و به اين دليل كه تمامي ارتباط او با دنياي بيرون از طريق دستگاه شنيداري اش بود، تمامي ظرايف موسيقايي تلاوتها را به بهترين شكل ضبط و اجرا ميكرد و به عكسالعملهاي بيروني توجهي نداشت. او به گونهاي ميخواند كه خود از آن لذت برد و در اين زمينه سختگيرانه عمل ميكرد.
ابوالقاسمي افزود: با توجه به اين كه تلاوت قرآن امري استماعي است، اگر بخواهيم قرائتي را به صورت حرفهاي گوش كنيم، بايد چشمها را ببنديم تا تمامي بخشها و ريزهكاريهاي تلاوت را به درستي درك كنيم. حصان از اين ويژگي به طور دايم برخوردار بود. شايد به همين دليل است كه بسياري از قاريان در هنگام تلاوت چشمان خود را ميبندند تا علاوه بر اين كه بهتر صداي خود را بشنوند، عكسالعمل شنوندگان تأثير سويي در تلاوت آنها نداشته باشد.
در ميانه اين برنامه و پس از پخش آياتي از سوره «زاريات» از قرائتهاي استاد حصان، عباس سليمي، قرآن كريم را زيباترين هديه خداوند به بشريت دانست و گفت: اگر انسانها پي به ارزش واقعي اين هديه ببرند، آن را به آساني رها و چيز ديگري را جايگزين آن نميكنند. كساني كه آيات قرآن بر عمق جان و قلب آنها مينشيند، از مصونيتي معنوي برخوردار ميشوند كه ديگر نميتوانند افكار و اعمال خود را به گناه بيالايند.
همچنين موسوي بلده، خسته نشدن از شنيدن تلاوتها و اشتياق به تداوم پيدا كردن آن را از سوي شنوندگان، از معيارهاي تلاوتهاي زيبا خواند و متذكر شد: جايگزيني محبت اهلبيت پيامبر(ص) در قلب قاري، يكي از عوامل داشتن تلاوتهاي زيبا و ماندني است.
وي همچنين مقايسه قرائتهاي قاريان ايراني را با قاريان مصري مقايسهاي نابرابر دانست و گفت: با توجه به اين كه زبان عربي زمان مادري آنهاست، مصريان معاني آيات الهي را در هنگام قرائت كاملا درك ميكنند. در حالي كه قاريان ايراني به دليل اين كه بيشتر در فضاهايي تلاوت ميكنند كه شنوندگان آشنايي كمتري به زبان عربي دارند، بيشتر ناچارند تمركز خود را در صوت و لحن قرائت آيات اعمال كنند.
موسوي بلده يكي از ويژگيهاي بارز تلاوتهاي استاد حصان را تنظيم اوجها و فرودهاي او خواند و بيان كرد: از ابتدا تا انتها در اوج خواندن، از حوصله شنوندگان خارج است و موجب ديده نشدن زيباييهاي تلاوت ميشود، در حالي كه اين نكته را بسياري از قاريان ناديده ميگيرند. استاد حصان با اين روش لحظاتي را نيز براي استراحت مستمعان و زمينه درك آنها را از اوجهاي تلاوتش فراهم ميكرد.
ابوالقاسمي در خاتمه اين نشست، زيبايي و تازگي صداي حصان را از ديگر ويژگيهاي بارز تلاوتهاي او خواند و اظهار كرد: حصان در قرائت بيپرواييهاي خاصي داشت و در ظرف زماني تلاوت ميكرد، تصميم ميگرفت و حركات لحني را براي لحظات ديگر خود نمياندوخت، كاري كه در قرائت ديگر قاريان مصري ديده نميشود.
نظر شما