طاهره مشایخ در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره مسئله فلسطین گفت: اگر بخواهم از نگاه خودم درباره فلسطین بگویم، نسل ما دهه پنجاهی‌ها یا حتی قبل‌تر و بعدتر، از وقتی که چشم باز کردیم با موضوع فلسطین آشنا شدیم و این موضوع همیشه به گوش‌مان خورده است؛ دائماً در تلویزیون و رسانه‌ها با این اتفاق بزرگ و این موضوع مهم جهان اسلام برخورد داشتیم.

وی ادامه داد: به خاطر دارم وقتی که کودک بودم سریال «عزالدین قسام» از تلویزیون پخش می‌شد و من این سریال را خیلی دوست داشتم. موسیقی فیلم بسیار حماسی و تأثیرگذار بود. از آن زمان نمادها و موسیقی این سریال در ذهنم ضبط شده بود. همیشه دوست داشتم از فلسطین بیشتر بدانم و این موضوع در ذهنم از همان کودکی حک شده بود.

مشایخ درباره توجه به موضوع فلسطین بیان کرد: موضوع فلسطین یک موضوع صرفاً اسلامی و مذهبی نیست؛ درواقع یک موضوع جهانی، انسانی و اخلاقی است؛ چون ظلمی که بر فلسطین می‌رود، ظلمی است که جهانیان در برابر آن سکوت کرده‌اند؛ در برابر آن اتفاق‌هایی که برای این ملت می‌افتد و می‌بینیم رژیم غاصب هر از گاهی وحشیانه به این ملت حمله می‌کند و مخصوصاً این اتفاقات اخیر را رقم می‌زند.

وی افزود: در تمام دنیا اساساً نباید به مراکز مسکونی حمله شود؛ حالا دیگر بیمارستان‌ها پناهگاه مردم است و ما از مردمی که زخمی هستند، چه انتظاری داریم و نباید هجومی به سمت آنها نیز صورت بگیرد. پس الان باید هنر به میان بیاید و این اتفاق‌ها را نشان دهد. همان‌طور که چند سال پیش فیلم سینمایی «بازمانده» ساخته شد و دیدیم که چقدر این فیلم تأثیرگذار است؛ بنابراین هنر از جنبه‌های مختلف موسیقی، داستان، فیلم و… می‌تواند تأثیرگذار باشد.

این نویسنده درباره آثار تولیدشده با موضوع فلسطین در ایران گفت: حالا می‌آییم نگاه می‌کنیم که ما یعنی ایران که این همه ادعای همدلی با مردم فلسطین را دارد، چقدر در این زمینه آثار ادبی تولید کرده است؟ اتفاقاً در یک سال اخیر به این مسئله دقت و این زمینه را رصد کردم. دیدم که کار چندانی انجام نشده است؛ شاید در سطح جهان تعدادی اثر تولیدشده اما اثر تولیدشده در ایران بسیار کم است. کاری که ما بخواهیم نوجوان را با اوضاع فلسطین آشنا کنیم و به او معرفی کنیم، بسیار کم است.

مشایخ درباره اقدام‌هایی که برای افزایش آثار ادبی در زمینه فلسطین می‌توانیم انجام دهیم، گفت: نوجوان دوست دارد بیشتر کتاب داستان بخواند و با موضوع فلسطین آشنا شود. متأسفانه در این حوزه خیلی فقدان داریم و باید یک پویش عظیم صورت بگیرد، باید ناشران و مؤسسات مطالعاتی به میدان بیایند، باید دوره‌ها و کارگاه‌های هم‌افزایی تشکیل شود چون نویسنده باید از تاریخ فلسطین اطلاعات داشته باشد تا بتواند بنویسد، باید مواد خام به او برسد تا بنویسد. بنابراین ما در زمینه ادبیات کودک و نوجوان فقدان داریم و باید حرکتی انجام دهیم؛ اما در سطح جهان تعداد کتاب‌هایی که نوشته‌شده باز هم نسبت به عمق ماجرا کم است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال یکی از کتاب‌های خارجی که برای فلسطین نوشته شده بود، خواندم و نقدی که به این کتاب دارم این است که نویسنده درواقع جهان‌بینی خودش را وارد داستان کرده است. نویسنده در این کتاب یک نوجوان مبارز را نشان می‌دهد؛ ولی در انتها این نوجوان مبارز به این نتیجه می‌رسد که مبارزه خیلی هم فایده ندارد و بهتر است به همان وضعیت قانع باشد؛ ولی ما نمی‌خواهیم چنین اثری را تولید کنیم.

این نویسنده افزود: ما می‌خواهیم اثری را تولید کنیم که یک قهرمان داشته باشد و قهرمان مبارزه کند و حتی در این مبارزه، شهید شود. او با شهادت خود می‌تواند نقشی را به دیگران نشان دهد و به آنها بگوید که «من رفتم و امیدوارم این خونی که از من ریخته شد، بتواند بقیه مسیر را آبیاری کند و مبارزان بیشتری را بیدار و هوشیار کند که آنها هم به دنبال مبارزه برای آزادسازی فلسطین بروند.» یعنی این جهان‌بینی نویسنده خیلی مهم است.

مشایخ درباره تفاوت آثار ایرانی نسبت به بقیه کشورها بیان کرد: برای همین است که ما ایرانی‌ها چون نگاه جهادی، اسلامی و اخلاقی به قضیه فلسطین داریم، می‌توانیم و باید، آثار حماسی خیلی خوبی از فلسطین تولید کنیم که باعث شود حتی خود فلسطینی‌ها هم این آثار را بخوانند و روحیه مبارزه و مقاومت در آنها تقویت شود. امیدوارم روزی برسد که ما در ایران و در ورای روایت فتح با هم صحبت کنیم و درباره پیروزی فلسطین و عوامل آن صحبت کنیم.

این نویسنده درباره فعالیت نویسندگان و شاعران ایران و کشورهای دیگر در زمینه صلح و معرفی آن به کودکان و نوجوانان گفت: این نکته خیلی مهم است؛ چرا که ادبیات می‌خواهد نگاه اخلاق‌مدارانه و صلح‌جویانه به کودکان و نوجوانان یاد دهد؛ اما چه صلحی؟ در ابتدا باید صلح را معنا کنیم. آیا در برابر ظلمی که به ما شده باید صلح و سکوت کنیم که مبارزه و جنگ بیشتر نشود؟ این یک مسئله دیگر است. گاهی‌اوقات ما می‌خواهیم آتش یک مسئله زیاد نشود.

وی ادامه داد: اما ظلمی دارد صورت می‌گیرد و عده زیادی از بین می‌روند و نسل‌کشی اتفاق می‌افتد؛ این برای همین امروز نیست. سال‌ها پیش فلسطینی‌ها را از سرزمین‌شان می‌راندند و به اردوگاه‌های مختلف می‌بردند و ما می‌دیدیم که آنجا هم اتفاق‌هایی می‌افتاد. در اینجا هدف اسرائیل، نسل‌کُشی است و ما باید این را در داستان‌هایمان نشان دهیم؛ پس در برابر این نسل‌کُشی، صلح و سکوت معنایی ندارد.

مشایخ در پایان گفت: در اینجا سکوت‌کردن برای اینکه آتش این جنگ برافروخته‌تر نشود، دیگر معنی ندارد. ما صلح را زمانی یاد می‌دهیم که خودمان دنبال جنگ و آتش‌افروزی نباشیم. ما باید به نوجوان‌مان یاد دهیم وقتی به او تجاوز و ظلم می‌شود، دیگر صلح و سکوت معنا ندارد و باید از کشورش و حقش دفاع کند.