مسعود آذرباد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره چرایی کم‌بودن چاپ و انتشار ادبیات نوجوان تألیفی با موضوع فلسطین گفت: ما طی این سال‌ها، چند مسئله مهم داشتیم؛ اول اینکه به نحو زیادی فضای فلسطین و مسائل کلان‌مان این‌گونه بوده که آن را مسئله دولتی دانستیم و نه حاکمیتی؛ به این صورت که با خودمان گفتیم همین که جمهوری اسلامی ایران حمایت و فرصتی را فراهم می‌کند که مردم تظاهرات روز قدس را برپا کنند و همچنین از گروه‌های جهادی در فلسطین هم حمایت می‌کند، کافی است.
وی ادامه داد: مسئله بعدی هم بحث مسئولان مرتبط در حوزه نشر کتاب است که فضا را فراهم نکردند. آنها با کم‌کردن سهم اهل فرهنگ و فراهم نکردن فرصت‌های لازم، باعث کم‌شدن آثار تألیفی در این زمینه شدند. تقریباً می‌توانیم بگوییم که از بعد از انقلاب، هر ساله راهپیمایی روز قدس را داشتیم؛ ولی چند سال طول کشیده که یک جایزه با موضوع مقاومت فلسطین برای نویسندگان تعبیه کنیم که اهمیت این ماجرا را نشان دهیم؟ ما یک جایزه بین‌المللی فلسطین داریم که بانی آن هم ایران نیست و در لبنان برگزار می‌شود؛ البته این یک بخشی از ماجراست.
آذرباد افزود: مسئله بعدی این است که سیستم توزیع و تولید و تبلیغ که بخشی از آن برعهده مجموعه ارشاد و بخشی هم مجموعه‌های خصوصی است، درصدد رفع این مسئله نبوده‌اند. برای بیشتر ناشران ما، مسئله لَه یا علیه فلسطین اهمیتی ندارد؛ مگر اینکه بدانند برای آنها یک دستاورد مادی و معنوی دارد. ما این اهمیت فلسطین را برای نویسنده معین نکرده‌ایم و او هم داده‌های دقیقی درباره آن نداشته است؛ در نتیجه مسئله فلسطین برای ما یک مسئله دور شده است. طبیعتاً وقتی که مسئله‌ای برای نویسنده دور باشد، سراغ آن نمی‌رود و به آن نمی‌پردازد.
این نویسنده درباره ضرورت پرداختن به مسئله فلسطین بیان کرد: من به عنوان ویراستار داستانی یکی از بخش‌های کارم این است که نویسنده‌ها را پیدا کنم و به آنها پیشنهاد اثر بدهم؛ ولی مسئله مهم این است که نمی‌توانم مطلبی را به اجبار به نویسنده‌ای تحمیل کنم. اگر نویسنده خودش نخواهد نمی‌تواند بنویسد. بهتر است در اینجا یک مثال بزنم؛ چرا آثار تألیفی ما با موضوع انقلاب کم است؟ در اینجا علت این مسئله مهم نیست اما موضوع مهم این است که ما طی این سال‌ها جایزه شهید اندرزگو را تعیین کردیم که آثار تألیفی با موضوع انقلاب تولید شود. در حال حاضر هم طیف این نوع آثار رو به افزایش است. ناگفته نماند که در حال حاضر نویسنده‌های خیلی کمی به موضوع انقلاب می‌پردازند؛ چون چنین آثاری دیده نمی‌شود و نویسنده باید تمام تلاش خودش را انجام دهد و باید این را هم بپذیرد که قرار نیست اتفاق ویژه‌ای بیفتد؛ اما باید ناشر و مجموعه ارشاد و ارکان فرهنگی جامعه به آن بپردازند. ما کتاب‌های کمی با موضوع فلسطین نداریم؛ ولی کدام یک از این کتاب‌ها در مجموعه فرهنگی تبدیل به پویش شده‌اند؟ از کدام یک از آنها در صحنه تئاتر یا قاب تلویزیون و پرده سینما اقتباس شده است؟ درواقع این‌ها لایه‌های غیرداستانی ماجراست.
نویسنده کتاب «مست جنگ؛ یورش سرد» افزود: همه ما در اینجا سهم داریم و نویسنده‌های ما آن‌طور که باید و شاید به مسئله فلسطین نپرداخته‌اند یا اگر پرداخته‌اند، درخور نبوده است. از طرفی، مجموعه ارشاد هم باید شرایطی را فراهم کند تا دیگر ارگان‌های فرهنگی ایران در این زمینه قدم‌های جدی و اساسی بردارند. خوب است که ما یک جایزه درست و حسابی که هم جنبه مالی خوبی داشته باشد و هم جنبه تبلیغی خوب، برای تمام نویسنده‌ها تعیین کنیم. البته این جایزه نه تنها برای نویسندگان ایرانی باشد؛ بلکه برای تمام نویسندگان دنیا باشد تا اهمیت این موضوع نشان داده شود. در انتها هم این آثار در یک شبکه توزیع خوب به دست مخاطب برسد.
آذرباد از نگرانی‌هایش در این راه صحبت کرد: من به عنوان یک ویراستار داستانی، بیشترین نگرانی که دارم این است که دچار سطحی‌نگری و عجله‌کاری در تولید اثر نشویم؛ چرا که مسئله فلسطین در حال حاضر رکن اصلی توجه ماست و بار دیگر اهمیت این مسئله برایمان روشن شده است و طبیعتاً این باعث یک‌سری تولیدها می‌شود و من نگران هستم که نویسنده‌ها و ناشرها دچار یک نوع سطحی‌نگری و عجله‌کاری شوند؛ چون وقتی حجم تولید زیاد می‌شود، مخاطب هم در انتخاب اذیت می‌شود. مسئله بعدی این است که آثار با محتوای یک‌جانبه‌گرایی تولید شود؛ یعنی ما صرفاً فلسطین را از دریچه جنگ ببینیم که کار خوبی نیست.
این نویسنده در انتها عنوان کرد: ماجرای فلسطین، ماجرای ما و اسلام و جهان فلسطین و آنچه که در پُشت آن هست، می‌تواند منبع و منشا قالب‌های گوناگون داستانی شود. همه این‌ها مشروط به این است که ما به ابعاد مختلف این کار بیندیشیم و در عین اینکه با سرعتی مناسب اثر تولید می‌کنیم، با کیفیت مناسب هم آن را به دست مخاطب برسانیم. کما اینکه در گذشته و در موضوع شهدای مدافع حرم دچار این آفت شدیم. امیدوارم از این آفتی که قبلاً دچار آن شدیم، درس بگیریم و جنبه‌های مختلف مسئله فلسطین را نشان دهیم؛ چون ما طیف‌ها و اقشار مختلف مخاطبان را در جامعه داریم و باید برای همه آنها بنویسیم.
نظر شما