سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دومین دوره جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی را در پنج بخش (کتاب و رساله‌های دانشگاهی، سینما، رادیو و تلویزیون، هنرهای نمایشی و هنرهای رایانه‌ای) برگزار می‌کند. از بین متقاضیان شرکت در بخش کتاب و رساله دانشگاهی دومین جشنواره ملی چند رسانه‌ای میراث فرهنگی، اسامی آثار راه یافته در رشته کتاب (۴۶ اثر) و رساله دانشگاهی (۱۷ اثر) اعلام شد. در این گزارش به بررسی تعدادی از کتاب‌های برگزیده دومین دوره جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی می‌پردازیم.

اهل اردکانم

کتاب «اهل اردکانم» راهنمای گردشگری شهرستان اردکان از مجموعه کتاب‌های اهل ایرانم است که به کوشش گروهی از نویسندگان و زیر نظر آرش آقایی از سوی انتشارات نوسده در سال ۱۴۰۱ راهی بازار چاپ و نشر شده است. اردکان به عنوان وسیع‌ترین استان یزد و یکی از کانون‌های اثرگذار این استان شناخته می‌شود. شهر اردکان به همراه مناطق پیرامونی آن همچون خرانق، عقدا و احمدآباد دارای آثار تاریخی متعدد، جاذبه‌های گردشگری متنوع و غنای فرهنگی والایی است که بر جای مانده از میراث گذشتگان و امانت آیندگان است. در این کتاب مباحثی همچون «چرا اردکان را دوست داریم؟»، زادبوم، پیشینه، کوی کویری، آبادی در بادیه، بستان بیابانستان، بهدینان و… مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. شاید پیش از این اردکان با عناوینی چون کوه چک‌چک، حلوا ارده، انار عقدا، ارگ خرانق و … شناخته شده بود اما احیاء و مرمت بافت تاریخی اردکان در سال ۱۳۸۷ وجه دیگری از جاذبه‌ی زیست‌بومی کویری را در ایران عیان کرد؛ تبیین مختصات تاریخی-جغرافیایی این زادبوم به همراه شرح وجه تسمیه‌ی محلات، بناهایی چون ساباط‌ها، دربندها، آسیاب‌ها، قلعه‌ها، قنات‌ها و … و روایت سبک زندگی آبادی‌های متنوع این منطقه از جمله دستاوردهای تیم پژوهش طرح است.

در این کتاب بادیه خرانق و بستان عقدا مورد توجه ویژه قرار گرفته‌اند همچنانکه وصف آداب و سنن بهدینان شریف‌آباد از دلنشین‌ترین بخش‌های آن است. بادگیرها، کاروانسراها و قنات‌ها در محدوده‌ی شهرستان اردکان قدم به قدم پیمایش و به قلم نویسندگان و تصویرگران، پیشکش نگاه خوانندگان مشتاق شده‌اند. گذرهای طبیعی گشت و گذار به اهالی جدید اردکان معرفی شده، انواع تحفه‌ی سفر در بخش دیگری درج شده و خوراک بومی در همان قالب ناشتاشام، کام گردشگر اردکان را به طعم خوش غذاهای این منطقه شیرین می‌کند. در این بخش برای هر خوراک علاوه بر دستور طبخ، یک داستانک روایت و برای هر داستانک‌، تصویری در خورِ آیین بومی این خوراک خلق شده‌است.

هم‌چنین نگاه ویژه به گردشگری فیلم (فیلم‌توریسم) در شهرستان اردکان نیز موجب شد تا بار دیگر به مکان و لوکیشن فیلم‌ها در یک کتاب راهنمای گردشگری پرداخته شود. آشنایی با مشاهیر، لهجه اردکانی، تقویم رویدادها و گردشگری معدنی- صنعتی چادرملو از دیگر دستاوردهای خوانش این کتاب است. کتاب «اهل اردکانم» علاوه بر چندین نقشه از بافت‌های مختلف، نقشه ایزومتریک شهرستان اردکان، اسکیس‌ها و اینفوگرافی‌های خلاقانه و عکس‌های برازنده در مواردی به امکان واقعیت افزوده (AR) نیز آراسته شده است.

اهل کاشانم

کتاب «اهل کاشانم» اولین کتاب منتشر شده از مجموعه «اهل ایرانم» از سوی انتشارات اگر است که در آن‌ها به معرفی مقاصد گردشگری و جاذبه‌های شهرهای مختلف ایران پرداخته شده است. هر چند بسیاری از مسافران شهر کاشان را با تپه باستانی سیلک، باغ فین و خانه‌های تاریخی چون بروجردی‌ها، طباطبایی‌ها و عامری‌ها می‌شناسند، اما در این میان بسیاری از جاذبه‌های گردشگری دیگر این شهر همچون خوراک آن، مورد غفلت قرار گرفته است. در اثر پیش‌رو علاوه بر معرفی میراث تاریخی و ملموس این شهر، دستور طبخ بسیاری از غذاهای خوشمزه و آیین‌های مرتبط با آن‌ها نیز تشریح شده است تا مخاطبان بتوانند شناخت بهتری از این شهرستان قدیمی ایران و سنت‌های آن به دست آورند. نگاه ویژه مولفان این کتاب به مبحث گردشگری فیلم (فیلم توریسم) در کاشان باعث شده مکان‌ها و لوکیشن‌های فیلم‌ها و تئاترهای این شهر در این کتاب ذکر شود تا راهنمای گردشگری مناسبی برای خوانندگان آن باشد. کتاب در ابتدا ده دلیل اصلی برای دوست‌داشتن شهر کاشان که به جغرافیا و پیشینه تاریخی آن مرتبط است را بیان، سپس اطلاعات دقیق و خواندنی را از زوایای پیدا و پنهان کمتر گفته‌شده این شهر ارائه می‌کند.

چغازنبیل

کتاب «چغازنبیل» با عنوان فرعی بافت شهری و جنبه‌های معماری در ایلام باستان به کوشش بهزاد مفیدی نصرآبادی از سوی انتشارات سخن راهی بازار چاپ و نشر شد. زیگورات دوراونتاش که بیشتر با نام چغازنبیل شناخته می‌شود، نیایشگاهی باستانی است که حدود ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد در تمدن ایلام ساخته شد. این زیگورات، بنای مرکزی محوطه باستانی به جای مانده از مجموعه ایلامی دوراونتاش (شهر اونتاش) است که نزدیک شوش در استان خوزستان قرار گرفته است. چغازنبیل در سال ۱۹۷۹ میلادی به عنوان اولین اثر تاریخی از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت و معماری منحصر به فرد آن، در کنار زیگورات‌های کشف شده در میان‌رودان، برای باستان‌شناسان و علاقه‌مندان به تاریخ و میراث فرهنگی جهانی شناخته شده است. تا پیش از کشف زیگورات‌های کنار صندل و تپه سیلْک، چغازنبیل تنها نمونه یافت شده از این نوع بنا در ایران بود. خاورشناسان چغازنبیل را کهن‌ترین ساختمان مذهبی شناخته شده در ایران می‌دانند.

رومن گیرشمن که پس از دمورگان و دمنکم به سرپرستی هیئت حفاری شوش منصوب شد و تا سال ۱۹۶۸ این وظیفه را به عهده داشت، به طور قطع یکی از شاخص‌ترین چهره‌های باستان‌شناسان خارجی در ایران در طول یکصد سال اخیر به شمار می‌آید. او بیش از نیم قرن به علم باستان‌شناسی ایران خدمت نمود. کتاب حاضر حاصل کاوش‌ها و حفاری‌های او در منطقه چغازنبیل است و متونی که هیئت حفاری فرانسوی طی سالیان متمادی از حفاری‌ها فراهم آورده‌اند.

تاریخ شفاهی کاخ گلستان

کتاب «تاریخ شفاهی کاخ گلستان» به اهتمام همایون خداداد، فائزه امین‌دهقان و دفتر پژوهش کاخ گلستان از سوی انتشارات پرنده چاپ و راهی بازار نشر شده است. در یادداشت ابتدای کتاب می‌خوانیم: آدمی با شنیده‌ها زندگی می‌کند. شنیده‌هایی که گاهی دیدنی هم می‌شوند؛ به خصوص اگر حدیث نفس و زندگی باشند. تعریف خاطرات و یادآوری رویدادها، دست‌کم برای شنونده و گوینده بسیار جذاب است. تاریخ شفاهی کاخ گلستان هم از همین جنس است. کاخ گلستان به عنوان فصلی مشترک از یک مرکز حکومتی تا موزه‌ای ثبت شده در مجموعه میراث بشری، و با پهنه‌ای گسترده از تاریخ معاصر این سرزمین روایتی پر ماجرا و شگرف دارد. دفتر پژوهش کاخ گلستان با درک اهمیت این موضوع، ثبت بخشی از تاریخ مجموعه را در واپسین سال‌های سده چهارده خورشیدی در قالب تاریخ شفاهی کاخ گلستان در دستور کار خود قرار داد؛ ثبت رویدادهای تاریخی چند دهه اخیر ایران (دهه پایانی پهلوی دوم، روزهای انقلاب ۵۷، جنگ تحمیلی، و دوره سازندگی) و سیر تحول آن از یک پایگاه مهم حکومتی به یک مرکز فرهنگی و وجودِ بخشِ ارزشمندی از اسناد و اشیاء تاریخ ایران، ثبت حیات این مجموعه را ضرورت می‌بخشید؛ از این رو، تاریخ شفاهی کاخ گلستان را می‌توان از جمله نخستین مصادیق تاریخ شفاهی دانست که با محوریت بنا و مکان شکل گرفته است و شاید اولین تاریخ شفاهی در حوزه موزه و میراث فرهنگی ایران که به صورت متمرکز حول تأثیرگذاری و تأثیرپذیری یک بنای تاریخی در مواجهه با رویدادها طراحی شده است؛ این مهمترین شاخصه کتاب حاضر به شمار می‌آید.

فرهنگ گویشی سیستان «خنج»

کتاب فرهنگ گویشی سیستان «خنج» شامل واژه‌ها، ترکیب‌ها، نام‌ها، اصطلاحات، چیستان و ضرب‌المثل‌های سیستانی به کوشش جواد شهنازی از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به چاپ رسیده است. گویش سیستانی به عنوان زیرمجموعه‌ای از زبان پارسی، در پیوندی تنگاتنگ با پارسی دری، عربی، پهلوی و اوستایی قرارداشته و مراودات فرهنگی بسیاری با جوامع هم‌جوار خود دارد. جغرافیای سیستان همواره از تاریخ تمدن و اقتصادی اثرگذار در سراسر حوزه شرقی ایران بزرگ برخوردار بوده است. گویش سیستانی در سده اخیر، تحت تأثیر نظام آموزشی و ابزارهای ارتباط جمعی نوین و فرهنگ و زبان رسمی کشور، روزبه روز کم‌رنگ‌تر شده است. در این مجموعه تلاش شده تا واژه‌های گویش‌های مناطق مختلف سیستان ثبت شود و این گویش با گویش‌های دیگر ایران، به ویژه گویش‌های جغرافیای پیرامون سیستان مقایسه شود و واژه‌های مشترکشان ارائه شود.

دائره‌المعارف دستبافته عشایری و روستایی شهر جهانی سیرجان

کتاب «دائره‌المعارف دستبافته عشایری و روستایی شهر جهانی سیرجان» اثر عقیل سیستانی از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان به چاپ رسیده است. در سخن نخست این کتاب می‌خوانیم: بافندگی؛ یکی از ارکان اصلی و جلوه‌های مهم هنر، فرهنگ و تمدن ایرانی به خصوص در شهر جهانی سیرجان است. جامعه عشایری و روستایی، سابقه طولانی در تاریخ، فرهنگ و هنر ایران دارد. به لحاظ تاریخی، شکی نیست که هنر بافندگی، قالی‌بافی و گلیم‌بافی در بین مردمان، عشایر، گله‌دار و روستایی شکل گرفته و به مرور رشد، گسترش و تکامل یافته است. امروزه تلاش برای پاسداری از ارزش‌های فرهنگی، هنری و تاریخی ایلات و عشایر یک ضرورت بسیار جدی است؛ زیرا بر اثر تغییر شیوه زندگی عشایر و روستانشینان، تولید ملزومات زندگی سنتی آنان رو به افول گذارده و کوچ‌نشینی به سمت یکجانشینی متمایل شده است و در این بین، بسیاری از ارزش‌ها و هنرهای ایشان، به مرور رو به فراموشی گذارده‌اند؛ در نتیجه، برای معرفی، حفظ و ترویج همین داشته‌های نهفته، بسیار باید کوشید؛ یکی از همین تلاش‌ها تصویب طرح حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی- از جمله فرش و گلیم- مشتمل بر پانزده ماده و هفت تبصره است که در ماده دوم آن، ساماندهی و اجرای قانون بیمه‌های اجتماعی قالی‌بافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه‌دار، در مجلس شورای اسلامی، خود گواه بر این مدعاست.

دستان هنرمند دختران و زنان عشایر و روستانشینان منطقه سیرجان، هنر، زیبایی، شهامت و صلح را به هم آمیخته و قرن‌هاست که در دل کویر بهترین طرح و نقش‌های اصیل ایرانی را خلق نموده و به نمایش گذارده‌اند؛ به عبارتی زندگی آنان، سرشار از هنر، زیبایی، غیرت و حماسه است. عشایر این اقلیم مردمی نجیب و شریف هستند که سوای هنر ارزشمند بافندگی و سایر رشته‌های صنایع دستی - کارهای اقتصادی دیگری نیز مانند دامداری و کشاورزی انجام می‌دهند؛ زیرا این فعالیت‌ها مکمل یکدیگرند.

دائره‌المعارف گلیم شهر جهانی سیرجان

کتاب «دائره‌المعارف گلیم شهر جهانی سیرجان» به کوشش عقیل سیستانی از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان به چاپ رسیده است. این کتاب جلد پنجم از کتاب فوق است که هر دو کتاب در ردیف آثار برگزیده قرار گرفته‌اند. دستان هنرمند دختران و زنان عشایر و روستانشینان منطقه سیرجان، هنر، زیبایی، شهامت و صلح را به هم آمیخته و قرن‌هاست که در دل کویر بهترین طرح و نقش‌های اصیل ایرانی را خلق کرده و به نمایش گذارده‌اند؛ به عبارتی، زندگی آنان، سرشار از هنر، زیبایی، غیرت و حماسه است. عشایر این اقلیم، مردمی نجیب و شریف هستند که سوای هنر ارزشمند بافندگی و سایر رشته‌های صنایع دستی کارهای اقتصادی دیگری نیز مانند دامداری و کشاورزی انجام می‌دهند؛ زیرا این فعالیت‌ها مکمل یکدیگرند. استان کرمان و منطقه سیرجان، به دلیل تنوع اقلیمی به خصوص در مناطق کوهستانی، مکانی مناسب برای زندگی عشایری و روستایی بوده است و به تناسب ایلات و عشایر منطقه از تنوع زیادی برخوردارند.

در جستجوی حقوق ایرانی

کتاب «در جستجوی حقوق ایرانی» دفتر اول از اندیشه‌های حقوقی در ایران‌زمین است که به کوشش علیرضا غریب‌دوست از سوی نشر نگاه معاصر به چاپ رسیده است. در پیشگفتار به قلم مولف این کتاب می‌خوانیم: کتاب حاضر، نتیجه مطالعات چندین ساله اینجانب در تلاش برای درک مبانی نظام حقوقی ایرانی است که چرایی و چگونگی پرداختن به این مهم در فصل نخست به تفصیل معروض شده است. نگارنده این سطور مدعی نیست که با ارائه این نوشتار، چیزی به دانش حقوق می‌افزاید، اما بر این باور است که راهکاری برای تعالی و توسعه نظام حقوقی ایران ارائه می‌کند و تلاش کرده تا باب گفت‌وگو و اندیشیدن در این حوزه میان پژوهشگران گشوده شود. تمام این نوشتار و دفتر بعدی مقدمه‌ای برای آغاز پژوهشی بنیادین در راستای دستیابی به مبانی اندیشه حقوقی متناسب با جامعه ایرانی است که شاید به تکوین نظریه حقوق ایرانی منجر شود. لذا استخراج نتیجه کاربردی برای اعمال در حقوق موضوعه، منحصراً از این نوشتار واقع‌بینانه نخواهد بود.

از آنجا که گستره موضوعات مندرج در مسیر این پژوهش، بیش از طاقت یک دفتر است، آنچه در توصیف ماهیت پژوهش و منابع آن در «ایرانزمین» تهیه شده، در دو مجلد قابل ارائه است، لذا مطالب مرتبط با کلیات حقوق ایرانی، ضرورت و پرسش‌های پژوهش، روش تحقیق، قلمرو جغرافیایی و تقسیم‌بندی آن و همین‌طور بخش اول و دوم از تقسیم‌بندی پیشنهادی که مشتمل بر اندیشه‌های حقوقی در دوران پیشاتاریخی و تمدن‌های آغازین در فلات بزرگ ایران است، در این دفتر آمده و دیگر منابع که شامل اندیشه‌های حقوقی در دوران مادها و پارسیان است، در دفتر دوم منتشر خواهد شد.

درخت نخل در ایران

کتاب «درخت نخل در ایران» اثر گیتی دشتکی از سوی انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی به چاپ رسیده است. در این کتاب مباحثی همچون معرفی گونه‌ها، ویژگی‌ها، و پراکندگی انواع نخل، معرفی نخل، گیاه‌شناسی نخل، مشخصات گیاه‌شناسی و طبقه‌یندی سرده نخل، پراکندگی جغرافیایی نخل در ایران، کاشت، داشت و برداشت نخل، اجزای نخل در زبان مردم طبس، اصطلاحات مراحل رشد خرما در طبس، میناب، خور، جهرم، برداشت خرما، انواع خرما، واژه‌شناسی گونه‌های خرما در بم، ابزار و وسایل باغداری، آفات و بیماری‌های نخل، اقتصاد، تولید محصولات، خواص دارویی نخل و خوراکی‌های به دست آمده از خرما، اهمیت اقتصادی نخل، سطح نخلستان‌ها، بازدهی و عملکرد خرما، کشورهای برتر و جایگاه ایران در تولید خرما، محصولات به دست آمده از نخل، اهمیت دارویی و خواص میوه نخل، کاربردهای خرما در آشپزی، تولید و استفاده از شربت و شیره خرما، تهیه انواع نان با استفاده از خرما، نخل در اساطیر، فرهنگ و هنر ایران، جایگاه نخل در ایران باستان، نخل در هنر و ادبیات ایران، نخل به عنوان نماد، نخل در نخل‌گردانی، تشبیهات ساخته شده با نخل، خرما در ادبیات عامه و محلی، جاذبه‌های گردشگری، مردم‌شناسی نخل، نخل و بازی‌های مردم شهرهای نخل‌خیز و خرما در ضرب‌المثل‌ها و چیستان‌ها شرح داده شده است.

دریای پارس به روایت باستان‌شناسی

کتاب «دریای پارس به روایت باستان‌شناسی» (مجموعه مقالات) به کوشش جبرئیل نوکنده، عبدالرضا دشتی‌زاده و ام‌البنین غفوری از سوی انتشارات دکتر محمود افشار با همکاری نشر سخن به چاپ رسیده است. مقالات گردآوری شده در این کتاب بخشی از نتایج جدیدترین پژوهش‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسانه در مناطق ساحلی خلیج فارس است.
بررسی شواهد استقرار انسان و شکل‌گیری و توسعه جوامع بشری در کرانه‌های خلیج فارس از دوره پیش از تاریخ تا دوره تاریخی و اسلامی محور اصلی جستارهای این مجموعه است و از آنجا که منطقه مورد بررسی - در قیاس با سایر مناطق کشور - تاکنون کمتر مورد توجه باستان‌شناسی بوده، حاصل این تحقیقات می‌تواند زیربنایی برای تحقیقات گسترده‌تر آینده باشد. از اواخر پیش‌ازتاریخ تاکنون خلیج‌فارس و جزایر آن همواره مرکز مبادلات تجاری، فرهنگی، سیاسی و نظامی بوده است. این خلیج همواره مورد توجه سلسله‌های مهم تاریخی ایران از عیلام گرفته تا هخامنشیان، ساسانیان و سلسله‌های دوران اسلامی بوده است که آثار کنترل آنها بر این دریا علاوه بر کرانه‌های شمالی و جزایر آن در کرانه‌های جنوبی آن از کویت گرفته تا عمان در مکان‌های متعددی دیده می‌شود. شواهد باستان‌شناسی تجارت دریایی دوره اشکانی و ساسانی با مناطق شرقی آفریقا، شبه‌جزیره هند و شرق دور را به اثبات رسانده‌اند.

این نسخه علاوه بر اطلاعات جغرافیایی مانند فواصل شهرها، مسائل اقتصادی مانند منابع معدنی، محصولات کشاورزی و صنایع‌دستی، به‌واسطه وجود نقشه خلیج‌فارس که با عنوان «بحر صوره فارس» آمده برای ما ایرانیان اهمیت بسیار زیادی دارد.

دستورالعمل قسامان و مقنیان

کتاب «دستورالعمل قسامان و مقنیان» متن فارسی از دوره صفوی در فن کاریز، با پژوهشی درباره نقش و کارکردهای کاریز در تمدن اسلامی تالیف فخرالدین علیشاه حسین قسام جویمی تصحیح و تحقیق دکتر ندا حیدرپور نجف‌آبادی و علی صفری آق قلعه از سوی انتشارات دکتر محمود افشار با همکاری نشر سخن چاپ و راهی بازار نشر شده است. در مقدمه این کتاب می‌خوانیم: نویسنده متن ما «فخرالدین علیشاه حسین قسام جویمی» نام دارد. جز نویسنده ما، یک تن دیگر با نام «محمدین رفیع فخرالدین جویمی» نیز یادداشت‌هایی توضیحی در حواشی برخی از صفحات افزوده که بعضاً اطلاعاتی در تکمیل یا اصلاح مندرجات متن هستند. ساختار نام این نفر دوم یعنی: محمد رفیع فخرالدین نشان می‌دهد که باید «محمدرفیع «بن» فخرالدین» باشد، زیرا تا همین چند وقت پیش نیز در شهرها و روستاهای ایران، نام افراد را بدون کاربرد «ابن» فقط با کسره اضافه و یا حتی بدون آن به نام پدر اضافه می‌کردند. بنابراین، دو تن که احتمالاً پدر و پسر بوده‌اند، اطلاعات خودشان درباره کاریزها را در متن و حواشی این اثر نگاشته‌اند. چون اطلاعات مندرج در حواشی محمدرفیع فخرالدین جویمی در تکمیل متن اهمیت دارد، همه آنها در جای مناسب در پاورقی‌ها بازنویسی شده است.

گیلان عصر قاجار در عکس‌های دیمیتری ارماکوف

کتاب «گیلان عصر قاجار در عکس‌های دیمیتری ارماکوف» به کوشش مهرداد اسکویی و هادی میرزانژاد موحد جمع‌آوری و از سوی نشر فرهنگ ایلیا به چاپ رسیده است. این کتاب گیلان مصور را به تصویر کشیده است. این کتاب شامل مجموعه عکس‌های باارزشی است که توسط دیمیتری ایوانویچ ارماکوف عکاس گرجی، ایتالیایی از سفرهای مختلف به ایران تهیه شده است. ارماکوف سعی کرده است تا در اکثر تصاویر از پرسوناژ برای تعیین مقیاس‌های انسانی استفاده کند. عکس‌های او به خوبی مستند شده است. به طوری که در پایین همه عکس‌ها موضوع عکس، تاریخ عکاسی، شماره و مکان عکاسی مشخص شده است. هدف این کار طبقه‌بندی و استفاده آتی در یک بانک اطلاعاتی بوده است.

دیمتری ایوانویچ ارماکوف در سال ۱۸۴۶ میلادی متولد شد محل تولد وی به درستی مشخص نیست. اما به احتمال زیاد شماخی در نزدیکی باکوست که پدرش لودویکو کامباجو معمار ایتالیایی و سازنده تئاتر سلطنتی گرجستان برای مدتی در آنجا کار می‌کرد. مادرش از دودمان مولوکان در ناحیه شماخی بین تفلیس و نخجوان بود و بعدها دیمیتری به جای نام خانوادگی ایتالیایی شان نام خانوادگی مادرش یعنی ارماکوف را برای خود برگزید.

مجموعه سکه‌های ساسانی

کتاب «مجموعه سکه‌های ساسانی موزه بانک ملی ایران» (مجموعه پیروزان) به کوشش داریوش اکبرزاده و نیکولاوس شیندل از سوی نشر ایران‌نگار به چاپ رسیده است. در سخن آغازین این کتاب می‌خوانیم: بانک ملی ایران با پاسداشت این مجموعه سترگ، نمایشی دیگر از خدمت به ایران و آیندگان را در لباس میراث فرهنگی به نمایش گذاشته است؛ فراهم ساختن زمینه پژوهش و نشر این گنج گرانبها و کمک به اعتبار علمی ایران در عرصه‌های جهانی گواه مسئولیت‌پذیری، درک و توان بالای مدیریتی این مجموعه است. شماری از سکه‌های این مجموعه، در مقطعی کوتاه در ساختمان سردار اسعد به‌عنوان موزه سکه، به نمایش گذاشته شد و با تعطیلی موزه این مجموعه به‌درستی مورد حفاطت قرار گرفت. مجموعه سکه‌های موزه بانک ملی اندکی بالغ بر ده هزار سکه از دوره هخامنشی تا به دوران اسلامی است. در این مجموعه، شماری ارزشمند از سکه‌های ساسانی بالغ بر ۱۲۰۰ سکه نگهداری می‌شود. در این کاتالوگ دو زبانه، اطلاعاتی ارزشمند از پیشینه ساختمان موزه، معماری آن وچگونگی تبدیل ساختمان سردار اسعد به موزه و سرگذشت مجموعه سکه آمده است. وجود شمار قابل توجهی از سکه اردشیر سوم در تقابل با دیگر مجموعه‌های چاپی شناخته شده، این مجموعه را متمایز کرده است.

نماز به روایت کارت‌پستال‌های تاریخی

کتاب «نماز به روایت کارت‌پستال‌های تاریخی» بازنمایی شرق اسلامی در اواخر قرن نوزدهم و نیمه‌ی قرن بیستم است. این کتاب به کوشش مهرداد اسکویی و زینب علیزاده به سفارش حوزه هنری گیلان و از سوی نشر فرهنگ ایلیا به چاپ رسیده است.

هنر تذهیب در عصر قاجار

کتاب «هنر تذهیب در عصر قاجار» (دوره ناصری و مظفری) تالیف عاطفه شفیعی از سوی کتابخانه و موزه ملی ملک به چاپ رسیده است. این کتاب در سه بخش اصلی به شرح موضوعاتی همچون ویژگی‌های تاریخی، فرهنگی دوره قاجاریه، ویژگی‌های هنر تذهیب در نیمه دوم دوره قاجاریه و تحلیل و بررسی ویژگی‌های تذهیب نیمه دوم دوره قاجاریه و تعدادی زیربخش در هر بخش اصلی پرداخته است.

در پیش‌گفتار این کتاب می‌خوانیم: کتابخانه و موزه ملی ملک یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مجموعه‌های وقفی-خصوصی است که به لحاظ دارا بودن هزاران اثر موزه‌ای نسخه‌های خطی، کتاب‌های چاپی و مطبوعات و اسناد تاریخی محل رجوع بسیاری از محققان و علاقه‌مندان عرصه فرهنگ و هنر است.