سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - امیررضا اصنافی، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی: اسفندماه که می‌شود همه به تکاپو می‌افتیم. از تلاش برای خانه تکانی تا انجام کارهایی که یک‌سال دست روی دست گذاشتیم و تعلل کردیم تا آخر سال شود و سریع بخواهیم تا قبل از پایان سال انجامشان دهیم. در این میان، شاید یک جا کمتر مورد توجه همگان باشد و آن کتابخانه‌هاست. هر چند که خودشان برنامه‌های خاص و ویژه ممکن است داشته باشند. البته که کتابداران هم مانند سایر کارکنان نهادها و سازمان‌های دولتی حق دارند از تعطیلات نوروز استفاده کنند ولی این گزاره؛ به معنی تعطیلی کامل کتابخانه‌ها نیست. حتی اگر کتابخانه‌ای، تک کتابدار است، شاید بتوان از نیروهای داوطلب در این زمینه کمک جست. اما مگر نوروز چه فرقی با روزهای دیگر سال دارد و این میان کتابخانه‌ها چه نقشی می‌توانند ایفا کنند؟ نوروز که می‌شود درصد بالایی از مردم به دل جاده و صحرا و شهرهای دیگر می زنند تا خستگی یک‌سال تلاش را بیرون کنند و برای یک‌سال دیگر پر از تلاش آماده شوند. برخی هم ترجیح می‌دهند در خلوتی شهر خود بمانند و از گردش در شهر بهره بگیرند. برای هردو قشر کتابخانه‌ها باید برنامه‌هایی داشته باشند. باید توجه داشت نوروز امسال مثل سال گذشته با ماه مبارک رمضان همزمان است و این یک فرصت دوگانه است که کتابخانه‌ها از آن بهره بگیرند.
آماده‌سازی فضای کتابخانه‌ها برای این دو رویداد ازجمله کارهایی است که می‌توان انجام داد. شاید بیش از اینکه کتابخانه‌ها صرفاً به گردش کتاب فکر کنند تدارک کلیپ‌های معرفی کتاب، مکان‌های گردشگری و نیز ارائه محتوای مرتبط با حال و هوای معنوی ماه رمضان باشد. چون همه اقشار با سلیقه‌های مختلف را باید به کتابخانه کشاند و علاقه‌های گوناگون را در نظر گرفت. برگزاری نشست‌ها، جلسات و رویدادهای فرهنگی و علمی با حضور پژوهشگران، نویسندگان و شخصیت‌های فرهنگی و علمی و نیز مخاطبان و علاقه‌مندان از دیگر فعالیت‌ها و برنامه‌هایی است که به نظر می‌رسد با در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم آن، می‌توان در فضای کتابخانه برقرار کرد. حتی شاید بتوان به بهره‌گیری از فضای کتابخانه‌ها برای لحظه تحویل سال اشاره کرد که اجتماعی از مردم در هنگام تحویل سال و آغاز یک ۳۶۵ روز جدید در آنجا باشند و این لحظه زیبا را با هم جشن بگیرند. با این نیّت که این کار سبملیک، راهی باشد برای شروع یک‌سال پُر از آگاهی و دانستن و خشوع فرهنگی و علمی همچون کتاب. ضمن اینکه کتابخانه‌ها با فراهم‌سازی محتوای چندرسانه‌ای یا کاغذی، به جریان گردشگری کمک کنند.
در واقع کتابخانه‌ها مرکز و پایگاهی برای شروع گردشگری در هر شهر باشند و دستیار مراکز میراث فرهنگی و گردشگری که بتوانند با ارائه منابع معتبر به گردشگران در شناخت و آگاهی بیشتر نسبت به شهری که در آن برای سفر آمده‌اند، کمک کنند. ضمن اینکه باید توجه داشت که کتابخانه‌های بسیاری در سطح شهر هستند که خودشان یک محل برای بازدید ویژه گردشگری محسوب می‌شوند. مثل کتابخانه عمومی پارک شهر تهران یا کتابخانه‌های عمومی قدیمی دیگر در سطح کشور. بنابراین داشتن یک برنامه مدون جامع فرهنگی برای فعالیت و حضور پُر رنگ کتابخانه‌های عمومی در نوروز ضروری و لازم است. به‌گونه ای که تقریباً از نیمه اسفند مخاطبان باید بدانند هر کتابخانه‌ای چه برنامه‌هایی دارد که در هرروز بتوانند از آنها استفاده کنند. ضمن اینکه اطلاع‌رسانی این رویدادها و برنامه‌ها چه از طریق فضای مجازی و چه از طریق فضاهای شهری نکته‌ای حائز اهمیت است. کتابخانه مکانی نیست که در نوروز به تعطیلات و خواب بهاری برود. نوروز که بشود تازه آغاز فعالیت‌های پر رنگ کتابخانه‌هاست که نمایانگر حضور فعالانه این نهاد اجتماعی است. به هر حال کتابخانه‌ها باید طوری زمینه را برای فعالیت در نوروز برای مخاطبان و علاقه‌مندان حوزه کتاب و فرهنگ تدارک ببینند که حقیقتاً ضرب‌المثل سالی که نکوست از بهارش پیداست ساری و جاری باشد و این نهادی که ارتباطی تنگاتنگی با جامعه دارد بتواند از عهده وظایف کتابداری اجتماعی‌اش برآید.
نظر شما