سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): سعید کلاری، کارشناس و فعال صنعت چاپ: سال ۱۴۰۲ هم با تمام فراز و فرودهایش به تاریخ پیوست و چیزی که از آن برایمان باقی ماند، تنی خسته و رنجور و ذهنی آشفته و ملول بود. سالی که در ادامه دهه نود، همچنان در سراشیبی اقتصادی قرار داشت و گویی قصد و اراده‌ای جدی برای خروج از این وضعیت مشاهده نمی‌شود.

همان ابتدای سال تحلیل‌هایی که توسط کارشناسان و براساس شاخص‌های اقتصادی منتشر شد خبر از روزهای سخت می‌داد، امروز که در ابتدای روزهای سال ۱۴۰۳ قرار داریم، به پشت سر و مسیر طی شده که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که تمام پیش‌بینی‌ها با دقت بالایی انجام گرفته بود.

نرخ دلار که به طرز عجیبی با اقتصاد ما درهم تنیدگی سنگینی پیدا کرده است، در ابتدای سال با مبلغ بیش از ۴۰ هزار تومان شروع شد و در انتهای سال در کانال ۶۰ هزار تومان جا خوش کرد؛ یعنی بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت. البته اگر سیاست‌های سرکوب قیمتی را لحاظ نکنیم قیمت واقعی دلار طبق فرمول محاسباتی و مرسوم اقتصادی نزدیک به ۸۰ هزار تومان است، درحالی که تورم انتظاری در بازار سبب شده قیمت اقلام بر پایه دلار صدهزار تومانی اعلام شود.

تمام این‌ها وضعیتی ایجاد کرده است که سبب نارضایتی‌های اقتصادی شده و بیشترین اثر آن مربوط به دهک‌های پایین اجتماعی شد که اغلب شامل کارگران و کارمندان که نیروی محرکه بخش‌های تولیدی، صنعتی، خدماتی و اجرایی هستند. در این میان اما یکی از دلایل محدود شدن بخش صنعتی و تولیدی، خروج کارگران، نیروی متخصص و ماهر از چرخه تولید و ورود به بخش‌های خدماتی مانند تاکسی‌های اینترنتی و بعضاً مشاغل کاذب است که این معضل شامل حال صنعت چاپ و چاپخانه‌ها نیز می‌شود.

در بخش ملزومات و مواد اولیه قیمت مرکب و الکل، در ابتدای سال ۱۴۰۲ شاهد اندکی افزایش قیمت بودیم و بعد از آن بازار، ثبات قیمت را تجربه کرد اما در انتهای سال بار دیگر شاهد افزایش بیش از ۳۰ درصد قیمت‌ها بودیم.

اما در بخش کاغذ و مقوا که استراتژیک‌ترین کالای مصرفی صنعت چاپ است، ما با اینکه در ابتدای سال شاهد افزایش چشمگیر قیمتی بودیم اما بعد از مدتی شاهد کاهش قیمت‌ها و نوسانات اندک قیمتی به شکل سینوسی بودیم که این اتفاق دو دلیل عمده داشت. دلیل اول ورود وزارت فرهنگ به بازار کاغذ و افزایش تولید کارخانه‌های داخلی بوده است و با اینکه در کیفیت تغییری رخ نداد اما حجم تولید سبب ثاثیرگذاری بر بازار شده بود. و دلیل دیگر محدود شدن فعالیت یا تعطیلی بخش عمده‌ای از کارخانجات مصرف‌کننده محصولات چاپی همچنین تعطیلی خود چاپخانه‌ها بوده است که سبب کاهش تقاضای مصرف شده بود.

در کنار این موارد سیاست‌گذاری‌های پولی و مالیات نیز مزید علت بر رکود در بازار صنعتی و تولیدی و چاپخانه‌ها شده است. افزایش هر روزه پایه پولی نیز موجب افزایش هر روزه تورم است. می‌توان گفت که تدوین و اجرای اخذ مالیات‌های سنگین و ناعادلانه به عناوین مختلف از تولیدکنندگان دیگر رمقی برای چاپخانه‌ها برای ادامه کسب و کار باقی نگذاشته است.

در حال حاضر شرایط عجیبی را را نظاره‌گر هستیم که بخشی از اقتصاد دارای تعادل نیست و هژمونی سابق دچار یک بی‌نظمی منظم شده است. هیچ فردی از آحاد جامعه به غیر از اندکی نسبت به شرایط موجود اقتصادی رضایت ندارد و دورنمای سال پیش جدید بر همین پایه قرار خواهد داشت و مطمئناً شرایط در سال ۱۴۰۳ بغرنج‌تر از سال قبل خواهد بود و مصداق مثال معروف هر سال دریغ از پارسال است؛ مگر آنکه در سطح کلان مدیریتی کشور و اتخاذ سیاست‌های خارجی و داخلی تغییرات بزرگی رخ دهد.

اینکه چاپخانه‌ها بتوانند سال کاری خود را از نظر مالی، به هیچ سودی، سر به سر به اتمام برسانند می‌شود گفت هنر بزرگی به خرج داده‌اند، در حال حاضر حفظ کسب و کار باید الویت مدیران قرار گیرد.

بنده همواره ادم خوشبین و مثبت‌نگری هستم، حتی در تاریک‌ترین لحظات انتظار دیدن اندک نور را دارم زیرا معتقدم در دورنمای کدر و خاکستری اقتصادی با وجود تمام ناامیدی‌ها در میان مردم و اجتماع، انتظار اتفاقات مثبت داشتن می‌تواند انسان را سرپا و مقاوم نگه دارد. امیدوارم همکارانم در سال جدید شاهد اتفاقات خوبی در کسب و کار خود باشند.