سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): حوزه تاریخ و سیاست در سالی که گذشت، سال پرکتابی را پشت سر گذاشت. در این حوزه نیز شاهد چاپ کتاب‌های بسیار و بازچاپ‌های متعدد بودیم. مرد شماره ۲، زندگی و مرگ صدام، من اعتراف می‌کنم، حفظ نظام در اندیشه و رفتار بنیان‌گذار، ابهام طبس، اعدامی‌ها، کشف حجاب، دادستان انقلاب، عملیات اورامان و چالش هسته‌ای تنها نمونه‌هایی از کتاب‌هایی هستند که در سالی که گذشت مسیر چاپ و نشر را طی کردند. در گزارش پیش رو این کتاب‌ها را با هم مرور می‌کنیم.
مرد شماره ۲
انتشارات ایران
انتشارات ایران خاطرات عبدالسالم جلود (نخست‌وزیر لیبی از سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۷ و وزیر دارایی این کشور از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۲) را با ترجمه محمد رزیجی و عنوان «مرد شماره دو» راهی بازار چاپ و نشر کرده است.
انتشارات ایران کتاب خاطرات عبدالسلام جلود (نخست‌وزیر لیبی از سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۷ و وزیر دارایی این کشور از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۲) را با عنوان «مرد شماره دو» پیش روی شما قرار داده است.
انتشار کتاب خاطرات عبدالسلام احمد جلود به دلیل اهمیت و نقش تأثیرگذار او در تاریخ معاصر لیبی و همچنین نقش او در روابط چندسویه این کشور با کشورهای عربی، منطقه و جهان مورد توجه قرار گرفته است. جلود در دورانی به ایفای نقش پرداخت که لیبی در صحنه روابط بین‌المللی و جنبش‌های انقلابی در جهان سوم به‌طور خاص نقش مهمی داشت.
این خاطرات از آن رو حائز اهمیت است که صاحب آن رویدادها و تحولات در این چارچوب تاریخی به‌عنوان یک کنشگر سیاسی و یک دولتمرد زیسته و تجربیات طولانی خود طی دست‌کم سه دهه فعالیت در دوران پرتلاطم و سرشار از دگرگونی را بازنمایی می‌کند که تبعات آن تا امروز ادامه دارد.
کتاب «مرد شماره ۲» خاطرات عبدالسلام احمد جلود با ترجمه محمد رزیجی در ۵۲۸ صفحه و بهای ۲۲۰ هزار تومان از سوی انتشارات ایران منتشر شد.
زندگی و مرگ صدام
انتشارات روزنه‌کار
کتاب «زندگی و مرگ صدام» نوشته محمد سرابی به تازگی توسط انتشارات روزنه‌کار منتشر و روانه بازار نشر شده است. این کتاب زندگی و زمانه دیکتاتور نظامی عراق در قالب زندگینامه صدام حسین است.
محمد سرابی نویسنده این‌کتاب، روزنامه‌نگار است و پیش از این زندگینامه بنیان‌گذار القاعده را با نام «اسامه بن لادن افسانه یا واقعیت» و دو کتاب داستانی «ماهی طوطی و شیاطین میان‌رودان» و «خواب‌های کرم ابریشم» را منتشر کرده است.
صدام حسین تکریتی حدود ۴ دهه قدرت کامل را در عراق دست داشت و در این مدت جنگ‌های متعدد داخلی و خارجی به راه انداخت که باعث خسارت‌های فراوانی به مردم عراق و کشورهای اطراف شد. او که بارها از حمایت مستقیم تسلیحاتی و سیاسی غرب برخوردار بود؛ پس از دوران طولانی تحریم و انزوا، در حمله نظامی آمریکا و متحدانش شکست خورد و در کشور خود اعدام شد.
این‌کتاب با روایتی از روستای محل تولد صدام شروع می‌شود و در ادامه به تاریخ عراق از دوران باستان، امپراطوری عثمانی، جنگ‌های جهانی و تحولات قرن بیستم می‌پردازد. در فصل‌های بعدی نحوه شکل‌گیری ملی‌گرایی عربی، حزب بعث و سران آن مانند قاسم، عارف و بکر می‌پردازد و رشد صدام در این تشکیلات را نشان می‌دهد. فصل‌های دیگر کتاب شامل تجاوز به خاک ایران، اشغال کویت، جنگ با آمریکایی‌ها، تحریم‌ها و سرانجام حمله نهایی غرب و دستگیری و اعدام صدام است.
این کتاب با ۳۶۷ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۳۰ هزار تومان عرضه شده است.
من اعتراف می‌کنم
انتشارات ایران
«من اعتراف می‌کنم» به چاپ چهارم رسید؛ این کتاب اثری متفاوت دربارۀ حیات سازمان مجاهدین خلق در دوره پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است. محمد رحمانی نویسنده کتاب، با استفاده از اسناد و منابع متعدد مربوط به سازمان مجاهدین خلق، اعترافات وحید افراخته را که از افراد کلیدی و از اصلی‌ترین و مؤثرترین اعضای شاخۀ نظامی این سازمان به حساب میآمد، روایت کرده است. اعترافات افراخته که در مردادماه ۱۳۵۴ توسط ساواک دستگیر شد، به لحاظ کمی و کیفی بیمانند است و می‌توان ادعا کرد بعد از ضربۀ شهریور ۱۳۵۰ ساواک، بزرگترین ضربه به نیروهای سازمان مجاهدین خلق، به واسطۀ اعترافات او وارد شده است. به این ترتیب، بیشک با دقت در اعترافات این عضو موثر مجاهدین خلق بسیاری از مسائل این سازمان، پیش و بعد از افراخته، قابل فهمتر خواهد شد. در بخشی از این کتاب آمده است: وحید افراخته بعد از مدت کوتاهی نه‌تنها از درون می‌شکند و اعتراف می‌کند، بلکه به همکاری همه‌جانبه‌ای با رژیم دست می‌زند به نحوی که حتی در قامت بازجوی ساواک نیز ظاهر می‌شود.
«من اعتراف می‌کنم» زندگی و زمانه وحید افراخته، عضو مرکزی سازمان مجاهدین خلق اثر محمد رحمانی در ۹۶۰ صفحه و بهای ۳۹۰ هزار تومان در بازار کتاب موجود است.
حفظ نظام در اندیشه و رفتار بنیان‌گذار
از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی
کتاب «حفظ نظام در اندیشه و رفتار بنیان‌گذار» تالیف محمدعلی جودکی و مریم لطیفی از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی راهی بازار چاپ و نشر شد.
کتاب «حفظ نظام در اندیشه و رفتار بنیان‌گذار» در شش فصل اصلی شامل چارچوب نظری، سرمایه‌ی اجتماعی و حفظ نظام، نقش مردم در حفظ نظام، نقش نهادهای اجتماعی در حفظ نظام، ارتباط متقابل افراد و حفظ نظام و آسیب‌های اجتماعی و حفظ نظام است که هر بخش تعدادی زیربخش را در خود جای داده است.
در مقدمه این کتاب می‌خوانیم: واژه‌ی «نظام» در فقه اسلامی در سه معنای نظام کلان اجتماعی، اساس اسلام و حکومت به کار رفته است و مسئله حفظ نظام، در هر یک از این معانی به عنوان یکی از کانون‌های توجه فقها در تبیین مسائل فقهی و فتوا، مطرح بوده که گاهی، از باب ضرورت یعنی ضرورت حفظ نظام به عنوان حدوث یک عنوان ثانوی، منجر به صدور حکم ثانوی و ولایی شده و گاهی نیز علت و دلیل حکم شرعی و مستند احکام اولیه قرار گرفته است. علاوه بر تاکیدات فقه اسلامی بر مسئله حفظ نظام، عقل نیز بر ضرورت آن اذعان دارد و سیره عقلا در طول تاریخ بر آن استقرار و استمرار یافته است. البته در جامعه دینی حکومت باید بر اساس موازین دینی و اسلامی باشد، لذا از آن به حکومت دینی و در ساختار فعلی به جمهوری اسلامی تعبیر می‌کنیم.
کتاب «حفظ نظام در اندیشه و رفتار بنیان‌گذار» تالیف محمدعلی جودکی و مریم لطیفی در ۳۷۲ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و بهای ۲۵۰ هزار تومان از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی راهی بازار چاپ و نشر شد.
ابهام طبس
انتشارات ایران
«ابهام طبس» کتابی است به کوشش شاداب عسگری در حوزه گفتمان انقلاب و تاریخ‌نگاری تحلیلی که به عملیات طبس و شکست آمریکایی‌ها در خاک ایران می‌پردازد.
طی چند دهه گذشته مطالب بسیاری در مورد چگونگی انجام یا شکست این عملیات مطرح، مصاحبه‌های متعددی انجام و تحلیل‌های بسیاری ارائه شده که به‌گفته نویسنده «ابهام طبس» بیشتر آنها فقط بر یک یا چند وجه محدودِ مرتبط با این ماجرا متمرکز بوده و این موضوع هرگز به صورتی کلان و جامع‌نگر مورد بررسی قرار نگرفته است.
نویسنده کتاب در صفحات آغازین، پرسشی مطرح می‌کند و می‌نویسد: «آیا بعد از گذشت بیش از چهل سال از وقوع این عملیات نظامی، زمان آن فرا نرسیده تا ناگفته‌های باقی‌مانده این عملیات بیان شود و ابهامات طرح شده رفع شوند؟» و پاسخ به همین پرسش است که منتج به تهیه و تدوین کتابی می‌شود که ضمن بررسی سویه‌ها و دلایل پیش از این عملیات و گریزی به سال‌های منتهی به انقلاب، اسناد حمله نظامی آمریکا به ایران را روایت و واکاوی می‌کند. اسنادی دست اول که می‌تواند چشم‌اندازی ویژه و منحصربه‌فرد از تاریخ انقلاب ایران ارائه دهد.
«ابهام طبس» به کوشش شاداب عسکری در ۵۲۰ صفحه و بهای ۲۱۰ هزارتومان از سوی انتشارات ایران به بازار کتاب آمد.
«اعدامی‌ها»؛ کنکاشی پیرامون اعدام سران نظامی حکومت پهلوی
انتشارات ایران
کتاب «اعدامی‌ها؛ کنکاشی پیرامون اعدام سران نظامی حکومت پهلوی» تالیف شاداب عسگری و مرضیه یادگاری از سوی انتشارات ایران منتشر شد.
آنچه در سال‌های اخیر از سوی معاندین برای وارونه جلوه دادن انقلاب اسلامی می‌بینیم و می‌شنویم، تلاش گسترده برای تحریف تاریخ ۵۰ ساله اخیر ایران برای بی‌گناه و محق جلوه دادن رژیم ساقط شده پهلوی است؛ دروغ‌هایی مبالغه‌آمیز درباره سران ارتش در ابتدای انقلاب از مهمترین مصادیق این رفتار محسوب می‌شود.
اما چه خوب که بپرسیم اگر نظام اسلامی دستگیرشده‌ها را محاکمه و اعدام نمی‌کرد، چه اتفاقی در کشور نوپای انقلابی می‌افتاد؟ همان سال‌ها مجله اکونومیست اذعان می‌کند انقلاب ایران چندان خونین نبود چون قبضه سریع و تردستانۀ قدرت توسط انقلابیون اصلی‌ترین عامل آن بود.
نویسنده کتاب پیش رو با اسناد و منابع معتبر اشاره می‌کند: «تمام کسانی که در بدو پیروزی انقلاب اعدام شدند، فرمانداران نظامی شهرهای بزرگ بودند، کسانی که دستور قتل صدها نفر را در تظاهرات مردمی یا زندان‌ها داده بودند.»
کتاب «اعدامی‌ها؛ کنکاشی پیرامون اعدام سران نظامی حکومت پهلوی» تالیف شاداب عسگری و مرضیه یادگاری در ۵۵۲ صفحه و قیمت ۲۲۵ هزار تومان از سوی انتشارات ایران در قطع وزیری اروپایی منتشر شد.
«کشف حجاب»
موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
کتاب «کشف حجاب؛ زمینه‌ها، واکنش‌ها و پیامدها» تألیف مهدی صلاح از سوی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی به چاپ چهارم رسید.
سخن مشهوری است که میگوید تاریخ ایران، تاریخی است مذکر که در آن، مرد همواره یکهتاز میدان بوده است. این تاریخ را مردان به وجود میآورند، میسازند، ادامه می‌دهند و سرانجام نیز به دست مردان نوشته و تدوین می‌شود.
این سخن، گرچه خالی از اغراق نیست، اما، پرده از روی این واقعیت برمیدارد که در بسیاری از موارد، زن در ایران به عنوان عضوی از هیئت اجتماع مطرح نبوده و در خارج از منزل نقشی نداشته است. از این رو، به دنبال روزنهای بود تا در جامعه و به هر طریق ممکن، خود را مطرح سازد. این روزنه در دوره اخیر به دست اندیشهپردازان مشروطیت که کم و بیش با تمدن و فرهنگ غرب برخورد کرده بودند، با شعار حجابزدایی ظاهر شد و راه رهایی از عقبماندگی زن ایرانی و گام آغازین در مسیر ترقی را رفع حجاب فرض کرد. در راستای ترویج همین فکر بود که نخستین گام‌ها، یعنی برداشتن روبنده و نقاب، عملی شد و تا قبل از تغییر سلطنت، زمینه برداشتن چادر نیز فراهم شد.
کتاب «کشف حجاب» با عنوان فرعی زمینه‌ها، واکنش‌ها و پیامدها تالیف مهدی صلاح در ۳۹۲ صفحه و بهای ۱۵۰ هزار تومان از سوی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی به چاپ چهارم رسید.
«دادستان انقلاب»
انتشارات ایران
«دادستان انقلاب» کتابی است درباره دوران دادستانی شهید لاجوردی در قامت دادستان تهران و رئیس زندان اولین که «موسسه انتشارات ایران» به‌تازگی آن را منتشر کرده است.
در این کتاب روایت‌هایی از این دوره زندگی شهید لاجوردی به چشم و نظر می‌نشیند که در نوع خود تازگی دارد و بسیاری از آنها روایت‌های کمترشنیده‌شده و موثقی هستند که تصویر تازه و گویاتری از دادستان انقلاب پیش روی مخاطب قرار می‌دهند.
شهید لاجوردی به دلیل تسلط به مسائل حقوقی و احکام اجتماعی اسلام در ماه‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی در کنار آیت‌الله سید محمد بهشتی رییس دیوان عالی کشور وارد دستگاه قضا شد و ۲۰ شهریور ۱۳۵۹ به پیشنهاد آیت‌الله بهشتی و با حکم آیت‌الله علی قدوسی دادستان کل انقلاب اسلامی، دادستان انقلاب تهران شد.
انتشارات ایران در دو کتاب روایت‌هایی از زندگی و فعالیت‌های مهم و دوران‌ساز شهید لاجوردی پیش و پس از انقلاب عرضه کرده که «مرد پولادین» و «دادستان انقلاب» (کتابی که اینک مخاطب آن هستید) به‌قلم محمدمهدی اسلامی را شامل می‌شود.
«عملیات اورامان»
انتشارات شیرازه
کتاب «عملیات اورامان» به کوشش کاوه بیات و سرهنگ حاجعلی رزم‌آرا از سوی نشر شیرازه به چاپ سوم رسید.
عملیات اورامان، مجموعه یادداشت‌ها و گزارش‌هایی است از نایب سرهنگ حاجعلی رزم‌آرا، نظامی صاحب نام ایرانی در توصیف بخشی از لشکرکشی ارتش به منطقه اورامان در پاییز و زمستان ۱۳۱۰ شمسی. این لشکرکشی که آن را می‌توان آخرین عملیات عمده از رشته لشکرکشی‌هایی دانست که از بدو تأسیس ارتش در سال ۱۳۰۰ بر ضد قدرت‌های عشایری و محلی کشور آغاز شد، عملیات اورامان عملیاتی بود که بر یک دوره چند صد ساله از فرمانروایی سلاطین اورامان - خاندان حاکم محلی - پایان نهاد.
کتاب «عملیات اورامان» به کوشش کاوه بیات و سرهنگ حاجعلی رزم‌آرا در ۲۴۷ صفحه و بهای ۲۰۰ هزار تومان از سوی نشر شیرازه به چاپ سوم رسید.
«چالش هسته‌ای»
انتشارات ایران
مجموعه شش جلدی «چالش هسته‌ای» نوشته سید محمود نبویان، نماینده مجلس شورای اسلامی و دبیر کمیسیون ویژه بررسی برجام توسط انتشارات ایران منتشر و روانه بازار نشر شده است.
سیدمحمود نبویان، سال‌های متمادی فراز و فرودهای روابط ایران و غرب و البته به‌صورت مشخص مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای غربی را به صورت مکتوب و با ارائه اسناد واضح و قطعی زیر ذره‌بین قرارداده تا در نهایت مخاطب این کتاب به دیدگاهی همه‌جانبه درباره آنچه در این مذاکرات از گذشته تا دوران ریاست‌جمهوری آقای حسن روحانی که منجر به امضای توافقنامه موسوم به برجام شد، برسد؛ توافقی که با روی کار آمدن دونالد ترامپ، از هم پاشید و آمریکا ضمن بدعهدی‌های همیشگی با خروج از برجام چالشی جدی پیش روی مساله تضمین‌هایی ذیل مفاد قرار داد به‌وجود آورد. چالش و بدعهدی که اگر چه تازه نبود اما ممکن و محتمل می‌نمود.
«چالش هسته‌ای» در هر جلد به مسائل هسته‌ای ایران پرداخته که به ترتیب: جلد اول مربوطه به پرونده هسته‌ای ایران قبل از انقلاب تا سال ۸۴ تحت عنوان «استاندارهای دوگانه»، جلد دوم مربوط به سال‌های ۸۴ تا ۹۲ تحت عنوان «دوران عزت و پیشرفت»، جلد سوم و چهارم سال‌های ۹۲ تا ۱۴۰۰ تحت عنوان «دوران عقب نشینی ۱ و ۲»، جلد پنج تحت عنوان «فرجام برجام» و جلد ششم تحت عنوان «در یک نگاه» به چاپ رسیده است.
در این مجموعه شش جلدی ضمن تشریح ضرورت حفظ دستاوردهای انرژی هسته‌ای، مفاد این قراردادها، معاهده‌ها، پیمان‌های بین‌المللی و نحوه مذاکرات عرضه شده است.
نظر شما