شرح «ديوان شمس»(مجموعه غزليات مولانا) عنوان كاری پژوهشي از كريم زماني، مولاناپژوه است. تاكنون حدود 9000 بيت از اين ابيات شرح داده شده؛ اما زماني میگوید تا هنگامی كه شرح تمامي ابيات به پايان نرسد، برای انتشار آن وارد مذاکره با ناشری نخواهد شد.
وي درباره شيوه تشريح اين ابيات ادامه داد: تمامي بيتها به طور جداگانه شرح داده ميشود و هيچ بيتي كنار گذاشته نميشود چراكه براي درك معني كامل يك غزل آگاهي از تمام ابيات الزامي است.
زماني با تاكيد بر دشواري درك غزليات مولانا و سمبوليك بودن آنها توضيح داد: حدود 50 شرح و تفسير در زبان فارسي، هندي و ساير زبانها بر مثنوي مولانا نوشته شده و اين در حالي است كه به دليل دشواري زبان غزلهاي او، تاكنون مولاناپژوهان به سراغ شرح اين غزلها نرفتهاند. لغات و اصطلاحاتي در غزليات او به كار رفته كه در هيچ فرهنگ لغتي نميتوان يافت. اين اصطلاحات ويژه زبان مولاناست و نميتوان با رجوع به لغتنامهاي معني آنها را دريافت كرد؛ بلكه بايد با زبان اين شاعر و عارف آشنا بود.
وي به كند پيش رفتن اين كار اشاره كرد و افزود: علت اين امر سنگين بودن كار و حساسيت من نسبت به كارهاي پژوهشي و تحقيقي است. تا زماني كه شرح كليه ابيات به اتمام نرسد آنرا منتشر نخواهم كرد.
اين مولاناپژوه تصريح كرد: تاكنون بيش از 10 ناشر متقاضي چاپ شرح غزليات مولانا بودهاند؛ اما از آنجايي كه شيوه من براي دل خودم كار كردن است، قراردادي در اين زمينه تا پايان كار منعقد نخواهم كرد. عقد قراردادهاي اينچنيني انسان را در قفسي اسير ميكند و حال و هواي ذوق و معنا را از او ميگيرد.
تعداد ابيات غزلهاي مولانا حدود 40 هزار بيت است و در مدت 6 سالي كه زماني روي شرح اين ابيات كار ميكند، حدود 9000 بيت از اين ابيات شرح داده شده است.
وي در ادامه از به پايان رسيدن شرح «فيه مافيه» خبر داد و گفت: «فيه مافيه» مجموعهاي از خطابههاي مولانا در مجالس و محافل مختلف است. با توجه به مقام مولانا در مناسبهاي مختلف سوالاتي از وي پرسيده ميشده و او فيالبداهه پاسخ ميداده و اين پاسخها توسط افراد تندنويس حاضر در مجالس نوشته ميشده است.
زماني تاكيد كرد: اين كتاب گفتارهاي منثور مولوي است و ارتباط نزديك با مثنوي دارد، درك مثنوي تاحدودي وابسته به درك «فيهمافيه» است.
به قلم اين مولاناپژوه، دوره هفت جلدي «شرح مثنوي معنوي» 15 سال پيش منتشر شده و جلد نخست آن به چاپ سيام رسيده و بر اساس همين شرح به پنج زبان از جمله روسي، چيني، آلماني و ازبكي ترجمه شده است.
«ميناگر عشق» عنوان كتاب ديگري از اين مولاناپژوه است كه نخستينبار در سال 82 منتشر شده و در حال حاضر به چاپ ششم در تيراژ 3000 نسخه رسيده است.
اين كتاب شرح موضوعي مثنوي است و بيش از 150 موضوع در آن به صورت تحليلي مطرح و تشريح شده است.
نظر شما