به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «تحلیلی فلسفی علمی از شخصیت انسان» با حضور عبدالله معتمدی، مولف کتاب، ابوالقاسم عیسی مراد، هیئت علمی رشته روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) و فریده حسن ثابت، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) برگزار شد.

در ابتدای این نشست عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی (ره) و مولف کتاب گفت: انگیزه تالیف این کتاب پاسخ به این پرسش بود که آیا دیدگاه‌های بومی در مورد شخصیت انسان وجود دارد؟ این کتاب تلاشی مستقل است که کمتر تحت تاثیر نظریه‌پردازان غربی شخصیت انسان است. خط فکری و محور اصلی این کتاب که در آیات قرآن نیز به آن اشاره شده است، نظریه گسترش وجودی انسان است. این نظریه بیان می‌کند که انسان همواره حرکتی از ضعف به سوی قوت دارد و در زندگی خود به دنبال گسترش وجود است تا بتواند حیات خود را تضمین کند. منظور از حیات، تنها حیات زیستی نیست. فرزندان ما گسترش وجود ما هستند. تلاش شده است تا بر اساس این نظریه، اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب در انسان توضیح داده شود.

او ادامه داد: من به دنبال این نکته نیز بوده‌ام که بزرگان دین در مورد شخصیت چه حرفی زده‌اند و بر روی علامه طباطبایی و تفسیر المیزان تمرکز کرده‌ام. «نفس» در منظومه علامه طباطبایی، معادل «من» است اما در روانشناسی این «من» کمی گسترده‌تر است. تلاش کرده‌ام نفس در نظریه علامه طباطبایی را نقد معادل «شخصیت» توصیف کنم. او اضافه کرد: از نظر روش‌شناسی من تنها به رویکردهای موجود علم در پارادایم‌های پوزیتیو، تفسیری و انتقادی به بحث انسان اکتفا نکرده‌ام. من با رویکردی فلسفی به شخصیت انسان نگاه کرده‌ام و به حرکت وجودی او پرداخته‌ام.

معتمدی گفت: در نگاه روان‌تحلیلگرها «منِ» انسان بعد از تولد شکل می‌گیرد اما من در کتاب نشان داده‌ام که «من» انسان قبل از تولد وجود دارد چرا که قدرت ادراک‌گری دارد. در فصل آخر نیز رویکرد تحولی به مفهوم من داشته‌ام و به تحول مفهوم «من» از ابتدای تولد تا پایان عمر انسان پرداخته‌ام.

ابوالقاسم عیسی مراد، روانشناس، با اشاره به فهم ذوابعادی بودن ماهیت انسان گفت: تمام داستان انسان از آغاز تولد بشر، فهم ماهیت انسان است. انسان بهنجار، سالم و دارای کمال چگونه انسانی است؟ او گفت: آیا انسان معرفی شده در روانشناسی، خلاء موجود در انسان‌ها را پاسخ می‌دهد؟ نگاه فقط برهانی و استدلالی و فلسفی به انسان تنها پاسخگو نیست. هیچ رویکردی در دنیا وجود ندارد که انشعابی از دین نداشته باشد. این رویکردها لاجرم به یک دینی وابسته هستند. خلأهای معنایی موجود در تعریف شخصیت انسان، نیاز به برجسته‌سازی بیشتری در کتاب دارد. همچنین بهتر بود تفاوت‌های معنایی مفاهیم نفس، روح، جان و عقل در نگاه علامه طباطبایی و دیگر نگاه‌ها برجسته مشخص‌تر شود.

فریده حسن ثابت، عضو هیئت علمی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: نگارش این کتاب، قدمی در راستای اسلامی شدن علوم انسانی است. کتاب خواننده را به خوبی جذب می‌کند و درونی‌سازی مفاهیم به شیرینی صورت گرفته است اما مخاطبین کتاب و جامعه هدف در پیشگفتار مشخص نشده است و سابقه مولف نیز ذکر نشده است. پیشنهادهایی برای بهتر شدن کتاب دارم؛ در عنوان کتاب در صورت وجود واژه روانشناسی مخاطب روانشناسی را بهتر جذب می‌کند تکلیف‌های کاربردی در هر فصل از شاخص‌های تمایز این کتاب است و در فصل آخر این کتاب کاربرد نظریه گسترش وجود انسان به خوبی شرح شده است اما به بعد هیجانی آن در مقایسه با بعد عقلانی و فلسفی کمتر پرداخته شده است. این کتاب می‌تواند منبعی جدید برای درس علم النفس و درک شخصیت انسان در دانشگاه باشد.

نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت) ۱۴۰۳ (در محل مصلای امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.

اطلاعات کامل نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران را اینجا بخوانید.