به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ساره گودرزی؛ پنجمین تجربه همکاری موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و شرکت ملی پست ایران به‌مناسبت برگزاری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ رقم خورد، تجربه‌ای که به نظر می‌رسد طی دو دوره اخیر به رشد و پختگی رسیده است و کتاب‌های خریداری شده مردم در بازه زمانی کوتاه‌تری نسبت به دوره‌های پیشین به دست مخاطبان رسید.
طبق آماری که شرکت ملی پست منتشر کرده است، سال گذشته و در ایام برگزاری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حدود ۸۳۸ هزار مرسوله از ناشران دریافت و به اقصی نقاط کشور اعم از شهری و روستایی ارسال و توزیع شد. از این تعداد ۲ هزار و ۲۸۴ مرسوله از طریق نمایشگاه فیزیکی و ۸۳۵ هزار و ۷۵۲ مرسوله از طریق نمایشگاه مجازی ثبت سفارش و به تمام نقاط کشور ارسال شد.
برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ طی تعاملات و تفاهم موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و شرکت ملی پست، ساماندهی تیم‌های اجرایی برای خدمات‌رسانی مناسب در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران آغاز شد؛ بنابراین تدوین و ابلاغ بخشنامه و دستورالعمل‌های اجرایی در نحوه ارائه خدمات پستی و لفاف‌بندی مرسولات به ناشران، اختصاص لفاف‌های استاندارد و مخصوص ارسال کتاب، تعیین دفاتر پستی ثابت و سیار در نقاط پُرتراکم مناطق پستی تهران در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب، قبول مرسولات ناشران پُرترافیک در مرکز تجزیه مبادلات کشور و تعیین دفاتر پستی منتخب در سراسر کشور با هدف تسهیل و تسریع در جمع‌آوری، قبول و رهسپاری مرسولات ناشران، بخشی از این فعالیت‌ها و توافقات بود.
با گذشت بیش از ۱۰ روز از پایان سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، مرسوله‌های پستی همچنان در حال توزیع هستند و فرآیند توزیع ادامه دارد.
محمد احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست ایران درباره فعالیت این مجموعه به ایبنا، گفت: امسال شرایط سخت‌تر اما عملکرد شرکت ملی پست نسبت به سال گذشته بهتر بود. زیرا حجم ترافیک مرسولات افزایش داشت. علاوه‌براین به دلیل شرایط جوی تهران و بارندگی‌ها، توزیع مرسوله‌ها با دشواری همراه شد. مسئله دیگر، کمبود نیرویی بود که شرکت پست با آن درگیر است؛ بنابراین مجموعه این عوامل موجب دشواری شرایط شده بود.
وی با اشاره به نقطه قوت فعالیت شرکت ملی پست در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳، توضیح داد: سال گذشته درباره لفاف و بسته‌بندی مرسولات سختگیری زیادی داشتیم، نوع لفاف‌بندی بعضی مرسولات کیفیت پایینی داشت و در نخستین جابه‌جایی پاره می‌شد اما با تاکید بر استفاده از لفاف مناسب، بسته‌بندی مرسولات، ارتقا پیدا کرد و کمتر دچار مشکل بودیم.
احمدی ادامه داد: امسال دو و نیم درصد، تعداد کتاب و سه و نیم درصد تعداد مرسولات افزایش داشته است؛ در نمایشگاه ۱۴۰۳، از ۸۶۰ هزار مرسوله‌ای که به شرکت ملی پست تحویل داده شده، ۷۵۰ هزار بسته توزیع شده است؛ البته طبق آمار خانه کتاب بیش از ۸ هزار مرسوله دیگر در مراحل آماده‌سازی و تحویل به شرکت پست است و پیش‌بینی می‌شود، تعداد مرسوله‌ها به ۸۷۰ هزار عدد برسد.
طبق گفته برخی از خریداران بخش مجازی نمایشگاه کتاب تهران طی دوسه روز نخست نمایشگاه به دست خریداران رسید و برخی آمارها نشان می‌دهد که سرعت ارسال، نسبت به سال گذشته تقویت شده است. معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست ایران در این زمینه توضیح داد: سال گذشته میانگین سرعت «سیر» یعنی از زمان دریافت مرسوله تا تحویل، سه و نیم روز بود و امسال به زمان سه و ۲ دهم درصد رسیده است؛ بنابراین حدود سه‌دهم درصد وضعیت بهتر شده است.
او معیار این سرعت را به رفتار ناشران هم وابسته دانست و گفت: این عدد و آمار از لحظه تحویل بسته به شرکت ملی پُست محاسبه می‌شود؛ سرعت «سیر» مرسوله‌ها به‌طور میانگین، امسال نزدیک دودهم روز رشد داشته است.
سورتینگ مکانیزه و افزایش سرعت
یکی از ویژگی‌های نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳، ارزیابی هوشمند کدپستی گیرنده با کمک سیستم سورتینگ بود؛ مکانیزمی که نخستین‌بار، برای ارسال مرسوله‌های تهران انجام شد. نقش ناشران در فرآیند آماده‌سازی کتاب‌ها در ارسال به موقع مرسولات، نقش کلیدی و اثرگذار داشت.
احمدی درباره سورتینگ مرسولات گفت: معمولاً در مرحله تجزیه مرسولات برای بهبود کیفیت و زمان «سیر» دو موضوع تاثیرگذار است. از واحد ارسال‌کننده، بسته‌ها جمع‌آوری، تجزیه و به تفکیک استان و شهرستان توزیع می‌شود. سال گذشته هم برای تجزیه مرسولات برای مرحله ارسال، در برخی شهرستان‌ها این کار را انجام دادیم اما امسال فقط در تهران این کار به‌طور جدی انجام شد.
وی با بیان اینکه آدرس کامل گیرنده و کد پستی ۱۰ رقمی، حتماً باید روی بسته‌بندی درج می‌شد، گفت: درج کدپستی اجباری بود. دستگاه سورتینگ مکانیزه را مبتنی بر «تجزیه» به مرحله «توزیع» استفاده کردیم، یعنی زمانی که قرار بود مرسوله‌ها در سطح شهر تهران توزیع شود.
به‌گفته احمدی، در شهر تهران، ۶۴ ناحیه پستی فعال است. سال‌های گذشته توزیع مرسولات به شکل دستی در این نواحی انجام می‌شد اما امسال با دستگاه سورتینگ انجام شد؛ بنابراین کیفیت کار را ارتقا داد؛ علاوه براین سورتینگ در شب نیز ادامه داشت که موجب شد، میانگین زمان ارسال مرسوله در تهران بهبود پیدا کند. طبق آمار، ۱۰۰ هزار و ۴۴۵ مرسوله در تهران سورتینگ شده است.
وی با بیان اینکه شرکت ملی پست تلاش دارد از این سیستم برای بقیه محصولات نیز استفاده کند، گفت: این اقدام نیاز به ثبت دقیق نشانی پستی دارد اما طبق برنامه‌ریزی‌ها این کار توسعه پیدا خواهد کرد. سال جاری در همدان، اهواز، کرمانشاه، تبریز و گیلان سیستم سورتینگ مکانیزه برقرار شد تا کیفیت و سرعت کار همکاران ارتقا پیدا کند.
حضور نمایندگان خانه کتاب و ادبیات ایران در مرکز تجزیه و مبادلات کشور
نمایندگان موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، مطابق با چهار دوره گذشته نمایشگاه مجازی، برای نظارت بر فرآیند ارسال بسته‌های پستی نمایشگاه کتاب در مرکز تجزیه و مبادلات کشور حضور داشتند. نظارت بر پالایش و بررسی بسته‌ها برای رفع مشکلات احتمالی ازجمله شناسایی بسته‌های خارج شده از سیستم سورتینگ، رفع نواقص بسته‌بندی، بازبینی، اصلاح و ترمیم نشانی مشتری، برخی از اهداف این حضور است. نمایندگان موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، بیش از ۲۰ هزار بسته را بررسی و نشانی مشتری‌ها، مجدد خوانش شده است؛ این فرآیند، روزهای تعطیل آخر هفته نیز ادامه داشت.
یکی از اشکالاتی که امسال در این روند مرتفع شد، صدور نسخه نشانی برای نسخه‌های مخدوش بود؛ به‌عبارت دیگر برخی از نشانی‌ها که با کاغذ رنگی، تعدادی کمرنگ یا حتی پُررنگ صادر شده و برای سیستم سورتینگ ناخوانا بود، اصلاح و برای ۱۰۰۰ سفارش، نسخه کاغذی مجدد صادر شد. برخی از این بسته‌ها فقط، به یک نسخه کتاب اختصاص نداشت؛ یعنی در یک بسته چند نسخه کتاب وجود داشت.
همچنین هزار و ۴۰ بسته نیز ازسوی نمایندگان خانه کتاب و ادبیات ایران از ابتدا، بازسازی و در چرخه قرار گرفت؛ به‌عبارت دیگر دوباره بسته‌بندی شد. این فعالیت‌ها را باید به ارتباط نمایندگان خانه کتاب و ادبیات ایران با سایر دفترهای پستی، خودروهای سیار و مراکز شهرستان‌ها اضافه کرد.
پرداخت غرامت تا سقف ۲ میلیون تومان
ارسال بسته‌های پستی گاهی ممکن است با پارگی لفاف یا بسته‌بندی همراه باشد، در این زمینه به‌تازگی تصاویری پخش شده است که نشان‌دهنده ارسال یک کتاب پاره و سوخته به دست مشتری است. احمدی با بیان اینکه این موضوع توسط روابط عمومی و مجموعه همکاران ما در حال پیگیری است، گفت: اینکه یک مورد چنین اتفاقی می‌افتد و مشخص نیست چگونه چنین اتفاقی رخ داده و قرار است لاشه کتاب بررسی شود.
وی افزود: اما به‌طور طبیعی ممکن است در کار اجرایی و عملیاتی خطا رخ بدهد و از میان حدود ۸۶۰ هزار مرسوله تعدادی خطا رخ بدهد، غیر از این مورد اگر فردی شکایتی دارد می‌تواند در سامانه شکایت شرکت ملی پست یا سامانه خانه کتاب آن را ثبت کند، اما تاکنون شکایت خاصی ثبت نشده و بسیار پایین بوده است.
به‌گفته معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست ایران، در این حوزه ما تا سقف ۲ میلیون تومان تعهد پرداخت غرامت داریم، گاهی در فرآیند کار اجرایی این موضوع رخ می‌دهد و بیشتر به این دلیل است که لفاف خیلی نامرغوب باشد و پرت کردن آن به دلیل وزن کتاب، موجب پارگی شود که امسال به دلیل استفاده از بسته‌بندی مرغوب تعداد آن کم بود.
احمدی در ادامه با اشاره به همکاری موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و شرکت ملی پست گفت: این همکاری مشترک یک الگوی منحصر به فرد در دنیا است که در یک رویداد نمایشگاهی، بیش از ۸۰۰ هزار بسته در نقاط مختلف کشور توزیع شد، کار خاص و منحصربه‌فردی است که در سایه همکاری مشترک دو مجموعه رخ داده است.
وی افزود: در بحث یارانه کتاب سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب تهران، بودجه توسعه فرهنگی اختصاص داده شده است. همکاران دلخوش بودند، در اکوسیتم توسعه فرهنگ کشوری که هر چه بیشتر پول خرج می‌شود، باز هم کم است، نقش‌آفرینی می‌کردند و سهیم هستند و زحماتشان دیده می‌شود.
احمدی با بیان اینکه مسیر بلوغ طی شده است و فرآیند کار هر سال حرفه‌ای‌تر می‌شود، گفت: در جریان برگزاری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ در مجموع ۲۶ نقطه در پایتخت داشتیم؛ وسایل نقلیه موزعان شرکت ملی پست، با نشان نمایشگاه کتاب و شعار این رویداد، در سطح شهر چرخیدند که ابزار تبلیغاتی در خدمت نمایشگاه بود. اعلام آمادگی کردیم اگر شرایطی فراهم شود، به بیش از هزار و ۲۰۰ موزع، ابزار تبلیغاتی برای توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی بدهیم.
پیش‌بینی راه‌حل برای اشکالات احتمالی
فرآیند پیگیری بسته‌های پستی نمایشگاه کتاب ادامه دارد و تلاش می‌شود، اگر مشکلی وجود دارد، به‌سرعت مرتفع، کتاب جدید جایگزین یا هزینه خرید کتاب عودت داده شود؛ بنابراین فعالیت‌ها و پیگیری‌ها تا ارسال آخرین بسته پستی ادامه دارد.
با توجه به تجربه چهار دوره برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب، کیفیت بسته‌بندی بسته‌ها از سوی ناشران بهبود پیدا کرده اما برخی از ناشران در استفاده از لفاف، استانداردها را رعایت نمی‌کنند؛ البته آمار این ناشران، نسبت به دوره‌های قبل بسیار کاهش پیدا کرده و کمتر از ۱۵ درصد بسته‌ها، دچار اشکال هستند؛ یکی از دلایل این وضعیت، استفاده از لفاف‌های بی‌کیفیت و غیراستاندارد است.
درمقایسه با نمایشگاه سال ۱۴۰۲ سرعت ارسال مرسوله‌های نمایشگاه کتاب سی‌وپنجم افزایش درخورتوجهی پیدا کرده و ترافیکی که در برخی استان‌ها وجود داشت امسال وجود ندارد؛ بنابراین فرآیند ارسال مرسولات روان و برخلاف دوره‌های گذشته کارکنان دو مجموعه درگیر بازکردن گره‌های پستی نبودند.
نظر شما