سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - جواد لگزیان: کتاب «مدیریت آب (منابع و کاربردها)» در ۱۵ فصل شامل کلیات مدیریت آب، حقوق و قواعد آب، تاریخ مدیریت آب ایران، آب مجازی و ردپای آب، بهره‌وری آب کشاورزی، مالکیت، تبادل و بازار آب، مدیریت تقاضا، تجدیدپذیری و بیلان، تخصیص آب، داده، پایش و ارزیابی، تصمیم‌گیری، ریسک و توسعه پایا، حکمرانی آب و مدیریت یکپارچه، مدیریت آب‌زیرزمینی و خشکسالی، مدیریت راهبردی - مشارکتی آب و نگرش سیستمی، گستره وسیع «مولفه‌های مدیریت منابع - مصارف آب» را مورد بررسی دقیق قرار داده و راهکارهای نو را عرضه می‌کند.
در این کتاب آمده است که سیستم منابع - مصارف آب از زیرسیستمهای متعددی تشکیل شده که با یکدیگر تعاملات و بازخوردهای در هم تنیده و پویایی دارند. در واقع باید پذیرفت که گسترده شدن دخالت انسان در یک قرن اخیر، اثرات منفی بر منابع آب داشته و پایایی این سیستم‌ها را دچار مخاطره کرده است به گونه‌ای که برهم‌کنش امروزین میان جوامع بشری و چرخه هیدرولوژی، در گذشته هرگز مشاهده نشده است. اکنون شدت تأثیر متقابل میان سیستم‌های انسانی و طبیعی نشان می‌دهد که فعالیت‌های انسان‌محور منجر به پیوستگی قوی میان این دو سیستم شده است بنابراین اثرات مثبت و منفی تصمیم‌گیری‌های مدیریتی برای توسعه‌های اجتماعی - اقتصادی، به طور مستقیم بر سیستم‌های طبیعی بازتاب می‌یابند. این واکنش‌های متقابل، به‌نوبه خود بازخورهایی را منعکس می‌کنند و روابطی درهم‌تنیده و چندبُعدی میان این دو سیستم (و زیرسیستم‌ها) در مقیاس‌های مکانی و زمانی گوناگون ایجاد می‌شود.
مدیریت آب برای حفظ پایایی سیستم منابع - مصارف آب (و یا بازیابی پایایی آن)، نیازمند شناسایی زودهنگام این پیشرانه‌ها و نشان دادن واکنش به‌موقع و متناسب نسبت به آن‌ها است. چنین واکنشی با تدوین هوشمندانه قواعد (قوانین و ضوابط) و برنامه‌های واقع‌گرایانه ممکن می‌شود. قطعاً اثربخشی، تابع تناسب و کفایت این قواعد و تبعیتِ بخش انسانی (مسئولان، آب‌بران و سایرین) از آن‌ها است که نیازمند توجه به منافع عموم گروداران (به‌ویژه با مشارکت دادن کنشگران کلیدی) در فرآیند تصمیم‌سازی و سیاستگذاری است. همچنین مدیریت آب برای هدایت برنامه‌های خود در دستیابی به اصلاح و یا تعدیل سیستم، نیازمند یک نظام پایش و ارزیابی است (هم در بُعد عملیاتی و هم در بُعد راهبردی)؛ تا به کمک آن بتواند مستمراً پیشرفت اقدامات (بُعد عملیاتی) و نیز مثمر بودن (بُعد راهبردی) را سنجش کند. به نظر می‌آید، امروزه در ایران باید بر مفاهیم و اهمیت پایش و ارزیابی و بیش از آن بر نقش اصولی سنجش و داده در مدیریت تاکید شود. در حقیقت برای مدیریت یکپارچه آب، نظام پایش و ارزیابی نقشی حیاتی دارد و برای اخذ تصمیمات صحیح در سطوح مختلف مدیریت یکپارچه، دادههای اندازهگیریشده نه‌تنها باید موثق و کافی باشند، بلکه باید متناسب با نیازهای سطوح مدیریتی گوناگون سنجش و گردآوری شوند.
در شرایط کنونی ضروری است تا مدیران آب تلاش کنند با افزایش کارآمدی نظام ارزیابی، صحت و دقت تصمیمات خویش را ارتقاء دهند؛ تا بتوانند پیامدهای «محیط زیستی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی» ناشی از سناریوهای مختلف تخصیص آب را قبل از تصمیم‌گیری، با پیش‌نگری و دوراندیشی برآورد کنند.
در این راستا و برای تضمین پایایی به رسمیت شناخته شدن حقابه اکوسیستم از آب تجدیدپذیر؛ عدم قطعیت در برآوردهای آینده (تغییر اقلیم، تحولات اقتصادی، و رشد جمعیت) و پایبندی به سه اصل: توسعه عمودی کشاورزی و افزایش بهره‌وری این بخش؛ مدیریت جامع تقاضای آب با توجه به نقش مردم و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی و تبعیت بدون استثناء تمامی سیاست‌های مرتبط از آن، ضروری است.
به گزارش ایبنا؛ کتاب مدیریت آب (منابع و کاربردها) کتابی از دکتر کامران داوری، امیر اسلامی، حمید عمرانیان خراسانی، هاشم درخشان و محمد سالاریان است که انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد در ۵۸۰ صفحه و با قیمت ۴,۱۵۰,۰۰۰ ریال آن را رهسپار بازار کتاب کرده است.
نظر شما