به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «رجل سیاسی» دیدگاههای رهبر انقلاب اسلامی دربارهی خصوصیات و ویژگیهای یک سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی را در یک کتاب تجمیع کرده است. از همین جهت اثر حاضر میتواند آیینه تمام نما و کاملی از شرایط و ویژگیهای یک مسئول و دولتمرد در نظام اسلامی محسوب شود. «رجل سیاسی» شامل هفت فصل است که به ترتیب عبارتند از: «باورهای سیاستمدار تراز»، «شناختهای لازم برای سیاستمدار تراز»، «شاخصهای سیاستمدار تراز»، «اهداف سیاستمدار تراز»، «وظایف سیاستمدار تراز»، «الگوهای سیاستمدار تراز» و «جلوههایی از الگوی سیاستمدار تراز» که در قالب شخصیتهای تراز صدر اسلام و ابتدای انقلاب اسلامی تشریح شده است.
هر چند این اثر شامل دیدگاههای تجمیعی رهبر انقلاب دربارهی سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی است اما مخاطبین آن محدود به افراد و چهرههای صرفاً سیاسی نیست و بسیاری از افراد و اقشار جامعه، فارغ از مسئولیت داشتن یا نداشتن در نظام اسلامی میتوانند مخاطب این کتاب محسوب شوند. مسئولان و چهرههای سیاسی از آن جهت مخاطب اثر محسوب میشوند که با معیارهای یک سیاستمدار تراز آشنا شوند و مخاطب عادی هم از آن جهت که با این معیارها آشنا شده و در فرایندهایی مانند انتخابات بتوانند افراد و چهرههایی را انتخاب کنند که به معیارهای سیاستمدار تراز نزدیک باشد. این مهم در وضعیت فعلی که در آستانهی انتخابات ریاست جمهوری به سر میبریم اهمیت و ضرورت دوچندانی پیدا میکند.
در مقدمه این کتاب آمده است: «بدون تردید، حکومت اسلامی برای دستیابی به آرمانهای سعادتبخش انقلاب به کارگزارانی امین و آشنا با مبانی سیاسی اسلام نیاز دارد تا بتواند طعم شیرین زندگی در سایهی حکومت اسلامی را به همگان بچشاند و زمینهی فراگیری تمدّن بزرگ اسلامی را فراهم نماید. حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مدّظلّهالعالی) همان گونه که در سالهای مبارزه علیه حکومت طاغوت با جهاد عملی و تبیینی خود سهم بسزایی در ایجاد و شکلگیری اندیشهی حکومت اسلامی داشتند، در سالهای پس از انقلاب نیز همواره بر تربیت سیاستمداران آشنا با مبانی الهی اسلام کوشش نموده و تأکید ورزیدهاند.
بعضی سعی میکنند جامعه را و جوانهای ما را دچار ناامیدی کنند. بگویند آقا فایدهای ندارد، نمیشود، نمیرسیم؛ چه جوری ممکن است با این همه مخالفت و دشمنی! این نقطهی مقابل همّت بلند برای رسیدن به آرمانهاست… شما وقتی که در یک راهی میروید که دشمنی بر سر راه آن هست، برای شما مناع ایجاد میکند [امّا] این مانع بایستی مانع نشود از رفتن شما، از ادامهی حرکت شما، تسلیم فشارها نشویم، رضایت به وضع موجود ندهیم، که اگر رضایت به وضع موجود دادیم نتیجهاش عقبگرد است.
خط عمار یاسر را خط مستقیم میگویند. به نظر من عمار هنوز هم ناشناخته است… هروقت برای امیرالمومنین علیهالسلام یک مشکل ذهنی در مورد اصحاب پیش میآمد، زبان این مرد مثل سیف قاطع جلو رفت و قضیه را حل کرد. در اول خلافت حضرت همینطور، در قضایای جمل و صفین هم همینطور تا در صفین به شهادت رسید. باید مثل عمار هوشیار بود و فهمید که وظیفه چیست. نمیشود گفت به من ربطی ندارد… عظمت امثال عمار یاسر… عظمت اصحاب خاص امیرالمومنین علیهالسلام در همین است که در هیچ شرایطی دچار اشتباه نشدند و جبهه را گم نکردند.» اینها سطرهایی از کتاب «رجل سیاسی» است. کتابی که به تازگی توسط انتشارات انقلاب اسلامی روانه بازار شده است.
همزمان با شروع نهضت اسلامی در ایران زمزمههای شکلگیری حکومتی بر اساس مبانی اسلام در میان مردم شروع شد. به تدریج و رفتهرفته این موضوع به خواستهای عمومی مبدل و به عنوان شعار اساسی مردم انقلابی مطرح شد چنان که پس از به ثمر نشستن مجاهدتها و پیروزی انقلاب اسلامی، مردم با صراحت و قاطعیت نظر خود را مبنی بر تشکیل حکومت اسلامی اعلام کردند. طبعاً چنین حکومتی برای پیشبرد اهداف خود نیاز به کارگزارانی امین و آشنا با مبانی اسلام دارد که طعم زندگی در سایهی حکومت اسلامی را بر همگان بچشانند. در چنین نقطهای است که نیاز به شناخت معیارها و ضوابط مسئول حکومت اسلامی ضرورت دوچندانی پیدا میکند.
همانگونه که در سالهای پیش از انقلاب و مبارزهی علیه حکومت طاغوت، حضرت آیتالله خامنهای با جهاد عملی و تببینی خود سهم بسزایی در ایجاد و شکلگیری اندیشه حکومت اسلامی داشتند، در سالهای پس از انقلاب نیز همواره بر تربیت سیاستمداران آشنا با مبانی الهی اسلام کوشش نموده و تأکید ورزیدهاند. ایشان همواره با تبیین مبانی سیاسی اسلام و با تشریح ویژگیها و شاخصهای یک سیاستمدار مسلمان انقلابی نقش بهسزایی در تربیت و رشد کارگزاران مومن و کارآمد و کنشگران عرصه سیاست کشور داشتهاند.
حجت الاسلام علی محمدی، گردآورنده کتاب «رجل سیاسی» میگوید: «مقام معظم رهبری، رجل سیاسی را در ساحت ها مختلف اعتقاد، ایمان و باور، اندوخته ها و دانش ها و دیگر اخلاق و رفتار تعریف می کنند. بنابراین اگر بخواهیم این ساحت ها را در یک رجل سیاسی ببینیم مولفه های مهمی چون اعتقادات و باورهای ایمانی، دانستنی ها و علوم، اخلاق و رفتار، وظایف و اهداف را می تواتن در رجل سیاسی جستجو کرد.
وظایفی که در کتاب رجل سیاسی مطرح شده بلند و بالا است و اگر بخواهیم ادعا کنیم که همه وظایف را احصا کردیم، خیر. اما می توانیم چنین ادعا کنیم که آن دسته وظایف و اولیات مهم را داشته ایم؛ از اولین وظایف رجل سیاسی تقوا و رعایت تقوا است. رهبر معظم انقلاب تعابیر و تعاریف بسیار جذاب و جالبی نسبت به تقوا بیان می فرمایند و معظم له تقوا را در فضای بازتری با عنوان مراقبت و تجهیز شدن برای ورود به عرصه های مختلف تعریف می کنند. رجال سیاسی نیز باید این تجهیز و آمادگی برای ورود به عرصههای مختلف را داشته باشند و سپس مراقبت کنند که با ورود به حیطه های مختلف خطایی از ایشان سر نزند.
براساس فرمایش رهبری عرصه های مختلفی برای تقوا بیان شده که یکی از آنها عرصه فردی تقوا است و براساس آن انسان باید به انجام واجبات و ترک محرمات اهتمام داشته باشد. از عرصه های دیگر تقوا عرصه اجتماعی است در اینجا رجل سیاسی باید تقوای اجتماعی را رعایت کنند و از مصادیق مهم آن می توان به دستدرازی نکردن به بیت المال، انجام وظایف قانونی و اجتناب از خودمحوری اشاره کرد.
جمهوری اسلامی ایران دشمنهای داخلی و خارجی بسیاری دارد از این رو یکی از مهمترین وظایف رجال سیاسی آن است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به دشمنان کمک نکند و در مسیر اهداف آنان گام برندارند؛ متاسفانه در برهه هایی از انقلاب اسلامی ما شاهد برخی رجال سیاسی بودیم که تقوا را رعایت نکردند و خواسته های دشمنان را با تکرار حرف آنان و انجام ندادن وظایف خود محقق ساختند.
صرف اینکه شخصی در برهه ای از زمان مسوولیتی داشته و در آن جایگاه با انجام وظایف به نقش آفرینی پرداخته است نمی توان گفت این شخص صد است و صد خواهد ماند؛ بنابراین رجل سیاسی باید نسبت به خود مراقبت و تربیت داشته باشند. افراد بسیاری در طول این چهل سال ابتدا به نقش آفرینی پرداختند اما به مرور زمان رنگ عوض کردند و تغییر موضع دادند. برای مثال جناب آقای احمدینژاد با شعار عدالت، کمک به مستضعفین، مبارزه با ظالم و اطاعت از ولی وارد عرصه سیاست شد ولی هر چه جلوتر رفت بحث های دیگری نیز از وی مطرح شد.
رجل سیاسی باید اهل اصلاح رفتار و منش خویش باشند و نقاط ضعف خودشان را رفع کنند. فرمایشات رهبر انقلاب در تصحیح و اصلاح رفتارهای رجل سیاسی ملاک است یکی از بیانات معظم له آن است که مسوولان جامعه اسلامی وقتی کاری برای مردم انجام می دهند دیگر حق منت گذاشتن ندارند و نباید مدام بگویند ما فلان کار را کردیم؛ بر این اساس منت نگذاشتن نخستین ملاک در تصحیح رفتار و منش رجل سیاسی به شمار می رود. ملاک دیگر انصاف در مقابل مردم است، وقتی رجل سیاسی به مباحث ورود می کند باید انصاف را نسبت به همه مردم رعایت کند. رعایت عدالت فراگیر و ترک منیت از جمله تصحیح کننده و اصلاح رفتار رجل سیاسی محسوب می شود.
مسوولی که برای ساحت های مختلف انتخاب می شود باید آن ساحت ها رنگ و بوی اسلامی داشته باشد. اگر شخصیتی در این ساحت ها قرار گیرد که رفتار و اعتقادش اسلامی نباشد نمی تواند در جمهوری اسلامی ایران آن نقش آفرینی صدرصدی را داشته باشد. با حضور رجال سیاسی اسلامی است که دولت جوان حزب اللهی روی کار می آید اهداف بیانیه گام دوم انقلاب محقق می شود.
رجل سیاسی طراز انقلاب اسلامی باید معارف اسلامی را بشناسد و احزاب و گروههای سیاسی در شعارهای خودشان تعاریف متفاوتی درباره رعایت عدالت، دستگیری از مستضعفان، گسترش رفاه، استقلال و … دارند اما باید توجه داشت که عدالت حقیقی چیست؟ استقلال واقعی کدام است؟ کمک کردن به دیگران چگونه معنا می شود؟ و …؛ اسلام به همه این سوالات پاسخ داده و برای هر کدام تعاریف خاصی دارد.
شناخت شاخص هایی که هویت اسلامی را تشکیل می دهد از دیگر ویژگی های رجل سیاسی طراز انقلاب اسلامی به شمار می رود. ایرانیت و اسلامیت به یکدیگر عجین شده و تفکیک این دو از یکدیگر غیر ممکن است به گونه ای که اگر از مردم ایران بپرسند اعیاد کشورتان کدام است آنان عید قربان، غدیر، فطر، نوروز و … با عنوان اعیاد ایرانی اسلامی معرفی می کنند؛ بنابراین شاخص هایی که هویت اسلامی را تشکیل می دهد باید در یک رجل سیاسی وجود داشته باشد که یکی از آن شاخص ها ساده زیستی مسوولان است. رهبر انقلاب در این زمینه می فرمایند آن دسته افرادی که از مرفهان هستند و به آنان مسوولیت هایی داده می شود تا زمانی که در این جایگاه مشغول خدمت هستند اهل ساده زیستی باشند.
کار و تلاش مخلصانه، دفاع از حقوق ملی، اعتماد به مردم و کار و تلاش مخلصانه جزو شاخصهایی است که رجل سیاسی باید بداند و به آن عمل کند. یک سری شناخت ها نیز وجود دارد که مربوط به شناخت تاریخی می شود که برخی از آنها به صدر اسلام بر می گردد. رهبر انقلاب می فرمایند درست است که وقایع صدر اسلام به آن زمان اختصاص دارد اما همان ها را می توان با وقایع دوره کنونی تطبیق داد و از آن درس گرفت؛ از این رو شناخت تاریخی از ملزوماتی است که باید رجال سیاسی کشور به آن اشراف داشته باشند. برای مثال شخص مسوول باید به تاریخ کشور ایران از جمله دوره استعمار آگاهی داشته باشد و بداند در آن دوران چه اتفاقاتی افتاد که منجر به استعمار شد.
آیا رجل سیاسی ما به تعداد قابل قبول الگوی زنده دارند که از آنان الگو برداری کنند؟ یک سری الگوها مربوط به صدر اسلام می شوند مانند حضرت علی (ع) و پیامبراکرم (ص) و دیگر الگو که به عصر حاضر مربوط می شود امام خمینی (ره) است. و اگر بخواهیم الگوی تام زنده امروز معرفی کنیم تعدادشان بسیار انگشت شمار است. یکی از مشکلات کنونی ما این است که حضور و نعمت مقام معطم رهبری را درک نمی کنیم ایشان طراز و الگوی رجال سیاسی هستند. همچنین شهیدان بهشتی، باهنر، رجایی، حاج قاسم سلیمانی و … جلوه هایی از رجال سیاسی طراز انقلاب اسلامی به شمار میروند. مهمترین دلیل مشکلات کنونی کشور فراموش کردن راهی است که حضرت امام (ره) ترسیم کردند؛ بنابراین برای پیشروی انقلاب اسلامی و رسیدن به عدالت و رفاه، مجاهدت و تلاش لازم است.»
نظر شما