سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - یوسف ملایی: آبی و زردها کشور اوکراین، نخستین و تنها حضورشان در جام جهانی را در سال ۲۰۰۶ با صعود به مرحله یک چهارم نهایی جشن گرفتند و تجربه ۳ بار حضور در جام ملت‌های اروپا، یک صعود به مرحله یک چهارم نهایی در سال ۲۰۲۰ ره‌آورد آن‌ها بوده است.

دو تیم مطرح دینامو کی‌یف و شاختار دونتسک جزو بهترین‌های فوتبال این کشور هستند که در مقاطعی در لیگ قهرمانان اروپا هم حضور داشته‌اند. تیم دینامو کی‌یف ستارگان مطرحی از جمله شاخص‌ترین فوتبالیست اوکرین که بهترین گلزن آن‌ها در جام جهانی و همچنین آقای گل ملی اوکراین با ۴۸ گل زده‌است را به دنیای فوتبال معرفی کرده‌است.

یورو ۲۰۲۴ (EURO ۲۰۲۴) هفدهمین دوره رقابت‌های جام ملت‌های اروپا محسوب می‌شود. این بازی‌ها از تاریخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۳ تا ۲۲ تیر ۱۴۰۳ به میزبانی آلمان در حال برگزاری است.

اوکراین یکی از ۲۴ تیم گروه های ۶ گانه بود که، با باخت ۳ بر صفر مقابل رومانی، برد ۲ بر یک در مصاف با اسلواکی و تساوی بدون گل در برابر بلژیک با ۴ امتیاز و در حالیکه هر ۴ تیم گروه ۵ رقابت‌ها به شکل شگفت‌انگیزی ۴ امتیازی و شرایط مساوی بودند، تیم بدشانس اکراین به دلیل دریافت کارت بیشتر در انتهای جدول رده بندی قرار گرفت و از صعود به جمع ۱۶ تیم مرحله یک هشتم نهایی باز ماند.

دومین کشور وسیع اروپا و گلوگاه انرژی قاره سبز

اوکراینی، کشوری در اروپای شرقی است. این کشور، چهل و چهارمین کشور بزرگ جهان و دومین کشور از نظر وسعت در اروپا بعد از روسیه است که در شرق و شمال شرقی با روسیه هم‌مرز است. همچنین اوکراین دارای مرز مشترک با بلاروس از شمال؛ لهستان، اسلواکی و مجارستان از غرب؛ رومانی و مولداوی از جنوب و دارای خط ساحلی با دریای آزوف و دریای سیاه است و همچنین اوکراین گلوگاه انرژی اروپا هم هست و یکی از سرنوشت سازترین حلقه‌های غرب در زنجیره مهار روسیه است.

این کشور دارای مساحت ۶۰۳‏ هزار‬ و ۶۲۸ کیلومتر مربعی بوده و دارای جمعیت ۴۳.۶ میلیونی است که هشتمین کشور اروپا از نظر جمعیت است. پایتخت و بزرگ‌ترین شهر آن کی‌یف است. زبان مردم اوکراین از گروه زبان‌های اسلاو شرقی است و شباهت زیادی به زبان روسی دارد.

عجایب هفتگانه اوکراین

در رتبه‌بندی سازمان جهانی گردشگری، اوکراین از نظر تعداد گردشگران جایگاه هشتم را به خود اختصاص داده‌است. همچنین عجایب هفتگانه اوکراین از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری این کشور می‌باشند که از هفت بنای تاریخی و فرهنگی تشکیل شده‌است و شهرهای مهم توریستی آن کریمه، کی‌یف و خارکوف می‌باشد.

کتاب «اوکراین ویتنامی دیگر»

کتاب «اوکراین ویتنامی دیگر» اثر مهدی بیرانوند روژمان، از انتشارات بین المللی حوزه مشق منتشر شد. این‌کتاب همان‌طور که از نامش پیداست، بصورت اختصاصی و تحلیلی جنگ روسیه و اوکراین را بررسی می‌کند. این کتاب در ۲۰ بخش به شکل گیری جنگ میان روسیه و اوکراین، ریشه های تاریخی شروع جنگ، جنگ سرد، دخالت کشورهای بلوک غرب در امور سیاسی و نظامی اوکراین، مسئله عضویت اوکراین در ناتو، جرقه جنگ جهانی سوم، شکست ضد حملات اوکراینی، شورش گروه واگنر و آلبوم تصاویر پرداخته است.

کتاب تاریخچه ادبیات اوکراین و سیری در افسانه‌های آن

این اثر به قلم آناتول بیلنکو با ترجمهٔ بهادر باقری به همت نشر سخنوران سال ۱۳۹۰ در ۲۴۲ صفحه در قطع رُقعی چاپ و منتشر شده است.

این کتاب، گزیده‌ای از داستان‌ها و افسانه‌های اوکراینی است. داستان در چهار بخش با عنوان قصه‌های حیوانات، قصه‌های سحر و جادو و قصه‌های اخلاقی و حکایات و لطایف آمده است. ترجمة مقاله کوتاهی دربارة تاریخ ادبیات اوکراین در آغاز درج شده و پس از مقایسه‌ای بین روایت‌های قصه «خیر و شر» ایرانی (هفت پیکر نظامی) و اوکراینی گنجانده شده و در ادامه بین افسانه‌ها ارائه شده است.

افسانه «تِلِسلیک»

در افسانه «تِلِسلیک» آمده است: زن و مردی در روستای دور زندگی می‌کردند که فرزندی نداشتند. روزی مرد به خواست همسرش گهواره‌ای ساخت. زن چوبی در گهواره گذاشت و تا صبح لالایی خواند و گریه کرد. صبح روز بعد آن‌ها در گهواره کودک زیبایی دیدند و او را تِلِسلیک نامیدند. تِلِسلیک پر زور و بزرگ‌تر می‌شد و مادر برای او هر روز غذا می‌آورد و او را صدا می‌زد. روزی مار بزرگی صدای مادر را تقلید کرد و تِلِسلیک را گرفت و برای خوردن به خانه‌اش برد. تِلِسلیک توسط مرغابی نجات پیدا کرد و نزد پدر و مادرش بازگشت.

کتابخانه ملی علوم ورنادسکی، بزرگترین کتابخانه اوکرین

کتابخانه ملی علوم ورنادسکی اوکراین بزرگترین کتابخانه کشور اوکرین است که در سال ۱۹۱۸ ساخته شده و از سال ۱۹۸۸ به نام «ورنادسکی» نامگذاری شده است. حجم مخزن این کتابخانه بالغ بر ۱۵ میلیون شماره مشتمل بر منابع با ارزش کتب، مجلات، روزنامه ها، نقشه ها، نت های موسیقی، منابع تصویری، منابع خطی، منابع چاپی قدیمی، کتب دست نویس و اسناد است.

این کتابخانه سالانه ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار نسخه (کتاب، مجله و روزنامه) دریافت می‌کند ضمن آنکه آنچه در کشور اوکرین منتشر می‌شود به انضمام رساله‌های دوره دکتری در این مراکز آرشیو می‌شود. این کتابخانه با بیش از ۱۳۰۰ موسسه علمی و ۷۰ کتابخانه در کشور های مختلف دنیا در ارتباط است.

منابع اطلاعاتی کتابخانه مورد استفاده ۲۵۰ هزار مراجعه کننده قرار می‌گیرد که سالیانه ۳ تا ۵ میلیون مورد اطلاعات به صورت کتاب، نشریه و… دریافت می‌کنند و روزانه ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ دانشمند، کارشناس، دانشجو از این کتابخانه بازدید می‌کند.

نیازهای تخصصی این افراد در ۱۶ سالن تخصصی واقع در ساختمان اصلی کتابخانه و ۶ سالن شعبه که در آن مخزن نوشته های خطی، کتب نادر و چاپ قدیمی، مهر ها و رونوشتها، نت های منتشره و مجموعه و دست نویس های یهودی، مجموعه بزرگ روزنامه های کشور اوکرین و همچنین بخش بزرگ آرشیو مخزن آکادمی علوم اوکرین وجود دارد.

در کتابخانه بیش از ۹۰۰ نفر با مسئولیت‌های مختلف فعالیت دارند که از این تعداد ۷۰ درصد کتابدار، ۱۷ درصد مسئولین علمی و ۱۳ درصد خدمات جانبی را به عهده دارند.

ادبیات اوکراین

ادبیات اوکراینی به زبان اوکراینی نوشته شده‌است. ادبیات اوکراین بیشتر تحت سلطه خارجی بر سرزمین‌های اوکراین، توسط مشترک‌المنافع لهستان–لیتوانیایی، لهستان، امپراتوری روسیه، پادشاهی رومانی، امپراتوری اتریش-مجارستان و عثمانی گسترش یافت و فرهنگ و زبان اوکراینی را غنی کرد و اینکه نویسندگان قادر به تولید میراث ادبی غنی بودند.

پیش از دهه ۱۷۰۰، بسیاری از نویسندگان از اوکراین به زبانهای «علمی» در قرون وسطی — لاتین و زبان اسلاوی کلیسایی باستان می‌نوشتند. از جمله نویسندگان برجسته اوکراین که به زبانهای لاتین و اسلاوی کلیسای قدیم می‌نوشتند، می‌توان به یوری درهوبیچ و گرگوری اسکووورودا اشاره کرد.

نویسندگان برجسته اوکراینی

اما آندیجیوزکا، اوکسانا زابوژکو، اولنا تلیها، اولها کوبیلانسکا، ایرینا ویلد، ایگور کاچوروفسکی، ایهور پاولیوک، ایوان بهاریانی، ایوان دراچ، ایوان فرانکو، بوریس داویدوف، پانتلایمون کولیش، تاراس شوچنکو، سرینی زادان، گرگوری اسکووورودا، لسیا یوکراینکا، لینا کوستنکو، مارکو ووچوک، ماریا ماتیوس، میکولا خویلوی، میکولا زیروف، میکولا کولیش، واسیل استفانیک، واسیل استوس، والرین پیدموهیلنی، ولدیمیر ویننیچنکو، یوری آندروخویچ، یوری وینیچوک، آندری مالیشکو، استپان رودانسکی، الکساندر ایروانتس، اوستاپ ویش نیا، اولس اولیاننکو، اولس هونچار، اولکساندر اولس، اولنا پچیلکا، ایرینا کالینتس، ایزدریک، ایهور کالینتس، ایوان کوتلیارفسکی، ایوان کولیک، ایوان نچوی-لویتسکی، بوهدان-ایهور آنتونیچ، پاناس میرنی، پاولو تایچینا، پاولو زاهربلنی، جوزف اولسکیو، سویتلانا پیرکالو، لئونید پروومایسکی، لادیا موهیلیانسکا، لس پودرویانسکی، لس کورباس، مارینا سوکولیان، ماکسیم ریلسکی، میخایلو سمنکو، میخایلو کوتسیوبینسکی، میکولا بازان، ناتالکا اسنیادانکو، هیریر تیوتونیک، واسیل سیموننکو، واسیل شکلیار، والری شوچوک، ولدیمیر سوسیورا، ویکتور نبوراک، یاروسلاو هالان و یوهن هوتسالو از نویسندگان برجسته اوکراین هستند.

نویسنده پیشگام ادبیات مدرن اوکراین

ایوان پتروویچ کوتلیارفسکی (زادۀ ۹ سپتامبر ۱۷۶۹ میلادی در پولتاوا - درگذشتۀ ۱۰ نوامبر ۱۸۳۸ میلادی در پولتاوا، امپراتوری روسیه، اکنون اوکراین) نویسنده، شاعر، نمایشنامه‌نویس، و کنشگر اجتماعی اوکراینی بود. او به عنوان پیشگام ادبیات مدرن اوکراین شناخته می‌شود. کوتلیارفسکی کهنه سرباز جنگ روسیه و ترکیه بود.

دانشگاه ملی هنر آی. پی. کوتلیارفسکی خارکیف در خارکیف اوکراین به نام او نامگذاری شده است. بنای یادبود کوتلیارفسکی توسط فدیر لیزوهوب در پولتاواساخته شد. همچنین بلوارها و خیابان‌های متعددی در شهرهای اوکراین به نام این شاعر نامگذاری شده‌اند که بزرگترین آن‌ها در کی‌یف، پولتاوا، چرنیهیف، وینیتسیا، خملنیتسکیی، چرنیوتسی، پریلوکی، لوبنی و بردیچیف است.

شوچنکو، شاعر تاثیرگذار

تاراس شوچنکو یک شاعر و هنرمند و انسان‌شناس اوکراینی بود. آثار ادبی به جا مانده از او پایه و اساس ادبیات مدرن اوکراینی و تا حد زیادی زبان امروزی اوکراین است. شوچنکو همچنین نوشته‌هایی به زبان روسی دارد و آثار ارزشمندی از او به زبان روسی به یادگار مانده‌است

جایزه علمی-ادبی فرانکو

ایوان فرانکو شاعر، نویسنده و کنشگر اهل امپراتوری اتریش بود. از سال ۲۰۱۵ یک جایزه برای دستاوردهای علمی-ادبی به نام وی اهدا می‌شود، همچنین موزه‌ای به نام وی در کانادا وجود دارد.

لاریسا پترونا کسخ-کویتکا (۲۵ فوریه ۱۸۷۱–۱۹ ژوئیه ۱۹۱۳) که بیشتر با نام مستعار ادبی لسیا یوکراینکا شناخته می‌شود یک شاعر، نویسنده و مترجم اهل اوکراین بود. او شناخته شده‌ترین و مهم‌ترین نویسنده زن در ادبیات اوکراین است.

شاعر، مترجم، نویسنده، و نمایش‌نامه‌نویس

لسیا یوکراینکا شاعر، مترجم، نویسنده، و نمایش‌نامه‌نویس دوره ۱۹۱۳ –۱۸۸۴ تأثیرپذیرفته از افلاطون، میخایلو دراهومانوف، اولنا پچیلکا، مارکو ووچوک و تأثیرگذاشته برتوسکا کوبیلیانسکا است.

لسیازبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، ایتالیایی، یونانی، لاتین، لهستانی، روس، بلغاری، و زبان اوکراینی را می‌دانست. مادر لیا که یک شاعر بود، به زبان اوکراینی برای کودکان شعر و داستان رقیمه می‌نمود. او همچنین در جنبش زنان فعال بود و یک سالنامه فمینیستی منتشر کرد.

در ۱۳ سالگی، نخستین شعر انتشار پیدا کرده او، «زنبق دره» در مجله «زوریا» در لویو دیده شد.

در اوکراین و بسیاری دیگر از مناطق شوروی سابق، بسیاری از بناهای تاریخی به یاد لسیا یوکراینکا نامگذاری شده‌اند. به خصوص در کیف بنای اصلی تاریخی شهر و بنای کوچکتر تاریخی در پارک مارینسکی در کنار کاخ مارینسکی نام او را دربردارند. افزون بر این تئاتر اصلی کیف به نام اوست.

در سراسر کانادا و ایالات متحده در جوامع و آثار محلی اوکراینی‌های مقیم خارج کشور یادبود او وجود دارد و بنای تاریخی مهم و ویژه‌ای در محوطه دانشگاه ساسکاچوان در ساسکاتون بنام اوست؛ و نیز مجسمه نیم تنه‌ای از یوکراینکا در سویوزیوکا در ایالت نیویورک موجود است.
همچنین یک مجسمه نیم‌تنه از او در قره داغ ریون در آذربایجان وجود دارد.

در سال ۲۰۱۶ گوگل ۱۴۵ مین سالگرد تولد لسیا یوکراینکا را با تغییر گوگل دودل گرامی داشت.

نویسنده سال ۲۰۱۰ جایزه بهترین کتاب اوکراین

اوکسانا زابوژکو، رمان‌نویس، شاعر و نمایشنامه‌نویس مطرح زن اوکراینی است که آثارش به زبان‌های متعددی ترجمه شده است. او از خانواده‌ای با پیشینه فرهنگی متولد شد. پدرش استفان ایوانوویچ زابوژکو نام داشت. او معلم، منتقد ادبی و مترجم بود. اوکسانا دکتری خود را در رشته زیبایی‌شناسی دریافت کرد. او ازجمله استادان اوکراینی است که در دانشگاه‌های هاروارد و پیتسبورگ آمریکا ادبیات اوکراینی تدریس کرده است.

او در کارهایش به هویت ملی اهمیت می‌دهد. یکی از رمان‌های وی که در ژانر ناداستان نوشته شده «نوتردام اوکراین: یک زن اوکراینی در میانه درگیری اساطیر» نام دارد که در سال ۲۰۰۷ انتشار یافته است. زابوژکو همچنین در زمینه تاریخ اوکراین نیز کتاب نوشته است. یکی از آثار متاخر وی «موزه اسرار متروک» نام دارد. او در این کتاب به ۳ دوره متفاوت تاریخ اوکراین، جنگ جهانی دوم، دهه ۱۹۷۰ و سال‌های ابتدایی قرن بیست و یکم، پرداخته است. او همچنین در این کتاب، روایاتی از «ارتش شورشی اوکراین» که طی سال‌های دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ در این کشور فعال بود، ارائه داده است. زابوژکو به‌دلیل نگارش این کتاب در سال ۲۰۱۰ جایزه بهترین کتاب اوکراین را دریافت کرده است. کتاب دیگرش با نام «بگذار مردم من بروند» جایزه بهترین کتاب مستند مجله کارسپاندنت در سال ۲۰۰۶ را دریافت کرده است.

موفق‌ترین چهره ادبی اوکراین

سرهی ژادان شاعر، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و مترجم معاصر مشهور اوکراینی است. تز پایان‌نامه او درباره آثار میخائیل سمنکو و نویسندگان فوتوریست دهه ۱۹۲۰ اوکراین بود. او در دهه ۱۹۹۰ کار خود را در زمینه شاعری آغاز کرد. به باور منتقدان ادبی اشعار او انقلابی در عرصه ادبیات اوکراین به پا کردند. اشعار ژادان کمتر جنبه احساسی دارد و او در اشعارش سبک نگارش نویسندگانی نظیر سمنکو و یوهانسن از نویسندگان آوانگارد اوکراینی را زنده کرده است. ژادان در اشعارش تصاویری از مناطق صنعتی شرقی اوکراین را توصیف می‌کند. سرهی ژادان ازجمله نویسندگان و شعرای اوکراینی شناخته شده در عرصه بین‌المللی است.

او تاکنون ۱۲ کتاب شعر و ۷ رمان نوشته است، در مارس ۲۰۰۸ ترجمه روسی رمانش به نام «آنارشی» در اوکراین به مرحله نهایی جایزه «نشنال بست سلر» راه یافت. او همچنین یکی از کاندیداهای دریافت جایزه کتاب سال در نمایشگاه بین‌المللی مسکو شده بود.

در سال ۲۰۰۹ ژادان جایزه جوزف کونراد کورزنیوسکی را از آن خود کرد. در سال ۲۰۱۲ ژادان با کتاب «شلیک و چاقو» برنده جایزه کتاب داستانی سال اوکراین شد. در سال ۲۰۱۲ نیز ژادان با رمان «وروشیلوهراد» جایزه ادبی یان میچالسکی در سوئیس را به‌خود اختصاص داد. کتاب اشعار منتخب او، «دینامو خارکیف» جایزه کتاب سال اوکراین را از آن خود کرد. ژادان با کتاب بین‌النهرین در سال ۲۰۱۵ جایزه ادبی انگلوس و جایزه کتاب سال اوکراین در سال ۲۰۱۶ را به‌خود اختصاص داد. ژادان ازجمله مترجمان پرکار اوکراینی نیز محسوب می‌شود، او آثاری از شاعرانی از کشورهای آلمان، انگلیس، بلاروس و روسیه را به اوکراینی ترجمه کرده است.

برنده مدال گوته، جایزه هردر و جایزه صلح اریش ماریا رمارک

یوری آندروخویویچ ازجمله نویسندگان، شاعران، نمایشنامه‌نویسان و مترجمان معاصر و جریان‌ساز اوکراینی است. آندروخویویچ در سال ۱۹۸۵ گروه شاعرانه «بو- با بو» به‌معنای هجو، نمایش در حاشیه و تمسخر را در کنار افرادی نظیر اولکساندر ایروانتس و ویکتور نبوراک تاسیس کرد.

او پدر سوفیا آندروخویویچ نویسنده است. او از جمله نویسندگان اوکراینی است که آثار ادبی از زبان‌های انگلیسی، آلمانی، لهستانی و روسی به اوکراینی را ترجمه کرده است. وی جوایز زیادی ازجمله مدال گوته، جایزه هردر، جایزه صلح اریش ماریا رمارک، جایزه کتاب لایپزیگ در زمینه درک اروپایی، جایزه آنگلوس و جایزه هانا آرنت را در طول سال‌ها فعالیت در عرصه نویسندگی دریافت کرده است. یوری آندروخویویچ همچنین عضو شورای سردبیری مجله‌های «کریتیکا» و «پتیا» است.