به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در آستانه فرا رسیدن ماه محرم، سه کتاب با موضوع عاشوراپژوهی معرفی کرد.
۱. «پژوهشنامه عاشورا ؛ با رویکرد تاریخی به قیام و شهادت امام‌حسین» اثر محمد سالم محسنی
کتاب حاضر پژوهشی است درباره حماسۀ تاریخی و ماندگار عاشورا که با حرکت امام حسین (ع) از مدینه آغاز می‌شود و سپس در امتداد رُخدادهای کربلا و اسارت اهل‌بیت (ع) تا کوفه و شام و بازگشت به مدینه، برپایه منابع کهن تاریخی و روایی، ادامه می‌یابد. نگارنده تلاش کرده است تا در یک متن مختصر، یک دوره گزارش مستند از قیام و رویدادهای عاشورا ارائه کرده و در خدمت پژوهشگران، مبلغان و مرثیه‌سرایان اهل‌بیت (ع) قرار دهد؛ از سوی دیگر، برخی مطالبی‌که در منابع امروزی نقل شده و در مرثیه‌خوانی‌ها رایج است اما در منابع معتبر و متقدم مستندی ندارند نیز در این کتاب مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بنابراین، اختصار، ارجاع به منابع درجه اول، داوری و سنجش روایت‌های متعارض و متناقض و ارائه روایت مستند و منسجم از ویژگی‌های این اثر است.
۲. «تحول گفتمان در گزارش واقعه کربلا» اثر سیده رقیه میرابوالقاسمی
در فاصله زمانی قرن چهارم تا دهم ه. ق، در منطقه وسیعی که به عنوان جغرافیای فرهنگی ایران شناخته شده و مهم‌ترین شاخصه آن، رواج زبان فارسی بود، نگاشته‌ها و سروده‌های فراوانی درباره واقعه کربلا پدیدار شد که هر یک به گونه‌ای، به ثبت یا انعکاس رویداد مذکور پرداخته بودند. این تعدد و تنوع نگارشی، به شکل‌گیری گفتمان‌های چندگانه در گزارش واقعه کربلا و تحولات محتوایی این گفتمان‌ها در دوره زمانی یاد شده انجامید. به‌منظور شناخت دقیق ابعاد این تحولات، مفاهیم مندرج در گزارش‌های مورد بررسی، با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا و با تکیه بر تجزیه زبانی (واژه‌ها، اصطلاحات، عبارات، و جملات) کمّی‌سازی (سنجش آماری) شده و در پایان مورد تحلیل تاریخی- محتوایی قرار گرفت. نتایج گویای روند صعودی نسبتاً پیوسته تمایل به گفتمان‌های غیرتاریخی در قرون مورد نظر و هژمونیک (مسلط) شدن گفتمان عاطفی، در گزارش‌های فارسی واقعه کربلا است.
۳. «بازتاب تفکر عثمانی در قیام کربلا» اثر حجت‌الاسلام محمد رضا هدایت‌پناه
بازشناسی تفکر سیاسی، مذهبی نیروهای معارض قیام امام حسین (ع) در کوفه و کربلا از موضوعات بسیار مهمی است که با توجه به نقش کوفیان و اتفاق این فاجعه عظیم در حوزه جغرافیای شیعه، شبهات و تهمت‌هایی را متوجه تاریخ تشیع نموده است.
دشمنان شیعه همسو با تبلیغات امویان با این مغالطه و تحریف تاریخ که کوفه پایگاه شیعیان بوده و آنان از یک سو دعوت کنندگان امام و از سوی دیگر سرکوب کنندگان قیام کربلا بوده‌اند؛ در صددند تا شیعیان را مسئول این فاجعه معرفی کرده و عزاداری آنان را یک نوع سرپوش و فریب القاء نمایند. حرکت توابین نیز فرصت مناسبی به‌حزب حاکم داد تا ضمن تبرئه خود، آن را شاهدی بر این مدعا تبلیغ کند.
کتاب حاضر در صدد پاسخگویی به این شبهه است و با ادله و شواهد متقن تاریخی نشان داده که تفکر حاکم بر نیروهای معارض، تفکر عثمانی بوده و کوفی بودن مساوی با شیعه بودن مغالطه‌ای است که پس از فاجعه کربلا جهت تبرئه حزب حاکم به‌طور گسترده تبلیغ شد و نگذاشت تا حقیقت و ماهیت فکری و سیاسی نیروهای معارض آن‌گونه که هست شناخته شود.
نظر شما