سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): ۱۸ تیرماه، مصادف است با روز ملی ادبیات کودک و نوجوان که بر مبنای سالروز درگذشت مهدی آذریزدی نویسنده برجسته حوزه کودک و نوجوان نامگذاری شده است. بی‌شک این روز تداعی‌گر یاد و نقش این نویسنده فقید در توسعه و معنادارکردن ادبیات کودک ایران در عصر معاصر است.
مهدی آذریزدی، در آثار خود که اغلب بازنویسی و بازآفرینی قصص کهن ایرانی و قرآنی است، قصه‌هایی که از متون و کتب فاخر ایرانی و کتاب آسمانی برخاسته‌اند، کوشید تا با زبانی پاکیزه و سلیس و قابل‌فهم بسیاری از مفاهیم اخلاقی و انسان‌ساز را برای کودکان این سرزمین بازنویسی و بازآفرینی کند.
حال با توجه به نقش بی‌بدیل و موثری که آذریزدی در غنابخشی ادبیات کودک و نوجوان ایران بازی کرد، می‌توان او را پدر ادبیات کودک ایران دانست؛ زیرا او در عین سادگی تقریباً تمام اصول امانتداری و زیباشناسی را در آثار خود رعایت و نه تنها پیام‌های نویسنده در هر داستان را به خوبی به خواننده القا کرد، بلکه با استفاده از انواع فنون ادبی به ویژه شخصیت‌بخشی به حیوانات و عنصر خیال و بهره‌گیری از طبیعت، پیام‌های اخلاقی متناسب با آن روزگار را به آن افزود.
بی‌شک گره خوردن روز ملی ادبیات کودک و نوجوان بان نام آذریزدی کمترین کاری بوده که می‌شده در مقابل کار بزرگی کرد که او در حوزه کتاب کودک انجام داده است اما سهم این نویسنده در برنامه‌های این روز در سال‌های اخیر چقدر بوده؟ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان متولی حوزه کودک و بزرگداشت این روز مهم تا چه میزان در بازشناسی این نویسنده برجسته در حوزه کودک و نوجوان تلاش کرده است و آثار وی را به نسل امروز معرفی کرده است. قطعاً این نهاد فرهنگی در کنار سایر برنامه‌های ادبی که در این روز دارد، باید بخشی را به بازنمایی نقش این نویسنده در پدیدار شدن و بازنویسی قصه‌های ایرانی و دینی اختصاص دهد.
در این رابطه مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر به خبرنگار ایبنا در بوشهر گفت: مهدی آذریزدی، نویسنده و مترجمی است که «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»، «قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن»، «گربه ناقلا»، «گربه تنبل»، «مثنوی»، «مجموعه قصه‌های ساده» و … زاییده قلم او برای کودکان و نوجوانان است. نویسنده‌ای که در طول حیات خود، تمام اهتمام خود را به کاربست تا بازآفرینی و بازنویسی قصه‌های گزیده از متون کهن و قرآن، دستورهای اخلاقی و رازهای زندگی خوب را به کودکان ایرانی هدیه کند. هدایای که نه گذر زمان و نه ظهور متون جدید نتوانسته آنها را بی‌ارج کند.
سمیه رسولی با تاکید بر اینکه بی‌شک معرفی این شخصیت برجسته که بدون اغراق می‌توان او را باززنده‌کننده قصه‌های شگرف و فاخر ایرانی و دینی بر مبنای اعتقادات و ساختار فرهنگی جامعه ایرانی دانست، امروز امری ضروری است، افزود: مهدی آذر یزدی با احیای قصه‌های کلیله و دمنه، مثنوی، مرزبان‌نامه، سندبادنامه، قرآن و… خدمت ماندگاری به کودکان ایران‌زمین و شیفتگان ادبیات کهن ایران کرد. از این‌رو، ما در ویژه‌برنامه‌های کانون پرورش فکری نه تنها در روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، بلکه در سایر مناسبت‌ها از این پیرقصه‌پرداز خوش‌بیان غافل نشده و اعضای مراکز فرهنگی هنری کانون را با او و قصه‌هایش دمساز کرده‌ایم. بی‌شک «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» یکی از جامع‌ترین آثار تالیفی برای پرورش نسلی متعهد، آینده‌نگر و مسئولیت‌پذیر است.
وی در ادامه به اهمیت ادبیات کودک و نوجوان در پرورش نسلی آگاه و هوشمند اشاره کرد و در تعریف این ژانر بیان کرد: در تعریف ادبیات کودک و نوجوان بگویم که این ادبیات دربردارنده آثاری است که شامل داستان‌ها، کتاب‌ها، مجلات و شعرهایی می‌شود که برای کودکان و نوجوانان نوشته شده‌است؛ مثل کاری که مهدی آذر یزدی، پدر ادبیات کودک ایران کرد. وی با ساده‌نویسی و بازنویسی داستان‌های کهن برای کودکان و نوجوانان ایران توانست نام خود را در زمره نویسندگان برجسته ایران در ادبیات کودک و نوجوان ماندگار کند تا جایی که روز ملی ادبیان کودک و نوجوان به نامش گره بخورد.
رسولی سپس به تناسب معنایی روز ادبیات کودک و نوجوان با ادبیات تعلیمی اشاره و تصریح کرد: این روز یک ارتباط معنایی و محتوایی با ادبیات تعلمی ما نیز دارد که می‌توان نشانه‌های توجه به کودکان و نوجوانان و مباحث مربوط به آنها را در آثار ادبیات تعلمی مشاهده کرد. برای مثال از «قابوسنامه» نام می‌برم؛ کتاب ارزشمندی که پر است از نکات تعلیمی و تربیتی که قابوس‌بن وشمگیر در ظاهر برای فرزند خودش نوشت اما در واقع همه کودکان را مورد خطاب قرار می‌دهد و تامل در قصه‌هایش، موجب تقویت خردورزی و کسب تجربه و دریافت دانش در آنها می‌شود.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر تأکید کرد: از این‌رو، معتقدم روز ملی ادبیات کودک و نوجوان روز پرداختن به کتاب‌های کودک و نوجوان و فرصت مناسبی است برای ورود پررنگ‌تر کتاب و قصه‌ها به زندگی کودکان. بنابراین باید از آن برای ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در میان کودکان و نوجوانان استفاده بهینه کرد.
به عقیده این قصه‌گوی برتر کشور، روخوانی کتاب و مطالعه از اصلی‌ترین پایه‌های رشد و تعالی در کشورها به‌شمار می‌رود، توجه پدران و مادران به خرید کتاب برای کودکان و قراردادن آن در سبد خرید خانواده می‌تواند گام‌های مؤثری در راستای ارتقای سطح کیفی ادبیات کودکان در کشور باشد.
رسولی افزود: برخی معتقدند در دنیای امروز گوشی‌ها و وسایل الکترونیک به‌دلیل جذابیتی که دارند جای کتاب‌ها را گرفته‌اند. اینکه جهان رو به دیجیتال‌شدن و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین می‌رود، قابل کتمان نیست اما کتاب از ویژگی خاصی برخوردار و هنوز برتری خود را نسبت به این وسایل حفظ کرده است و این وظیفه همه متولیان حوزه کودک و نوجوان و والدین است که کودکان و نوجوانان را با کتاب‌های مناسب آشنا و آنها را به مطالعه تشویق کنند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر سپس ادامه داد: مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در واقع کتابخانههای تخصصی کودک و نوجوان هستند با قفسه‌هایی پر از کتاب‌هایی که مخصوص گروه‌های سنی مختلف تولید و نشر یافته‌اند. بنابراین کاملاً طبیعی است و قابل قبول است که پرداختن به «ادبیات کودک و نوجوان» در کانون مختص به روز ملی ادبیات کودک و نوجوان نباشد؛ اما کانون پرورش فکری استان بوشهر به مناسبت این روز خاص، در کنار معرفی شخصیت مهدی آذریزدی و آثارش، ویژه‌برنامه هایی دارد تا کودکان و نوجوانان که مخاطبان اصلی این روز هستند با این روز بیشتر آشنا شوند.
رسولی افزود: این برنامه‌ها در بخش عمومی شامل همه مراکز کانون پرورش فکری در استان می‌شود مثل معرفی کتاب، مسابقات کتابخوانی، قصه‌گویی برگرفته از کتاب‌ها و… افزون بر این‌ها چند ویژه برنامه دیگر هم در مرکز استان داریم که شامل نشست ادبی «بیاید با کتاب ها بزرگ شویم»، رونمایی از کتاب «خانه زیر آب و جوجه لاک‌پشت‌ها» نوشته مسعود عرب‌زاده، برگزاری کارگاه رایگان «آموزش داستانک نویسی» ویژه نوجوانان، معرفی شعر و شاعر جنوبی عبدالله علی‌پور، دومین گردهمایی سالانه «کودکان عاشورایی»، اهدای کتاب‌های شعر و داستان با محتوای عاشورایی به کودکان و… می‌شود.
به گفته وی، یکی از مواردی که به‌عنوان یک کار ویژه از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال گذشته صورت گرفت، ایجاد و تشکیل «باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان» در سراسر کشور و در کلیه مراکز کانون پرورش فکری است. این اتفاق نیک که از هفته کتاب و کتابخوانی سال قبل استارت خورد و کار خود را آغاز کرد و تاکنون ادامه دارد. این کار باعث شد در جمع‌هایی متشکل از ۵ تا ۳۰ نفر کودک و نوجوان، بچه‌ها به صورت تفکیکی کتاب‌های مخصوص رده سنی خودشان را به‌صورت گروهی مورد مطالعه قرار دهند و کتاب مورد نظر را نقد و بررسی کنند.
رسولی در خصوص کارکرد باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یادآور شد: این باشگاه‌ها ضمن تزریق و ترویج لذت کار گروهی، سطح مطالعه را در بین کودکان و نوجوانان ارتقا داده است و آنها را به مطالعه علاقمند کرده است. این کار در استان بوشهر به قوت پیگیری شده است و افزون بر اینکه گزارش‌های قابل‌توجهی از فعالیت این باشگاه‌ها داشته‌ایم، تاثیر مثبت آن را بر علاقه‌مند کردن بچه‌ها به خوانش کتاب را شاهد بوده‌ایم که جای امیدواری دارد.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر یادآور شد: کانون پرورش فکری فعالیت‌ها و خدمات خود را فقط در اختیار کودکان و نوجوانانی که در شهرها زندگی می‌کنند، قرار نمی‌دهد، بلکه کودکان روستا نیز از چشم کانون پرورش فکری و از مهرورزی آن دور نمانده‌اند؛ چراکه کانون توانسته است از طریق مراکز سیار روستایی خود خدمات و محصولات خود را به دست آنها در روستا برساند. مراکز سیار روستایی‌ها در واقع کتابخانههای سیاری هستند که به روستا می‌روند، با بچه‌ها دیدار می‌کنند، به آنها کتاب امانت می‌دهند، برای آنها قصه می‌گویند، با هم بازی می‌کنند، کاردستی می‌سازند و… اما مهم‌ترین رسالتی که کتابخانههای سیارروستایی دارند، رساندن کتاب به دست بچه‌های روستاست تا ارتباط آنها را با کتاب تقویت کنند.
نظر شما