سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ در سال‌های اخیر، صداوسیما، به‌ویژه پس از اتمام برنامه «کتاب‌باز»، با خلأ جدی در زمینه برنامه‌های مرتبط با کتاب و کتاب‌خوانی مواجه شده است. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فرهنگی این روزها، کاهش سطح مطالعه در جامعه و نادیده گرفته‌شدن کتاب به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در رشد فکری و فرهنگی مردم است. برنامه‌های تلویزیونی که توانسته بودند جایگاه معتبری در ترویج کتاب و مطالعه ایجاد کنند، کم‌رنگ‌تر شده‌اند و مخاطبان علاقه‌مند به این موضوع به دنبال جایگزین‌های مناسبی هستند. در این میان، ورود سروش صحت به عرصه پلتفرم‌های آنلاین با برنامه «اکنون» می‌تواند فرصتی برای بازگشت این رویکرد فرهنگی باشد. از زمان پایان «کتاب‌باز»، برنامه‌ای که موفق شد سال‌ها در تلویزیون ملی توجه بسیاری از کتاب‌دوستان و حتی کسانی که کمتر به مطالعه علاقه‌مند بودند را جلب کند، تلویزیون نتوانسته است جایگزین مناسبی برای این برنامه بیابد. بسیاری از افراد معتقدند که تلویزیون ملی با کنار گذاشتن این نوع برنامه‌ها، یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های خود برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی را از دست داده است. در جامعه‌ای که توجه به کتاب و مطالعه هر روز کمرنگ‌تر می‌شود، رسانه‌های عمومی مانند تلویزیون می‌توانند نقشی بسیار مؤثر در تغییر این روند ایفا کنند. اما جای خالی یک برنامه موفق درباره کتاب به وضوح احساس می‌شود. سروش صحت با تجربه موفق خود در «کتاب‌باز»، به خوبی این اهمیت را درک کرده و در برنامه جدید خود «اکنون»، باز هم به سراغ کتاب رفته است. اگرچه این بار پلتفرم نمایش خانگی فیلیمو را برای انتشار محتوای خود انتخاب کرده است، اما اصل هدف او همچنان ثابت باقی مانده است: ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و اهمیت دادن به مطالعه در میان مخاطبان ایرانی.

از یک سو، تلویزیون به دلیل دسترسی رایگان و گسترده‌اش به طیف وسیعی از جامعه، ابزاری ایده‌آل برای رساندن پیام‌های فرهنگی است. برنامه‌هایی مانند «کتاب‌باز» توانسته بودند نه تنها کتاب‌خوانان حرفه‌ای را به خود جذب کنند، بلکه افراد معمولی و کسانی که به دنبال محتوای فرهنگی و الهام‌بخش بودند را نیز مخاطب قرار دهند. این برنامه‌ها به نوعی دریچه‌ای به دنیای کتاب و دانش باز می‌کردند و مخاطبان را به مطالعه بیشتر ترغیب می‌کردند. اما با کاهش این برنامه‌ها و افت تدریجی کیفیت تولیدات مرتبط با کتاب، این پیام‌ها دیگر به خوبی به جامعه منتقل نمی‌شوند.

از سوی دیگر، با وجود چالش‌های دسترسی به پلتفرم‌های آنلاین مانند فیلیمو، برنامه‌هایی مثل «اکنون» می‌توانند به راهکاری جدید برای ترویج کتاب تبدیل شوند. اگرچه پلتفرم‌های VOD نیازمند اشتراک و دسترسی به اینترنت هستند، اما آنها نیز پتانسیل بالایی برای ایجاد محتوای غنی و جذاب دارند که شاید در تلویزیون به دلایل مختلف امکان‌پذیر نباشد. برنامه‌هایی که به صورت آنلاین منتشر می‌شوند، می‌توانند مخاطبان خاص‌تری را هدف قرار دهند و با ارائه محتوای خلاقانه و جدید، افراد را به سمت مطالعه سوق دهند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که هنوز جای خالی یک برنامه موفق مرتبط با کتاب در تلویزیون حس می‌شود، این است که تلویزیون همچنان گسترده‌ترین رسانه در دسترس مردم است. در حالی که پلتفرم‌های آنلاین با افزایش دسترسی‌ها در میان جوانان و قشرهای خاص، می‌توانند محتوای عمیق‌تری ارائه دهند، تلویزیون می‌تواند همچنان نقشی محوری در ترویج فرهنگ عمومی ایفا کند. اما این نقش بدون داشتن برنامه‌هایی مانند «کتاب‌باز» که توانایی جذب مخاطب و ارائه محتوای فرهنگی با کیفیت را دارند، به‌درستی ایفا نمی‌شود. با نگاهی به گذشته و موفقیت برنامه‌های کتاب‌محور، این مسئله روشن است که مخاطبان همچنان به دنبال چنین محتوایی هستند. مخاطبان ایرانی، به ویژه در دوران کنونی که کتاب و کتاب‌خوانی به حاشیه رفته است، نیازمند دسترسی به برنامه‌هایی هستند که نه تنها آن‌ها را به مطالعه ترغیب کند، بلکه به‌عنوان یک منبع الهام و انگیزه، دنیای جدیدی از دانش و بینش را به رویشان باز کند.

در نهایت، باید دید؛ برنامه «اکنون» به کارگردانی محمدرضا رضائیان و اجرای سروش صحت، می‌تواند یک گام در جهت بازگرداندن توجه به کتاب و مطالعه باشد؟ اما نکته مهم این است که این تلاش‌ها باید از سوی رسانه‌های عمومی مانند تلویزیون نیز حمایت شود. تلویزیون همچنان این ظرفیت را دارد که با تولید برنامه‌های فرهنگی و آموزشی، جای خالی محتوای مرتبط با کتاب و مطالعه را پر کند و به مخاطبان نشان دهد که کتاب همچنان یک بخش حیاتی از فرهنگ و هویت ما است. با تمام این اوصاف، امید است که این تغییرات و تحولات، تنها نقطه آغاز باشد و رسانه‌ها بتوانند نقشی مؤثر در ترویج کتاب‌خوانی و ارتقای سطح فرهنگی جامعه ایفا کنند.