سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): توقف فروش کتاب‌های درسی در کتابفروشی‌ها تا یکی – دو ماه دیگر چهارساله می‌شود، موضوعی که دغدغه‌های زیادی را برای کتابفروشان ایجاد کرده و حیات بسیاری از آن‌ها را به خطر انداخته است. سال ۱۳۹۹ با طراحی سامانه اینترنتی فروش کتاب‌های درسی، اجرای سیاست حذف کتاب‌های درسی از قفسه کتابفروشی‌ها کامل شد؛ بنابراین وزارت آموزش و پرورش، روند انحصاری فروش کتاب‌های درسی را طی این سال‌ها دنبال کرده و نقش مهم کتابفروشان، به‌عنوان یکی از حلقه‌های اصلی این چرخه را نادیده گرفته است.
چندی پیش، علی یزدی‌خواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، با اشاره به اهمیت توزیع کتاب‌های درسی، بر این موضوع تاکید کرد که کمیسیون فرهنگی در نظر دارد نظام توزیع کتاب‌های درسی را کتابفروشان انجام دهند تا به بخش خصوصی کمک شود. به‌گفته او این اقدام، در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درحال بررسی است و برایشان اهمیت دارد؛ زیرا می‌تواند برای کتابفروشان نقدینگی ایجاد کند.
قطع ارتباط خانواده‌ها با کتابفروشی‌ها
در این زمینه محمد سلگی، عضو اتحادیه کتابفروشان شهرستان قرچک با اشاره به روند چرخه توزیع کتاب از کتابفروشی‌ها، گفت: این موضوع از دو منظر قابل بررسی است؛ نخست از نظر کتابفروشان دوم؛ دانش‌آموزان و خانواده‌ها. در گام نخست باید گفت، درگذشته کتاب‌های درسی از طریق کتابفروشی‌های دارای مجوز توزیع می‌شد و ازجمله مهمترین ملاک‌های تشخیص کتابفروشی‌های دارای مجوز مجوز و بدون مجوز، عرضه کتاب‌های درسی بود.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه کتاب درسی نخستین کالایی بود که دانش‌آموز برای سال تحصیلی جدید خریداری می‌کرد و با تتوجه به اینکه معمولاً کتاب درسی بین ۱۵ تا ۲۰ شهریور توزیع می‌شد، مابقی نیاز دانش‌آموزان به لوازم‌التحریر و کتاب کمک‌درسی به مرور رفع می‌شد.
سلگی با بیان اینکه این حضور موجب رونق کسب و کار کتابفروشی‌ها بود، افزود: این بازار خرید از ۱۵ شهریور آغاز می‌شد و تا اواسط مهرماه ادامه داشت، خانواده‌ها نیز با کتابفروشان معتبر آشنا شده و به‌طور مستمر با این مجموعه فرهنگی در ارتباط بودند، اما این ارتباط از چند سال پیش قطع شده است.
وی با طرح این موضوع که سیاست وزارت آموزش و پرورش، مشکلات مختلفی ایجاد کرد، گفت: دانش‌آموزان از دو یا سه ماه زودتر باید در سامانه ثبت‌نام کنند؛ همین مسئله دغدغه‌هایی را برای دانش‌آموزان روستاها و شهرستان‌ها ایجاد کرده است؛ زیرا نباید فقط به تهران نگاه کنیم.
سلگی یادآور شد: مسئله اینجا است که گاهی زیرساخت‌های لازم دیده نشده؛ به‌عنوان مثال گاهی وقت‌ها جابه‌جایی شهر یا محله‌ای دانش‌آموزان نیز مشکلاتی را برای تحویل کتاب به خانواده‌ها ایجاد کرده است؛ همچنین وقتی دانش‌آموزی کتابی را گم می‌کرد، به کتابفروش مراجعه و او کتاب را برایش مهیا می‌کرد، اما طی سال‌های اخیر بازار سیاه کتاب درسی ایجاد شده است و اگر کتابی گم شود، باید در نقاط مختلف در جستجوی آن باشد.
به‌گفته وی، در کنار همه این مسائل، کتابفروشی یک شغل فرهنگی کم‌درآمد و کم‌سود است و فروش کتاب درسی می‌توانست چرخ اقتصاد آن را بچرخاند، اما ورود آموزش و پرورش به‌عنوان یک نهاد آموزشی به حوزه فروش، سایر موضوعات درسی و آموزشی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به همین دلیل معتقدم بازگرداندن فروش کتاب درسی به کتابفروشی‌ها باید پیگیری شود.
آموزش و پرورش ازپس توزیع کتاب درسی برنیامده است!
دغدغه‌های کتابفروشان این‌روزها کم نیست، در روزهایی که توسعه ویترین یک ضرورت است، تقویت نقدینگی و بنیه کتابفروشی‌ها ضرورتی است که نباید از آن غافل شد.
سیدتقی غضنفری هم که از سال ۱۳۴۲ در حوزه فروش کتاب فعال است درباره خروج فروش کتاب درسی از کتابفروشی‌ها، معتقد است؛ اجرایی شدن این کار یک اقدام نسنجیده از سوی وزارت آموزش و پرورش بود، آن‌ها فکر می‌کردند که می‌توانند توزیع را به راحتی انجام بدهند، اما طبق برخی گزارش‌های رسیده در سال‌های گذشته گاهی تا اواسط آبان و آذر کتاب به دست دانش‌آموز نرسیده بود.
وی افزود: حذف کتاب درسی از کتابفروشی‌ها به نابودی کتابفروشی‌های مختلف طی این سال‌ها منجر شد، زیرا حضور دانش‌آموزان و خانواده‌ها در کتابفروشی‌ها، علاوه بر فروش کتاب درسی، سایر ملزومات و اقلام را هم می‌خریدند اما اکنون این روند متوقف شده است و صدمه زیادی به کتابفروشان و لوازم‌التحریرفروشان وارد کرد.
غضنفری با بیان اینکه هر کاری باید به متخصص آن امر سپرده شود، گفت: فروش کتاب آن‌هم کتاب درسی سالیان سال است که از سوی کتابفروشان انجام و موضوع آموزش هم ازسوی وزارت آموزش و پرورش دنبال می‌شود. در این مدت در تعامل با کتابفروشان پیشکسوت این مسئله را به شکل‌های مختلف طرح کردیم اما این وزارتخانه قبول نکرد.
وی با اشاره به رونق کتابفروشی‌ها با فروش کتاب درسی، توضیح داد: حذف فروش کتاب درسی از کتابفروشی‌ها یک اجحاف بزرگ برای کتابفروشان بود؛ زیرا نقدینگی آن‌ها را طی این سال‌ها کاهش داد و بسیاری از همکاران توان کسب و کار خود را از دست دادند، معتقدم، باید هرچه زودتر این موضوع در مجلس و دولت پیگیری شود و کتابفروشان بار دیگر شاهد فروش کتاب‌های درسی در فروشگاه‌هایشان باشند.
کتابفروش‌ها چشم‌انتظار خانواده‌ها
این ایام چشم امید بسیاری از کتابفروشی‌ها به مصوبه‌ها، نشست‌ها و جلسه‌هایی است که در وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌شود، به سراغ عباسعلی زارع، مدیر کتابفروشی «ندای اسلام» کرج می‌رویم که از سال ۱۳۵۸ در حوزه فروش کتاب فعال است.
وی با اشاره به موضوع حذف عرضه کتاب‌های درسی از کتابفروشی‌ها، توضیح داد: از سال ۱۳۹۹ که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مکاتبه کرد، طی چند جلسه با همکاران به این سازمان رفتیم تا علت این تصمیم را جویا شویم، اما هر بار بهانه‌ای مثل مرجوعی کتاب‌های درسی و سود زیاد کتابفروشان را مطرح می‌کردند.
زارع افزود: پیش از این در مشهد و تبریز کتاب‌ها را با ۱۵ درصد تخفیف به کتابفروشان تحویل می‌دادند، اما گفتند که ۱۵ درصد زیاد است؛ قبول کردیم و گفتیم حاضریم این مبلغ را به ۱۰ درصد برسانیم، اما باز هم قبول نکردند، عدد را به ۸ درصد رساندیم که این بار، گفتند سازمان بازرسی کل کشور نامه داده که توزیع کتاب ازسوی وزارت آموزش و پرورش انجام شود.
زارع با بیان اینکه طی این سال‌ها تلاش‌ها هیچ نتیجه‌ای نداشته است، گفت: امیدواریم در دولت چهاردهم این مسئله بار دیگر مطرح و بررسی شود و کتابفروشان سراسر کشور از فروش کتاب‌های درسی منتفع شوند؛ زیرا گاهی ۵۰ درصد فروش کتابفروشی‌ها در کنار لوازم‌التحریر، کتاب بود و الان هم با گرفتن کتاب‌های درسی این وضعیت فروش بدتر شده است.
وی با اشاره به سخنان عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی برای بررسی مجدد این پرونده، تاکید کرد: امروزه نه‌تنها امید من، امید جمع زیادی از کتابفروشانی که شهریور و مهر چشم‌انتظار خانواده‌ها و دانش‌آموزان بودند، به بررسی مجدد این موضوع در مجلس است.
باید منتظر ماند و دید آیا کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی می‌تواند، با بازگشت عرضه کتاب‌های درسی به کتابفروشی‌ها، زمینه‌ای قوی را برای آشتی خانواده‌ها با کتابفروشی را مهیا کند. یا اینکه بار دیگر این پرونده به فراموشی سپرده می‌شود و در آینده نزدیک، بار دیگر شاهد خاموشی چراغ کتابفروشی‌های بیشتری خواهیم بود؟!
نظر شما