صالح بوعذار در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اهواز، بیان کرد: اگرچه در مورد داستان‌های جمشید و خورشید، خورشید و مهپاره، گل و نوروز و همای و همایون سخن بسیار گفته‌اند و از زوایا و نظرگاه‌های گوناگونی بررسی و تحلیل شده‌اند، اما در این کتاب تلاش کردم منظومه‌های یاد شده را از منظر نقد کهن الگویی تحلیل، بررسی و مقایسه کرده و نقبی عمیق بر لایه‌های معنایی پنهان و نمادین این چهار منظومه بزنم.
بوعذار با بیان اینکه نقد کهن الگویی می‌تواند کمک عمیقی به ادبیات کند، عنوان کرد: نقد کهن الگویی از رویکردهایی است که می‌تواند به بررسی و تحلیل متون نظم و نثر فارسی از دیدگاه‌های مختلف نقد ادبی در ساحت معنا و ساخت کمک شایانی کند.
وی ادامه داذ: یونگ ناخودآگاه جمعی را حاوی صورت‌های مثالی می‌داند، صور مثالی یا کهن‌الگوها، تصاویر پدیده‌هایی شکل گرفته از دنیای کهن و بینش و تأملات اجداد باستانی ما است که در ضمیر ناخودآگاه همۀ انسان‌ها به ارث می‌رسد. این صور اساطیری و مثالی را که در ضمیر ناخودآگاه جمعی آدمی قرار دارند و حاصل تجارب غریزی انسان هستند، «کهن‌الگو» یا «آرکی‌تایپ» نامیده است. آنیما، آنیموس، نقاب، سایه، مادر، پیرخرد و تمامیّت خویشتن یا تفرّد از مهم‌ترین کهن‌الگوهای موجود در نظریۀ یونگ‌اند.
این نویسنده خوزستانی آثار حماسی، اساطیری، صوفیانه و عاشقانه، داستان و رمان‌های روان‌شناسانه، رؤیاها و خواب‌ها را مناسب‌ترین بستر برای نمود و تجلّی کهن‌الگوها دانست و افزود: منظومه‌های همای و همایون، گل و نوروز، جمشید و خورشید و خورشید و مهپاره از جمله آثار تجلی کهن الگوها هستند. و این موضوع موجب شد تا این چهار منظومه را از زاویه نظریه کهن‌الگویی یونگ مقایسه و تحلیل و وجوه اشتراک و افتراق آنها را تبیین کنیم و فرایند تجلّی کهن‌الگوها (انواع شخصیت‌ها، آرکی‌تایپ شخصیّت، موقعیّت‌های کهن‌الگویی و نمادها) را از خلال مراحل گوناگون سفر قهرمانی و فرایند فردیّت قهرمانان نشان دهم.
بوعذار اضافه کرد: در این کتاب، علاوه بر استخراج و فهم کهن‌الگوها، برابر نهاد آن کهن‌الگو در متن بازشناسی شده است. و به بیان دیگر منطبق کردن شخصیّت‌های این منظومه‌ها با شخصیّت‌های کهن‌الگویی و بررسی فرایند فردیّت قهرمانان، از جمله دیگر مواردی است که در این پژوهش به بررسی و تحلیل آن پرداخته شده است.
مترجم مجموعه مسافر آینه اضافه کرد: کتاب تحلیل چهار منظومه در پی ارائه الگویی است تا بتواند سایر منظومه‌های ادب فارسی را به طور همه جانبه و فراگیر از منظر نظریۀ کهن‌الگویی یونگ مقایسه، بررسی و نقد و تحلیل کند.
نظرات