سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) فاطمه خداوردی: امروز، ۷ مهر، روزی است که یاد قهرمانانِ خاموشی که در دل آتش می‌سوزند و جان انسان‌ها را نجات می‌دهند، گرامی داشته می‌شود. روز آتش‌نشانی و ایمنی، فرصتی است تا به کودکان و نوجوانان بیاموزیم این قهرمانان واقعی چه ویژگی‌هایی دارند و با فعالیت‌هایشان چه نقش مهم و بسزایی در زندگی و جامعه ما ایفا می‌کنند و چگونه به ما کمک کنند تا در برابر خطرات ایمن باشیم. علاوه بر یادآوری تلاش‌های آتش‌نشانان، این قهرمانان شجاع و در سایه، امروز فرصتی نیز برای آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه ایمنی است. امروز فرصتی است تا به کودکان و نوجوانان یادآوری کنیم که ایمنی یک مسئولیت جمعی است و آنها به عنوان آینده‌سازان جامعه، با شناخت خطرات و یادگیری روش‌های پیشگیری، می‌توانند خود و دیگران را از خطر حفظ کنند و با جلوگیری از حوادث ناگوار جامعه‌ای امن‌تر بسازند.
در کنار برنامه‌های آموزشی و فرهنگی که به این منظور برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته می‌شود، ادبیات کودک نیز می‌تواند همچون ابزاری ارزشمند، ما را در ادای احترام به این قهرمانان در سایه و آشنا کردن کودکان با شجاعت و فداکاری و فعالیت‌های آنها یاری کند. ایثارگری آتش‌نشانان، نمونه‌ای از عشق به انسانیت است که باید در دل کودکان و نوجوانان نهادینه شود و ادبیات کودک و نوجوان نقش بسزایی در آموزش این مفهوم به بچه‌ها دارد.
در ادبیات کودک شخصیت‌های آتش‌نشان معمولاً نماد شجاعت، فداکاری و انسان‌دوستی هستند و داستان‌ها و شعرهایی که درباره آتش‌نشانان نوشته می‌شود، می‌تواند تخیل کودکان را تحریک کند و آنها را با دنیای شغلی این قهرمانان آشنا کند و مفهوم ایمنی را به شیوه‌ای جذاب به بچه‌ها منتقل کند. همچنین داستان‌ها و روایت‌هایی که درباره رشادت این قهرمانان نوشته می‌شود می‌تواند تأثیر عمیقی بر ذهن و قلب کودکان بگذارد و آنها را تشویق کند تا در زندگی واقعی نیز به ایمنی توجه کنند یا حتی با الگو گرفتن از آنها، روزگاری خود، به یکی از این قهرمانان مبدل شوند. به مناسبت ۷ مهرماه، روز آتش‌نشانی و ایمنی، تصمیم داریم تا به یکی از این قهرمانان واقعی و فرشتگان در آتش، ادای احترام کنیم.
به همین دلیل در این مطلب کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را معرفی می‌کنیم که به عنوان یک اثر تصویری و روایت‌گرانه به ازجان‌گذشتگی یکی از این قهرمانان، شهید امید عباسی اشاره دارد. امید عباسی، آتش‌نشان دلاوری است که در سال ۱۳۹۲ جان خود را فدای نجات یک دختر کوچک کرد. این دخترک در یک برج و در میان شعله‌های آتش محبوس شده بود و شهید امید عباسی با شجاعت تمام، جان خود را به خطر انداخت؛ او ماسک اکسیژن خود را از صورت برداشت و بر دهان و بینی دختر کوچولو گذاشت. این قهرمان جان کودک را نجات داد و خود بر اثر تنفس دود و مسمومیت با گاز منواکسید کربن در بیمارستان بستری شد و مدتی بعد از زمین پرواز کرد و به جمع دوستان قهرمانش در آسمان پیوست.
در معرفی این کتاب از سوی انتشارات تاک (انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان) آمده است: «به داستان درآوردن این روایت، برای اینکه هم ارزش ادبی داشته باشد، و هم بتواند بازتابی از آن لحظه‌های سخت از جان خود گذشتن باشد، کاری بسیار سخت و توان‌فرسا بود که باید چه در متن و چه در تصویر انجام می‌شد. این کار یکی از هدف‌های برنامه ترویج کتابخوانی «با من بخوان» وابسته به مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان بود؛ زیرا تولید کتاب باکیفیت و داستان‌هایی که بتواند بازگوکننده روایت‌های ارزشمند زندگی باشد، کاری است که تنها و تنها ادبیات از پس آن برمی‌آید. این روایت اگرچه از زندگی امید عباسی برگرفته شده و به زبان استعاره درآمده است؛ اما نماد و نشانه‌ای است از زندگی فداکارانه همه آتش‌نشانان در هر کجای زمین که از جان خود می‌گذرند تا جان کودکان ایمن بماند. در آغاز کتاب، این داستان به همه آتش‌نشانان و از جمله امید عباسی پیشکش شده است، تا کودکان از درون یک روایت داستانی با مفهوم فداکاری و از جان گذشتن آشنا شوند، شاید روزگاری دیگر هنگامی که خود به بزرگسالی رسیدند، در برابر این آزمون قرار گرفتند.»
این داستان، داستانی استعاری است که در آن آتش‌نشانان و پرندگان بافته‌شده بر پارچه و قالی و آهوی مادر و بچه‌آهو و کودکی به نام آهو نقش دارند. این اثر روایت از خودگذشتگی و از جان گذشتن همه آتش‌نشانانی است که جان‌شان را برای پایداری جامعه، فداکارانه بخشیدند تا همه ما به‌ویژه کودکان که جان و مایه زندگی هستند، بهار زندگی‌شان سبز بماند و به سفیدی زمستان برسد. این داستان تصویری نوشته محمدهادی محمدی با تصویرسازی محمد باباکوهی از سوی کتاب تاک (وابسته به انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان) در ۲۶ صفحه مصور رنگی منتشر و روانه بازار نشر کتاب‌های کودک و نوجوان شده است.
نظر شما