سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): مهدی عبدالهزاده، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس که تاکنون آثاری چون «از جولان تا جماران»، «مدیر خط شکن»، «هدیهای به عاشورا»، «بر بلندی حلبچه» و … را در پرونده کاری خود دارد، با اشاره به اینکه جنگ از خوزستان شروع شد و در جبهه جنوب به پایان رسید، اظهار کرد: زمانی میتوانیم بگوییم جنگ تمام شده که تجارب، خاطرات و واقعیتها را منعکس و ضبط و ثبت کرده باشیم؛ اما تاکنون ناگقتههای زیادی مانده که در سینههای تکتک مردم این سرزمین جا خوش کرده است.
وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در مورد دفاع مقدس بیان کرد: رهبر معظم انقلاب از دفاع مقدس به عنوان ثروت بیپایان ملت ایران یاد کردهاند که رگههای این معدن پوشیده در استان خوزستان است و برای تحلیل و تفسیر صحیح از جنگ بهناچار باید خوزستان و ویژگیهای منحصر به فرد تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی آن را به درستی بشناسیم.
مردم خوزستان از طریق زبان مشترک علیه ارتش بعثی عراق جنگیدند
وی با توضیح اینکه وفاداری مردم عرب خوزستان با هویت ایرانیشان و رهبری دینی امام (ره) و ولایتمداری آنها، همه معادلات دشمن و دنیای کفر را بهم ریخت، عنوان کرد: مردم خوزستان نه تنها صدام را همراهی نکردند بلکه با بومیسازی روشهای دفاع و استفاده حداکثری از زبان مشترک علیه ارتش بعث عراق، ماشین جنگی صدام را متوفف کردند.
عبدالهزاده با تشریح ابعاد دفاع مقدس از زوایای گوناگون تصریح کرد: در کارهای پژوهشی، ساختاری و سازمانی جایی ندیدم و نخواندم که به این موضوعات پرداخته شود، زیرا ابعاد دفاع مقدس را باید از زوایا و کارگفتهای گوناگون بررسی کنیم تا به همپوشانیهای دقیقی برسیم. خط مقدم مهم است ولی روابط اجتماعی و دلشورههای حاکم بر آوارگان و جنگزدگان در اردوگاهها، پشت جبهه، نحوه امدادرسانی به مهاجران جنگ و سایر دغدغههای آنها به همان اندازه اهمیت دارد و به نظر میرسد نتوانستهایم در ژانرهای جدید موفقیتهای خوبی کسب کنیم و تا زمانی که شاخص ارزیابیهای سازمانی و ساختاری نهادهای فرهنگی ما مبتنی بر گزارشدهی، گزارشگیری کمی و آماری است، همچنان از کیفیت فاصله میگیریم.
پژوهشگر عرصه ادبیات پایداری خوزستان، موفقیتهای جسته و گریخته در استان خوزستان را محصول قابلیتهای فردی افراد نه تلاشهای هدفمند سازمانی دانست و افزود: اگر مسئولان و متولیان دغدغهمند، از جنس هنر و دردکشیده این حوزه بوده و پلکانی در زمینه تخصصی رشد کرده باشند؛ آن زمان است که میتوانیم به موفقیت دستگاههای فرهنگی خوشبین باشیم.
وی ضمن گلایه و مطرح کردن این موضوع که سالانه صدها کتاب در حوزه ادبیات پایداری چاپ، نشر، رونمایی و توزیع میشوند اما متأسفانه هیچکدام مخاطب خود را پیدا نمیکنند، بیان کرد: این موضوع به نوع نگاه و غلبه برنامهریزیها با چاشنی برجسته سازیهای رسانهای و شبهخبری از نوع روابط عمومیها برمیگردد و متأسفانه سیستم مدیریت طولی به این شیوه و چک لیست نمره میدهد در حالی که خلاقیتهای هنری و استعدادهای فردی و نوآوری باید جای شیوه سنتی را پر کند.
اهداف هنر اصیل انقلابی و دفاع مقدس را نشناختهایم
وی ادامه داد: دفاع مقدس در قالب ۱۰۰ برنامه یک هفتهای نمیگنجد و این نکته نشان میدهد که اهداف هنر اصیل انقلابی و دفاع مقدس را نشناختهایم. هنر یک جریان مستمر فرهنگی و ادبی است که اثرگذاری آن تدریجی است و اجرای متراکم کارهای هنری در یک هفته و رها کردن امور تا سال آینده آسیب جدی به این عرصه وارد میکند.
این نویسنده و پژوهشگر گفت: همه میدانیم که اهمیت جبهه جنوب در دفاع مقدس از جبهه میانی و جبهه غرب کشور بیشتر است اما کتابهای فاخری در حد و اندازه جبهه جنوب نداریم. برخی استانها از ما که مهد و پیشانی جنگ بودهایم و دروازه عتبات عالیات هستیم، بهتر عمل کردهاند و این عقبماندگی نشان میدهد سفارشی، سازمانی، دولتی و خارج از نیاز مخاطبانمان کار کردهایم.
وی با اشاره به اینکه سوءمدیریت فرهنگی بالاترین آسیب در ادبیات پایداری استان است، اضافه کرد: تا زمانی که کار را به اهلش نسپاریم نباید انتطار معجزه داشت. گماشتن مدیران فرهنگی و خوشفکر در کنار برنامهریزیهای دقیق بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت و تعیین بودجه مناسب برای پشتیبانی، از اقدامهای فرهنگی از جمله آموزش در پرورش استعدادهای علاقهمندان به حوزه ادبیات پایداری موثر است.
آشنایی نویسندگان نوپا با اسطورهها و الگوسازی ادبیات دفاع مقدس
نویسنده «نویسنده هدیهای به عاشورا» گفت: نویسندگان نوپا زمانی انگیزه و اندیشه نوشتن پیدا میکنند که دست به الگو سازی بزنند. باید ببینیم با اسطورهها، الگوهای هنری و ادبیات دفاع مقدس چه کردهایم؛ اینکه در مناسبتی به منزل یکی از خانوادههای جانبازان و شهدا برویم و چند عکس یادگاری بگیریم همان فرآیند اداری مندرس است و در مدیریت نوین خطی دیگر جواب نمیدهد. در مجموع به یک خانه تکانی نیاز داریم و حوزه هنر، عرصه عمل است نه مصاحبه خبری و گرفتن عکس یادگاری. هرچند مخالف مستندسازی نیستیم اما زمانی این کنشها مؤثر واقع میشوند که زیرساختهای فرهنگی درست باشند.
عبداله زاده بیان کرد: در نهادهای مرتبط و حتی یادوارههایی که برگزار میکنیم به دنبال تولیدمحتوا نیستیم بلکه بیشتر به دنبال باز تولید و تکرار هستیم. ذائقههای نسل جوان و نوجوان ما به سرعت در حال تغییر است و این از خواص فضای مجازی و شبکههای اجتماعی است. همگام با این تحولات نیازمند بهروزرسانی در حوزه نیروی انسانی آموزشدیده و تجهیزات مناسب هستیم که اکنون با شرایط موجود با وضعیت مطلوب فاصله داریم.
وی در مورد جمله ماندگار امام خمینی (ره) که فرمودند؛ خوزستان دِین خود را به اسلام ادا کرد، اضافه کرد: در عملیات موسوم به شبیخون حمیدیه که اهواز در محاصره و تیررس نیروهای عراقی بود جمله معروف امام (ره) مبنی بر اینکه مگر جوانان اهوازی مردهاند، حاکی از اعتماد رهبر کبیر انقلاب به مردم استان خوزستان و تمامکننده این تهدید بود.
نظرات