محمد جوادی نویسنده و مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سمیه خاتونی: جیمز جویس از جمله نویسندگانی است که آثارش در ادبیات غرب همواره مورد توجه بوده است. این نویسنده با نگارش مجموعه داستان «دوبلینی‌ها» در جهان معرفی شد، انتشار مجموعه داستان «ابری کوچک» که منتخبی از اثر فاخر دوبلینی‌ها به قلم جیمز جویس است که به همت نشر دیارنامگ و با ترجمه محمد جوادی روانه بازار نشر شده است.

مترجم و مدیر داخلی نشر دیارنامگ درباره سابقه خود در ترجمه رمان و کتاب‌های داستانی گفت: تا امروز بیش از ۴۰ عنوان ترجمه در کارنامه‌ام دارم، مجموعه آثاری از روبرتو بولانیو مثل «گورهای گاوچران» با نشر چشمه، رمان «۲۶۶۶» با کتابسرای تندیس، «کارگاهان وحشی» با نشر نون و «داستان‌های ماشین تحریر» از تام هنکس که با نشر افق کار کردم و رمان «پرفروغ‌ها» که با نشر ثالث بوده است.

وی درباره زبان مبدا و مقصد ترجمه کتاب پیش‌رو افزود: زبان اصلی کتاب دوبلینی‌هاست، انگلیسی است. که ناشر خارجی پنج داستان منتخب را با عنوان ابری کوچک به زبان فرانسه ترجمه کرده است، اما من به دلیل حساسیت کار و خاصیت نثر جویس تصمیم گرفتم بدون زبان واسط به سراغ متن اصلی بروم که به زبان انگلیسی توسط نویسنده نوشته شده بود.

وی در ادامه تصریح کرد: «ابری کوچک» پنج داستان برگزیده از کتاب «دوبلینی‌ها» است که توسط ناشر خارجی انتخاب و گرینش شده است. این ناشر با همین رویکرد موفق شده است تاکنون چندین کتاب کم حجم از شاهکارهای بزرگ ادبی در بازار نشر روانه کند و ما نیز دقیقاً همان کتاب و با همان اسم را به همین شیوه ترجمه و منتشر کرده‌ایم.

این مترجم درباره فکر و ایده اصلی پیوند دهنده در گزینش این پنج داستان بیان کرد: همه داستان‌ها در این کتاب در مورد مضامین انسانی هستند، موضوعاتی چون زندگی و عشق و مرگ، که با تمرکز بر قشر متوسط مردم در همان دوبلین اتفاق می‌افتد. دوبلین شهر زادگاهی خود جویس بوده است، هرچند جویس در طول زندگی‌اش به کشورهای مختلفی سفر کرد، اما همواره دوبلین به عنوان شهر زادگاهی، برایش محلی از چالش و الهام بخش او در آثارش بود. این داستان‌ها روایت برشی از زندگی مردم دوبلین در آن دوره است.

محمد جوادی درباره مواجه خود با نثر جیمز جویس که خاصیت کشسانی لحظه‌ای دارد، ادامه داد: اول اینکه ترجمه هر ۳۰ سال یکبار نیاز به باز ترجمه دارد. یعنی ترجمه‌ای که در زمان‌بندی قدیمی‌تر اتفاق افتاده، با توجه به تحول زبان و تغییر تدریجی اصطلاحات و گفتار نیاز به ترجمه جدید دارد شاهدیم خیلی از آثار کلاسیک قدیمی از طرف ناشران در حال ترجمه جدید هستند. تا با بیانی شیواتر و روایتگری امروزی‌تر، آثار را ارائه دهند، به همین ترتیب اولویت من در ترجمه، علاوه بر حفظ سبک نویسنده، وفاداری به نثر و روایت است، اما از طرفی تلاشم بر این است که ترجمه به شکلی باشد که برای خوانندگان امروز نیز قابل فهم باشد.

وی درباره این مسئله که متون برخی نویسنده مولف‌ها مانند جیمز جویس، ساموئل بکت و… که درسبک رمان سیال ذهن و ابزورد می‌نویسند، افزود: آثار این دسته از مولفان برای مخاطبان امروز قابل فهم‌تر از مخاطبان هم عصر خودشان است، گویا این نویسنده‌ها از زمانه خود جلوتر بودند و متون‌شان برای نسل‌های بعدی است. نویسندگانی مانند جویس و جوزف کنراد و … فراتر از زمانه خودشان می‌نوشتند.

این مترجم با اشاره به مواجه اولیه با آثار جویس گفت: در مواجه اول، اینگونه احساس می‌کنید که با یک داستان در سطح یک زندگی روزمره و عادی طرف هستید اما هر قدر داستان جلوتر می‌رود، متوجه می‌شویم نویسنده در دل مفاهیم و کلمات، از ترکیبات عمیقی استفاده کرده است که فراتر از برداشت ساده مخاطب پیش می‌رود. مفاهیمی که در لایه‌های عمیق‌تر داستان درک می‌شود.

مدیر داخلی نشر دیارنامگ به هدف‌گذاری در انتشار مجموعه کتاب‌های کوچک از شاهکارهای بزرگ تاکید کرد و بیان داشت: مخاطب هدف ما در این مجموعه کتاب، علاقه‌مندانی هستند که برای خواندن کتاب‌های پرحجم زمان کافی ندارند و یا به دنبال این هستند با صرف هزینه و انرژی کمتر قلم نویسنده محبوب شان را از میان شاهکارهای بزرگ ادبی پیدا کنند.

وی در پایان افزود: نشر دیارنامگ به انتشار آثار پژوهشی با رویکرد فلسفی و تاریخی اهتمام داشته است و با ترجمه این مجموعه داستان‌ها و انتشار «ابری کوچک» وارد حوزه ادبیات داستانی شده است. در این مسیر استراتژی دیارنامگ آهسته و پیوسته کار کردن و کیفیت بالا در ترجمه آثار است.