به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، نام آن بزرگوار فاطمه و مشهورترين لقب آن حضرت، «معصومه» است. پدر بزرگوارشان امام هفتم شيعيان حضرت موسى‌بن جعفر(ع) و مادرشان حضرت نجمه خاتون(س) هستند. حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) از يك مادرند. 

آن حضرت روز اول ذيقعده سال ١٧٣ هجرى قمرى در مدينه منوره متولد شدند. ديرى نپاييد كه در همان سنين كودكى با مصيبت شهادت پدرشان در حبس هارون در شهر بغداد مواجه شدند، لذا از آن پس تحت مراقبت و تربيت برادر بزرگوارشان حضرت على بن موسى الرضا(ع) قرار گرفتند. 

سال ٢٠٠ هجرى قمرى در پى اصرار و تهديد مأمون عباسى سفر تبعيدگونه حضرت رضا(ع) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون اين كه كسى از بستگان و اهل بيت‌شان(ع) را همراه ببرند، راهى خراسان شدند.

يك سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه(س) به شوق ديدار ايشان، اداي رسالت زينبي و پيام ولايت، به همراه عده‌اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حركت كردند و در هر شهر و محلى با استقبال مردم واقع شدند. 

زماني كه كاروان حضرت به شهر ساوه رسيدند،‌ عده‌اى از مخالفان اهل‌بيت كه از پشتيبانى مأموران حكومت برخوردار بودند، سر راه ايشان را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند. در اين نبرد همه مردان كاروان به شهادت رسيدند، حتى بنابر نقلى حضرت(س) معصومه را نيز مسموم كردند. 

اين بانوي بزرگوار بر اثر مسموميت يا بر اثر اندوه و غم زياد از اين ماتم بيمار شدند و چون ديگر امكان ادامه دادن راه به طرف خراسان ميسر نبود، قصد رفتن به شهر قم را كردند. بزرگان شهر قم وقتى از اين خبر مسرت بخش مطلع شدند، به استقبال آن حضرت شتافتند و در حالى كه «موسى بن خزرج» بزرگ خاندان اشعرى، زمام ناقه آن حضرت را به دوش مى‌كشيد و عده فراوانى از مردم پياده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت بودند، به روايتي در روز ٢٣ ربيع الاول سال ٢٠١ هجرى قمرى حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلى كه امروز «ميدان مير» ناميده مى‌شود، شتر آن حضرت در جلوي منزل «موسى بن خزرج» زانو زد و افتخار ميزبانى حضرت نصيب او شد. 

آن بزرگوار به مدت ١٧ روز در اين شهر زندگى كردند و در اين مدت مشغول عبادت و راز و نياز با پروردگار متعال بودند. محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستيه به نام «بيت النور» هم اكنون محل زيارت ارادتمندان آن حضرت است. 

سرانجام در روز دهم ربيع الثانى و بنا بر قولى دوازدهم ربع الثانى سال ٢٠١ هجرى پيش از آن كه ديدگان مباركش به ديدار برادرشان، امام رضا(ع) روشن شود، در ديار غربت و با اندوه فراوان ديده از جهان فروبستند و شيعيان را در ماتم خود به سوگ نشاندند. 

مردم قم با تجليل فراوان پيكر پاكش را به سوى محل فعلى كه در آن روز بيرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود تشييع كردند. 
 
در زمينه بيان فضايل، شخصيت والا و كرامت‌هاي حضرت فاطمه معصومه(س) كتاب‌هاي متعددي به ويژه در سال‌هاي اخير منتشر شده است كه برخي از آنها عبارتند از:

ـ زیارت نامه حضرت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) / محمدتقی دیباجی / ائمه (ع) / 1381

ـ کرامات حضرت فاطمه معصومه(س)/ سیدعلی حسینی قمی/ نبوغ/ 1381 

ـ کرامات و زیارت نامه حضرت معصومه(س)/ محسن آشتیانی/ زهیر/ 1381
ـ تاریخچه قم و زندگینامه حضرت معصومه(س) / محمد محمدی اشتهاردی /گلستان ادب / 1382

ـ زیارتنامه حضرت معصومه(س)/ مهدی الهی قمشه ای، محمدهادی اشرفی / انفال / 1382 

ـ نگاهی به زندگانی حضرت فاطمه معصومه(س)/ غلامرضا حیدری ابهری، بشیر خزامی پور (مترجم)، رسول سیف (مترجم)/ زائر/ 1383


ـ زندگانی حضرت معصومه(س) و تاریخ قم/ سیدمهدی صحفی/ صحفی / 1384

ـ دعای ندبه به‌انضمام زیارت حضرت معصومه(س)/ عباس نادری (خطاط) / پاد/ 1384

ـ جغرافیای تاریخی هجرت حضرت معصومه(س)/ سیدعلیرضا سیدکباری/ آستان مقدسه حضرت معصومه (س) / 1384 

ـ فاطمه معصومه(س) و تاریخ و فرهنگ قم/ علی صدرایی خویی/ آستان مقدسه حضرت معصومه(س) / 1384 

ـ عنایات معصومیه (از زبان خادمین آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهما السلام)/ محمدعلی زینی وند، رضا شیخ محمدی (ویراستار)/ آستان مقدسه حضرت معصومه (س)/ 1384

ـ مشک فشان؛ اشعار آیات و علمای حوزه علمیه در مدح و منقبت حضرت فاطمه معصومه(س)/ مهدی محمدبیگی (گردآورنده)/ آستان مقدسه حضرت معصومه (س) / 1384

ـ حضرت معصومه (س) فاطمه دوم؛ پیشینه قم، حوزه علمیه، زندگی حضرت معصومه (س) جمکران و امام زادگان .../ محمد محمدی اشتهاردی / اخلاق / 1384 

ـ تاریخ متولیان آستانه مقدسه حضرت معصومه علیها السلام / محمد علی محمدی / زائر/ 1384 

ـ ستایشگران کوثر قم؛ اشعار و مدایح در منقبت حضرت معصومه(س)/ منوچهر حقگو (گردآورنده)/ آستان مقدسه حضرت معصومه (س) / 1384 

ـ چهل حدیث قم و حضرت معصومه(س) / محمود شریفی/ معروف / 1385 

ـ شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)/ لطف الله صافی گلپایگانی/ آستان مقدسه حضرت معصومه (س) / 1385

ـ شفیعه محشر؛ زندگینامه و زیارتنامه حضرت معصومه(س)/ حبیب الله تقیان/ حسنین / 1385 

ـ مروارید کویر؛ حضرت فاطمه معصومه/ مهدی وحیدی صدر، فرشته منعمی (نقاش)/ براق / 1385 

ـ بوستان معصومه(س) / مرتضی عبدالوهابی/ آستان مقدسه حضرت معصومه (س) / 1385 

ـ آئین مستان؛ ویژه ایام فاطمیه و شهادت حضرت معصومه(س) / مهدی نوری (شاعر)/ مشهور/ 1386 

ـ حضرت معصومه(س) چشمه جوشان کوثر/ محمد محمدی اشتهاردی / مطهر / 1386

ـ عمه سادات؛ زندگی حضرت معصومه(س)/ سیدابوالقاسم حمیدی/ مسجد مقدس جمکران / 1386

ـ حضرت معصومه (س) اور شهر مقدس قم/ نثاراحمد زین پوری/ انصاریان/ 1386 

حضرت معصومه(س) و شهر قم/ سیدمحمد حکیمی/ دفتر نشر فرهنگ اسلامی / 1387

ـ فروغی از کوثر؛ زندگینامه حضرت فاطمه معصومه(س)/ الیاس محمدبیگی/ آستان مقدسه حضرت معصومه(س)/ زائر / 1387

ـ مهتاب اهل بیت(س)؛ سیری در زندگی حضرت معصومه(س) /سیدحسین اسحاقی / خادم الرضا(ع) / 1387

ـ حضرت معصومه(سلام الله علیها)/ رضا علی نیا، حکیمه شریفی (تصویرگر)/ براق / 1387 

ـ فاطمه معصومه(س) ‌مهمان هفده روزه/ فريد مسعودي/ دليل ما/ 1388