سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): نمادها ابزار انتقال اندیشه بشر در زمان‌های مختلف هستند. حیات مستمر نمادها از قرن ها قبل تاکنون نشانه نیروی پایدار آن‌ها در جوامع بشری است. خصوصیات و ویژگی‌های نمادها در انتقال اندیشه انسان‌ها موجب پیوند نسل‌های متوالی شده و همچون پل ارتباطی، ادراک انسان ها را از محیط پیرامون خود، از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌دهند. نمادهای آشنای هر ملت، ریشه های هویت هر سرزمین به حساب می آیند، این نمادها، معرّف و مولد فرهنگ هر مرزوبوم هستند.
نمادهای شهری که یکی از اقسام نمادها هستند حامل خاطرات مشترک مردم و مفاهیم فرهنگی و اجتماعی‌اند و به واسطه فعالیت‌های جمعی و ارزش های تاریخی، منتقل‌کننده مفاهیم و معانی ضمنی گسترده‌ای در ذهن مردم یک شهر هستند و از این رو در شکل گیری ساختار معنایی شهر و احساس هویت مندی مردم شهر نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند.
در حال حاضر یکی از حلقه‌های مفقوده فرهنگ در کشور ما، فرهنگ معماری است. در صورت ادامه شرایط فعلی، نمی‌توان به هویت فرهنگی معماری در عصر خود رسید. معماری قدیمی ما دارای هویت فرهنگی خاصی بوده است. در حال حاضر، یک انقطاع و گسست در فرهنگ ما بوجود آمده که رابطه بین معماری و فضای فرهنگی قطع شده است. معماری امروز ما به دلایل مختلف، بر اساس فضای فرهنگی ما ساخته نمی‌شود، این در حالی است که اگر نمادهای شهری ما بر اساس معماری غربی ساخته شود، فرهنگ عمومی کشور را تحت تأثیر خود قرار داده و به همان میزان جامعه را از فرهنگ اسلامی و ایرانی دور می‌سازد.
برای دست‌یابی به یک شهر دارای نمادهای مطلوب، لازم است الگویی متناسب با ویژگی های آن فرهنگ تدوین شود؛ الگویی که با الهام از آموزه‌ها و مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی- ایرانی ترسیم شده باشد و هم به کارکردها و هم به هدف جامعه توجه کند. الگوی سیاست‌گذاری نمادهای شهری یک مدل مفهومی است که ظرفیت شناخت سیاست‌های فعلی در حوزه نمادسازی شهری و نیز ارائه سیاست‌های مطلوب در این عرصه را داراست. این الگو مجموعه‌ای از عناصر و روابط میان آن‌هاست که با هدف انتقال باورهای دینی و ارزش‌های ملی به فرهنگ جامعه ایجاد شده است.
در این کتاب با استناد به متون و منابع مورد مطالعه و مصاحبه با خبرگان و مدیران فرهنگی کشور، با استفاده از روش تحلیل مضمون، تعداد ۹۵ کد توصیفی، ۱۵ مضمون سازمان یافته و در نهایت ۵ مقوله فراگیر استخراج گردید. مقوله‌های فراگیر (اصلی) عبارتند از: ۱. مبانی نمادسازی؛ ۲. تجربیات نمادسازی؛ ۳. کارکرد نمادها؛ ۴. تمدن سازی در نماد؛ ۵. محیط شناسی نماد. این الگوی پنج بُعدی، بر رویکرد ترکیبی برای سیاست‌گذاری نمادها با تأکید بر نمادهای شهری تمرکز کرده و به بیان مؤلفه‌های نمادسازی اسلامی ایرانی می‌پردازد.
نظر شما