به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فلسفه و روان‌شناسی به‌عنوان دو حوزه مهم علمی و فرهنگی، همواره نقش بسزایی در شکل‌گیری تفکر و رفتار انسان‌ها ایفا کرده‌اند. این دو رشته به‌ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، زمانی که پایه‌های شخصیت و شناخت فرد شکل می‌گیرد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.
فهم و درک مفاهیم بنیادی فلسفی و روان‌شناختی برای کودکان و نوجوانان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا این مفاهیم می‌توانند به آن‌ها کمک کنند با خود و جهان اطراف‌شان بهتر آشنا شوند، توانایی‌های تفکر انتقادی را پرورش دهند و احساسات و رفتارهای خود را مدیریت کنند.
کتاب‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی انتقال دانش و مفاهیم، نقش کلیدی در این فرآیند ایفا می‌کنند. کد دیویی صد تا ۲۰۰ به‌طور خاص به این دو حوزه اختصاص دارد و شامل آثار تألیفی و ترجمه‌ای است که می‌تواند برای کودکان و نوجوانان مفید باشد و به غنای محتوای آموزشی در این حوزه کمک کند.
این گزارش به بررسی تعداد کتاب‌های چاپ اول تولیدشده در حوزه فلسفه و روان‌شناسی برای کودکان و نوجوانان در بازه زمانی بهمن‌ماه ۱۴۰۳ می‌پردازد. براساس داده‌های موجود در کد دیویی «فلسفه و روان‌شناسی»، تعداد ۴۶ عنوان کتاب در رده سنی کودک و نوجوان در بهمن‌ماه ۱۴۰۳ برای اولین‌بار چاپ شده است که ۲۷ عنوان از این آثار، تألیف بوده است.
به‌طور کلی، تقسیمات کد دیویی صد تا ۲۰۰ «فلسفه و روان‌شناسی» شامل موارد زیر است:
- ۱۱۰: مابعدالطبیعه (حکمت نظری)
- ۱۲۰: معرفت‌شناسی
- ۱۳۰: پدیده‌های غیرطبیعی
- ۱۴۰: مکاتب و دیدگاه‌های خاص فلسفه
- ۱۵۰: روان‌شناسی
- ۱۶۰: منطق
- ۱۷۰: اخلاق (فلسفه اخلاقی)
- ۱۸۰: فلسفه قدیم، قرون وسطی و شرق
- ۱۹۰: فلسفه جدید غرب
عناوین و مشخصات تعدادی از کتاب‌های منتشرشده:
| نام کتاب | نویسنده / مترجم | ناشر | تعداد صفحات | قیمت |
| باشگاه مغز ۲: هوش هیجانی | حامد اختیاری، تارا رضاپور | مهرسا | ۳۰ | ۶۹۰۰۰۰ |
| یک میلیون بوسه | سینا ویلیامز / اکرم سعیدالسادات‌منشادی | کتاب‌های مکعب | ۲۴ | ۹۰۰۰۰۰ |
| دو بخش قلب | ندا محمدی | هوشمند تدبیر | ۲۶ | ۱۰۰۰۰۰ |
| ماجراجویی با عمو اولی: آرام باش… می‌گذرد | ج. دونینی / عرشیا عالی‌نژاد | برکه‌آبی | ۴۰ | ۱۳۸۰۰۰۰ |
| گریه حق منه: نشون دادن احساسات دختر و پسر نمی‌شناسه | عارفه دارایی | مانا ایده | ۸ | ۱۰۰۰۰۰۰ |
| در اتاق من: کتابی درباره‌ی خیال‌پردازی | ژو ویتک / افسانه شعبان‌نژاد | لوپه‌تو | ۱۶ | ۶۵۰۰۰۰ |
| به من نگو استثنایی: نخستین نگاه به ناتوانی | پت توماس / سعیده سالاری | جوانه رشد | ۳۰ | ۱۰۰۰۰۰۰ |
| نام‌آوران ایران ۴: ابوعلی سینا؛ از بودن تا نبودن | فرید مرادی | قدیانی | ۶۴ | ۶۵۰۰۰۰ |
| گمشده در ابرها | تام تین دیسبری / عطیه اخویان‌طهرانی | مهاسا | ۳۴ | ۱۰۰۰۰۰۰ |
| شیر یاد می‌گیرد که دستپاچه نشود | سو گریوز / کیانا نازک‌بین | کتاب‌های مکعب | ۳۲ | ۱۵۰۰۰۰۰ |
معرفی نمونه‌ای از آثار منتشرشده:
«به من نگو استثنایی: نخستین نگاه به ناتوانی»
کتاب «به من نگو استثنایی» نوشته پت توماس، مقدمه‌ای برای آشنایی کودکان با موضوع ناتوانی است و تلاش می‌کند مفاهیم اولیه‌ای را که کودکان درباره ناتوانی باید بدانند، متناسب با سن و درک آن‌ها مطرح کند. بر اساس محتوای این کتاب، در سنین پایین‌تر، تأکید بر پرورش پذیرش و درک تفاوت‌های افراد اهمیت بیشتری دارد و توضیح جزئیات مربوط به دلایل ناتوانی‌ها بهتر است به سنین بالاتر موکول شود.
این اثر با استفاده از زبانی ساده و تصاویری که نمونه‌هایی از انواع ناتوانی‌های جسمی را به تصویر می‌کشند به کودکان کمک می‌کند تا متوجه شوند افراد در توانایی‌های خود با یکدیگر تفاوت دارند و این تفاوت‌ها بخشی طبیعی از زندگی انسان‌هاست. در این کتاب، کودکانی معرفی می‌شوند که دچار اختلالات جسمی و حرکتی هستند؛ کودکانی که ممکن است از صندلی چرخ‌دار استفاده کنند، هنگام بازی با دیگران با دشواری‌هایی روبه‌رو شوند یا کندتر از بقیه حرکت کنند.
نویسنده در این کتاب به اهمیت اصلاح نگاه و رفتار کودکان در مواجهه با افراد دارای ناتوانی پرداخته و تأکید می‌کند که برداشت‌های اولیه کودکان از تفاوت‌ها، ممکن است نادرست باشد. این اثر تلاش دارد به مخاطب کودک آموزش دهد که رفتارهای نادرست می‌تواند باعث رنجش افراد دارای ناتوانی و احساس کنارگذاشته‌شدن آن‌ها شود.
همچنین، کتاب «به من نگو استثنایی» بر لزوم دقت در زبان و واژگانی که برای اشاره به افراد دارای ناتوانی به کار می‌رود، تأکید دارد و به والدین توصیه می‌کند به فرزندان خود آموزش دهند که از واژه‌های نامناسب و توهین‌آمیزی همچون «معلول»، «عقب‌افتاده» یا «فلج» استفاده نکنند و جایگزین‌های مناسب‌تری برای توصیف شرایط افراد بیاموزند. از دیگر نکات مطرح‌شده در این کتاب، اشاره به روش‌هایی برای کمک به درک بهتر شرایط افراد دارای ناتوانی است. به‌عنوان نمونه، می‌توان با انجام فعالیت‌هایی مانند بستن چشم‌ها یا گرفتن گوش‌ها از کودکان خواست شرایط این افراد را برای مدتی تجربه کنند.
در پایان نیز به والدین و بزرگ‌سالان توصیه می‌شود پیش از گفت‌وگو با کودکان درباره موضوع ناتوانی، ابتدا احساسات و دیدگاه‌های خود را در این زمینه مرور کرده و آمادگی لازم را برای طرح چنین مباحثی به‌دست آورند؛ چراکه تنها در سال‌های اخیر است که موضوع ناتوانی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و دیگر ضرورتی برای پنهان‌کردن آن وجود ندارد.
انتشارات جوانه رشد، کتاب «به من نگو استثنایی: نخستین نگاه به ناتوانی» نوشته پت توماس را با ترجمه سعیده سالاری در ۳۰ صفحه و بهای صد هزار تومان منتشر و در بازار کتاب عرضه کرده است.
نظر شما