کتاب «تاريخ هخامنشيان» جلد دوم از سري تاريخ ايران كمبريج است كه به دوره هخامنشيان اختصاص دارد. اين کتاب شامل هفده مقاله و هفده فصل است كه مرتضي ثاقبفر در دو مجلد آن را ترجمه كرده و انتشارات جامي به چاپ رسانده است.\
اما نکتهاي که بايد توجه داشت اين است که به هر حال نويسندهگان با ديدگاه خود به تاريخ ايران نگريستهاند و در برخي موارد حس نژادپرستي باعث شده موضع گيريهاي نادرستي ارايه دهند. البته در بسياري از موارد مترجم در پاورقي به توضيح و رفع شبهات پرداخته است. لذا هر پژوهشگري در تحقيق خود بايد به اين نکات توجه داشته باشد.
مرتضي ثاقبفر؛ مترجم کتاب، از مترجمان پر کار در زمينه تاريخ باستان و داراي تاليفاتي است. وي داراي تأليفات در زمينه تاريخ ايران باستان است و به تازگي كتاب «شاهنامه فردوسي و فلسفه تاريخ ايران» به كوشش انتشارات معين به چاپ دوم رسيده است. اين مترجم پركار 70 جلد کتاب از زبانهاي انگليسي، فرانسه و گاه آلماني به فارسي ترجمه کرده است. وي تاکنون حدود 25 مقاله نوشته و 100 مقاله نيز ترجمه کرده است.
«آ. ج. آربري» سر ويراستار و استاد زبان عربي دانشگاه کمبريج در پيشگفتار کتاب اول از اين مجموعه هدف از تدوين آن را احساس خلايي ميداند که در معرفي فرهنگ و تمدن شکوهمند ايران وجود داشته است، وي همچنين به مراحل تدوين کتاب نيز اشاره دارد.
تشکيل گروه ويراستاران و مکاتبه با صاحبنظران در هر رشته در سراسر جهان اين اثر را محصول يک همکاري بينالمللي ساخته است. جلد نخست کتاب در سال 1968م. به چاپ رسيده است مجلدات دوم تا هفتم بر حسب رويدادها و دودمانهاي پادشاهي مهم تاريخ ايران طراحي شده است.
به گفته آ.ج. آربري در مقدمه کتاب سرزمين ايران كه در اين مجموعه سعي شده تنها حوادث تاريخي بيان نشود بلکه پژوهشي درباره فرهنگي که در منطقه ايران شکوفا شده و سهم اين فرهنگ در تمدن جهاني نيز بيان شود. افزون بر تاريخ، سهم عناصر مذهبي، فلسفي، سياسي، اقتصادي، علمي و هنري در تمدن ايران نيز با تأکيد بر عوامل جغرافيايي و بومشناختي که در شکلگيري اين تمدن سهم داشتهاند، توصيف شده است.
فصل نخست اين كتاب به ظهور هخامنشيان و بنيانگذاري امپراطوري هخامنشي اختصاص دارد كه به قلم جان مانوئل کوک ارايه شده است. فصل دوم به ايرانيان و يونانيان با نوشته «آر.ر.برن» پرداخته است. فصل سوم به کوروش بزرگ اثر ماکس مالووان فقيد اختصاص دارد. فصل چهارم دربردارنده اسکندر در ايران با نوشته باديان استاد تاريخ هاروارد است.
فصل پنجم به اشغال مصر توسط ايران نوشته برشاني، فصل ششم به مدارک بابلي درباره هخامنشيان اثر اوپنهايم، فصل هفتم به لوحههاي تخت جمشيد نوشته هالوک، فصل هشتم به سکههاي هخامنشي نوشته بيوار استاد دانشگاه لندن، فصل نهم به جهان ايران باستان شرقي از ديدگاه اوستا نوشته شوارتس و فصل دهم به دين ايران هخامنشي نوشته شوارتس اختصاص دارد.
فصل يازدهم به زبان آرامي در امپراطوري هخامنشي اثر گرين فيلد، فصل دوازدهم به تقويمهاي ايران باستان نوشته ويلي هارتنر، فصل سيزدهم به معماري و پيکر تراشي اثر اديت پورادا، فصل چهاردهم به برجستهکاري بيستون نوشته آن نارکاس، فصل پانزدهم به تپه نوشيجان اقامتگاه مادي اثر استروناک، فصل شانزدهم پاسارگاد نوشته استروناک و فصل هفدهم به فلز کاري اثر موري موزهدار موزه اشمولين اختصاص دارد.
كتاب شناخت مجموعه 8 جلدي تاريخ كمبريج
تاريخ کمبريج مجموعهاي 8 جلدي است به زبان انگليسي که بيشتر مجدات آن ترجمه شده است.
جلد نخست، سرزمين ايران، جغرافياي طبيعي و اقتصادي، انسانشناسي و جمعيتشناسي است.
جلد دوم، پيش از تاريخ، دورههاي باستانشناختي، ايران در ارتباط با جهان باستان، هخامنشيان با ترجمه مرتضي ثاقبفر است.
جلد سوم، دورههاي سلوکيان، پارتيان و ساسانيان، ترجمه اين جلد را حسن انوشه بر عهده داشته و انتشارات اميرکبير آن را در دو مجلد به چاپ رسانده است.
جلد چهارم، از ورود اعراب تا سلجوقيان، مترجم اين مجلد، حسن انوشه و گردآورنده «ر.ن. فراي» و در انتشارات اميرکبير چاپ شده است. شايسته يادآوري است در اين جلد مقالاتي از دکتر زرينکوب، شهيد مطهري و سيد حسن نصر نيز به چشم ميخورد.
جلد پنجم، دورههاي سلجوقي و مغول با ترجمه حسن انوشه كه انتشارات اميرکبير در آن را به چاپ رسانده است.
جلد ششم به دورههاي تيموري و صفوي اختصاص دارد. تاريخ تيموريان ترجمه جلد ششم تاريخ کمبريج است که يعقوب آژند آن را ترجمه کرده و انتشارات جامي در آن را به چاپ رسانده است. تاريخ ايران دوره صفويه نيز در انتشارات جامي و با ترجمه يعقوب آژند به چاپ رسيده است.
جلد هفتم، از سده هجدهم ميلادي تا کنون شامل دورههاي افشاريه، زنديه، قاجاريه و دوره پهلوي است. اين دورههاي تاريخ ايران را نيز مرتضي ثاقبفر ترجمه کرده و انتشارات جامي آن را منتشر كرده است.
جلد هشتم نيز به کتابنامه و نمايه اختصاص دارد.
كتاب «تاريخ هخامنشيان» از جمله كتابهايي است كه به بررسي تاريخ ايران باستان ميپردازد و بخشي از مطالب خود را به سرگذشت پادشاهان و حكمرانان و رويدادهاي شهرياري آنان اختصاص ميدهد. اين كتاب از منابع پژوهشي به شمار ميروند كه راهنماي خواننده براي پيگيري زنجيره رخدادها خواهند بود. اين كتابها در دسته «تاريخهاي عمومي» قرار ميگيرند و تاريخ عمومي به معني بررسي يك دوره تاريخي يا آغاز و انجام يك سلسله و دولت است.
نظر شما