به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، شماري از كتاب‌هايي كه به بررسي تاريخ ايران باستان مي‌پردازند و بخشي از مطالب خود را به سرگذشت پادشاهان و حكمرانان و رويدادهاي شهرياري آنان اختصاص مي‌دهند از منابع پژوهشي به شمار مي‌روند كه راهنماي خواننده براي پي‌گيري زنجيره رخدادها خواهند بود. اين كتاب‌ها در دسته «تاريخ‌هاي عمومي» قرار مي‌گيرند. تاريخ عمومي به معني بررسي يك دوره تاريخي يا آغاز و انجام يك سلسله و دولت است.
در برخي از كتاب‌ها تحريف‌هايي صورت گرفته كه در تاريخ بيست و چهار قرن گذشته همواره به عنوان تاريخ واقعي معرفي شده و مورد قبول قرارگرفته‌اند؛ اما سي و چند سال پيش يك محقق و مورخ ايراني با مطالعه دقيق كتاب هرودوت و همه كتاب‌هاي يونان پرده از تحريفات برداشت و با تأليف مجموعه پانزده جلدي يونانيان و بربرها روي ديگر تاريخ را نشان داد.
در اين جا بايد پرسشي كنيم كه درباره يونان باستان چه مي‌دانيم؟ يوناني كه از ابتداي تاريخ تا صدر اسلام روابط و برخوردهاي گوناگون با ايران داشته است، گاه جزيي از شاهنشاهي هخامنشي و گاه همسايه و هم‌مرز آن در شمال غربي قلمرو ايران زمين بوده و مهد فيلسوفان، سياستمدران و خطيبان شناخته شده است.
درباره هرودوت كه اروپايي‌ها به غلط و عمدا او را «پدر تاريخ» كرده‌اند و درباره غرض‌ورزي‌هاي او در نقل تاريخ و مخصوصا روابط آتن با ايران چه مقدار اطلاع داريم. اين به اصطلاح «پدر تاريخ» نه تنها نسبت به ايران كينه مي‌ورزيده كه حتي در مورد يونانيان غير آتني نيز دست به تحريف تاريخ و سرهم‌بندي جعليات زده است چندان‌كه مورخ يوناني ديگري به نام «پلوتارك» در همان عصر باستان كتابي در افشاي جعليات و تحريفات او باعنوان «در خباثت هرودوت» تأليف كرده بود.
اين تحريفات و جعليات در طي بيست و چهار قرن همواره به عنوان تاريخ واقعي روايت شده و مورد قبول قرارگرفته‌اند تا سي و چند سال‌پيش كه يك محقق و مورخ ايراني با مطالعه دقيق كتاب هرودوت و همه كتاب‌هاي يونان پرده از راز آن ها برداشت و با تأليف مجموعه پانزده جلدي يونانيان و بربرها «روي ديگر تاريخ» را نشان داد.
ارزش تأليف اميرمهدي بديع كه در اصل به زبان فرانسوي نوشته شده در اين است كه او با تسلط كامل بر زبان‌هاي اروپايي و منحصرا تمسك به منابع غربي حقيقت تاريخ را نشان داده است.اين مجموعه كه به كوشش گروهي از مترجمان مبرز و باسابقه به فارسي درآمده و بادقت و وسواس ويرايش شده است.
جلد اول و دوم يونانيان و بربرها البته جايگاه برجسته‌اي در ميان تاريخ‌هايي دارد كه سرگذشت داريوش و ماجراي جنگ ماراتن و لشكركشي داريوش به يونان را بازنگري كرده‌اند. اهميت اين كتاب‌ها در اين است كه نويسنده از ديدگاهي ايراني و به دور از نادرستي‌هايي كه بيگانگان به داريوش هخامنشي نسبت مي‌دهند به شناخت و تحليل رخدادها پرداخته است.
جلد اول: خطا در تاريخ با ترجمه مرتضي ثاقب‌فر
يونانيان و بربرها، که جلد نخست آن با عنوان خطا در تاريخ منتشر شده مجموعه‌اي در زمينه بررسي روابط ايران با يونان از سرآغاز تاريخ تا روزگار اسکندر است، در جلد اول که به بررسي اشتباهي که در تاريخ روي داد اختصاص يافته تصوير نادرست يونانيان نسبت به اقوام ديگر شناسايي و تجزيه و تحليل شده است و به دنبال آن زندگي اسکندر و رفتار خودکامانه او و سرانجام گزارش‌ها و آراي مورخان يوناني و پس از آنان تا به امروز مورد بررسي و نقد قرار گرفته است.
جلد دوم: دوجهان مكمل يكديگر با ترجمه ع. روح‌بخشان
اميرمهدي بديع، مؤلف دانشمند مجموعه يونانيان و بربرها، جلد دوم اين اثر گرانقدر را با عنوان دو جهان مکمل يکديگر به بررسي روابط دو کشور و دو تمدن درجه اول دنياي باستان اختصاص داده است و فارغ از تعصبات قومي و نژادي نشان مي‌دهد که اين دو جهان به ظاهر متفاوت، در واقع مکمل همديگر بوده‌اند، اما مورخان ناآگاه يا مغرض ضمن ناديده گرفتن حقايق، در جهت تحريف تاريخ گام برداشته‌اند، بديهي است که همين تحريف‌‌ها که از قديم‌ترين روزگار شايع شده بوده‌اند غالبا دو ملت و دو تمدن را روياروي هم قرار داده به کشمکش و جنگ وا مي‌داشتند، که حمله مقدونيان به ايران نمونه کامل آن است.
جلد سوم: شوش در برابر آتن با ترجمه قاسم صنعوي
برخورد ميان ملت‌ها و اقوام سابقه کهن دارد، به خصوص هرگاه که سرداري گردنکش يا پادشاهي خودکامه در رأس قدرت بوده است. شهر ديگري در يونان و مخصوصاً در شهرهاي عمده آتن و اسپارت از يک سو و ايران هخامنشي از ديگر سو به برخورد منافع اقتصادي، نفوذ فرهنگي و در نتيجه جنگ و پيکار دو طرف انجاميد. در جلد سوم يونانيان و بربرها، که براي نشان دادن «روي ديگر تاريخ» يعني چهره واقعي تاريخ ايران، با عنوان شوش در برابر آتن نگاشته شده است، چگونگي رويارويي اجتناب‌ناپذير دو ابرقدرت آن رزورگار، از زبان مورخان آن روزگار يونان شرح داده شده‌است و صورت دقيق لشکر کشي خشايارشا به يونان و عوارض آن و دروغ‌پردازي‌هاي هرودوت در اين زمينه ترسيم شده است.
جلد چهارم: كتاب اول، ناكامي در سالاميس با ترجمه مرتضي ثاقب‌فر
در جنگ‌هايي كه در روزگار هخامنشيان ميان ايرانيان و يونانيان روي دادند دو واقعه بيشتر از وقايع ديگر اهميت دارند، جنگ‌هاي دريايي در دو نقطه در منطقه‌اي از درياي اژه كه امروزه تنگه بسفور نام دارد و باريك‌ترين نقطه اين تنگه است. اين دو نقطه «ناكامي در سالامي» و «پلاته» نام دارند و در جنگ‌هايي كه در آن جا ميان نيروهاي دريايي ايران و يونان روي داد، به سبب ازدحام كشتي‌هاي ايراني، نيروي دريايي ايران از كار بازايستاد و شكست خورد. مورخان يوناني آن زمان، و به تبع آنان مورخان بعد، اين دو واقعه محلي و دو شكست كوچك را همچون شكست بزرگ و نهايي ايران در رويارويي با يونان قلمدادكرده‌اند. مولف با بررسي همان منابع يوناني نشان مي دهد که اين دو واقعه کم اهميت تر از آن بودند که بر سياست دولت هخامنشي، نظم اجتماعي و قلمرو فرهنگي ايران اثري بگذارند.
جلد پنجم: كتاب دوم، افسانه پيروزي با ترجمه مرتضي ثاقب‌فر
افسانه پيروزي كه كتاب دوم از جلد چهارم مجموعه يونانيان و بربرهاست، گزارش كامل حمله خشايارشا به يونان بر اساس منابع يوناني است كه بعدها مورد استناد و استفاده مورخان اروپايي واقع شده است. اين نويسندگان يوناني بدون ورود به كنه قضايا و تشخيص خطا از صواب آنچه را كه مورخان غرض‌مند يونان قديم درباره روابط ايران با يونان نوشته بوده‌اند گرفته با آب و تاب نقل كرده‌اند و شكست بزرگ يونانيان را در جنگ با ايرانيان وارونه جلوه داده و از آن «افسانه پيروزي» خود را ساخته‌اند. مؤلف، با بهره‌گيري از همان منابع به دقت نشان مي‌دهد كه چگونه افسانه به تاريخ تبديل شده‌است.
جلد ششم: صلح شاه کتاب اول: ضمن خواندن توسيديد
جلد هفتم: صلح شاه کتاب دوم: پيروزي‌هاي ديپلماتيک شوش پس از جنگ‌هاي مادي
جلد هشتم: صلح شاه کتاب سوم: از صلح کالياس تا پيمان کالسدوان
جلد نهم: صلح شاه کتاب چهارم: از پيمان کالسدوان تا صلح آنتالکيداس
جلد دهم: از اسکندر تا مهرداد کتاب اول: از تهاجم مقدوني تا مرگ اسکندر
جلد يازدهم: از اسکندر تا مهرداد کتاب دوم: جانشينان
جلد دوازدهم: از اسکندر تا مهرداد کتاب سوم: سلوکوس وارث فتح هاي اسکندر در ايران
جلد سيزدهم: از اسکندر تا مهرداد کتاب چهارم: رخنه رم در آسيا و نتيجه هاي آن
جلد چهاردهم: از اسکندر تا مهرداد کتاب پنجم: مهرداد اوپاتور يا طغيان آسيا
جلد پانزدهم: شرح حال نويسنده و فهرست اعلام توصيفي و...
اين 15 جلد به عنوان منابع پژوهشي و تاريخي ايران باستان در دسترس تاريخ‌پژوهان و پژوهشگران تاريخ ايران باستان قرار گرفته است.
در اين گزارش‌ها تنها به برشمردن شماري از مهم‌ترين كتاب‌ها و پژوهش‌هايي مي‌پردازيم كه قابل دسترس‌اند و درونمايه آنها دربردارنده آگاهي‌هايي است كه روشني‌هايي بر تاريخ ايران باستان مي‌افكنند.
یکشنبه ۱۷ آبان ۱۳۸۸ - ۱۵:۱۹
نظر شما