به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين برنامه با حضور حجت‌الاسلام رسول جعفريان، رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي، علي شجاعي صائين، مدير عامل موسسه خانه كتاب و نماينده پيشين معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، علي اوجبي، معاون فرهنگي خانه كتاب، حجت‌الاسلام علي صدرايي خوئي، پروين صدر ثقه‌الاسلام، مدير كاخ موزه گلستان و سيدصادق اشكوري، علي ططري، رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي و احسان شكراللهي، مدير روابط عمومي و امور بين‌الملل كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي و دبير اين نشست و جمعي از فعالان و كارشناسان حوزه نسخ خطي و فهرستنگاري ايران برگزار شد.
در ابتداي اين برنامه حجت‌الاسلام علي صدرايي خوئي، از كارشناسان و صاحب‌نظران نسخ خطي، درباره شخصيت علمي میرزا علی‌آقا تبریزی (۱۲۷۷ هجري قمري ۱۳۳۰ هجري قمري) مشهور به ثقةالاسلام تبریزی یا ثقةالاسلام دوم، به ارايه مقاله پرداخت و گفت: ثقةالاسلام همچنان كه در جنبه‌هاي سياسي بي‌نظير بود، در مقام علم و ادب نيز موفق به كسب رتبه‌هاي بالايي شد.
وي با اشاره لزوم به اين كه مثنوي اين نويسنده و شاعر اجتماعي نيازمند توجهات بيشتري است، بيان كرد: او با تسلطي كه بر زبان‌هاي تركي، فرانسه و عربي داشت، در مقام طنز به شرح مسايل اجتماعي مي‌پرداخت. با تسلطي كه در علوم نجوم داشت، زمان وقوع رخدادهاي بزرگ تاريخ اسلام نظير زمان دقيق ولادت حضرت محمد(ص) و روز واقعه عاشورا را به دقت بررسي و با استناد به اين علم بيان كرد.
حجت‌الاسلام علي صدرايي خوئي، از ثقةالاسلام تبريزي به عنوان يكي از نخستين‌پيشگامان فهرستنگاري نسخ خطي ياد كرد و افزود: وي در كتاب مرآة‌الكتاب كه از مشهورترين آثارش به شمار مي‌آيد، به ذكر دقيق مصادر و منابع، گزارش دقيق نسخه‌شناسي، نقد آثار در كنار معرفي آنها از نكاتي‌اند كه ثقةالاسلام در تقرير اين اثر توجه ويژه‌اي داشت. وي به قضاوت آثاري مي‌پرداخت كه در تأليفات خود به آنها اشاره كرده بود و توجه ويژه‌اي نيز به عالمان معاصر خود داشت و با احتياط درباره شخصيت و آراي آنان معرفي‌هايي ارايه مي‌داد.
در ادامه احسان شكراللهي، دبير نشست، با اشاره به بي‌طرفي علمي كه در آثار ثقةالاسلام ديده مي‌شود، عنوان كرد: رگه‌هايي از استانداردسازي فهرست‌نويسي را مي‌توان در اين آثار مشاهده كرد.
سپس پروين صدر ثقه‌الاسلام، مدير كاخ موزه گلستان و برادرزاده ثقةالاسلام تبريزي، با ارايه مقاله درباره شخصيت اين روحاني آزادي‌خواه، گفت: وي از روحانيون آزادي‌خواه دوره مشروطه بود كه از راه‌هاي گوناگون به مبارزاتش مي‌پرداخت و در كنار تأليف كتاب و رسايل متعدد، جريانات دوره مشروطه را نقد مي‌كرد. او تا آخرين لحظه بر نظر خود استوار ماند و در اين راه به شهادت رسيد. ايستادگي در برابر بيگانگان، دين‌خواهي و وطن‌پرستي، از ويژگي‌هاي بارز اخلاقي اين شخصيت سياسي ـ تاريخي به حساب مي‌آيند.
سپس حجت‌الاسلام سيد صادق حسيني اشكوري از فعالان عرصه فهرستنگاري نسخ خطي و از مسوولان مجمع ذخاير اسلامي، درباره فعاليت‌هاي يك سال گذشته انجمن فهرست‌نگاران، اهداف و فعاليت‌هاي اين مركز سخنراني كرد و گفت: انس و همگرايي بيشتر نسخه‌نگاران فهارست خطي، اشتراك نظر فعالان اين حوزه، آگاهي از فعاليت‌هاي انجام شده و تبادل تجارب، تدوين استانداردهاي مشترك فهرستنگاري و تلاش براي ايجاد رشته‌اي دانشگاهي و حوزوي در اين زمينه، از جمله اهداف شكل‌گيري اين مركزند.
وي ارتباط مستمر با پيشكسوتان نسخه‌هاي خطي، اعم از ايراني و غير ايراني، آشنايي و توجه‌دادن فهرست‌نگاران به بهرمندي از دنياي ديجيتال‌سازي و ارتباط مستمر با نهادهاي داخلي و خارجي را از ديگر اهداف اين انجمن دانست و بيان داشت: اين انجمن از تمامي فعالان اين حوزه كه توانايي نوشتن مقاله و تدوين كتاب را دارند، براي عضويت و همكاري دعوت مي‌كند.
در ادامه حجت‌الاسلام رسول جعفريان، رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي، از ثقةالاسلام تبريزي به عنوان روحاني آزادي‌خواهي كه نگرش‌هاي اعتدالگرايانه‌اي داشت، ياد كرد و در توصيف شخصيت اين انديشمند اسلامي بيان داشت: اين افتخار است كه يك روحاني تا آخرين لحظه بر حرف خود بايستد، روحاني اهل قلمي كه شهادتش نيز در روز عاشورا رخ داد.
وي با اشاره به فعاليت‌هاي يك سال اخير كتابخانه مجلس در حوزه فهرستنگاري و ديجيتال‌سازي نسخ خطي اظهار داشت: اكنون رويكرد اصلي اين مركز، گردآوري و تكميل منابع مكتوب و فراهم‌آوردن زمينه‌هاي پژوهشي است. توجه اصلي اين كتابخانه به ورود اطلاعات و معرفي تمامي داشته‌هاي مركز است؛ به‌گونه‌اي كه حتي يك برگه نيز در اين كتابخانه معرفي نشده باقي نماند و با اطلاع‌رساني صحيح، تمامي محققان و پژوهشگران بتوانند از منابع آن استفاده كنند.
حجت‌الاسلام جعفريان ضمن بيان مشكلات مالي اين مركز، انتشار بيش از 50 عنوان كتاب را از اقدامات اصلي و نتيجه پژوهش‌هاي اين كتابخانه برشمرد و اظهار كرد: با توجه به اين كه در نخستين گام‌ها در راه فهرست‌كردن نسخ خطي قرار داريم، حاضر به همكاري با تمامي موسسات و مراكز فعال در اين زمينه‌ايم.
در ادامه اين مراسم حجت‌الاسلام مصطفي درايتي، مدير عامل موسسه فرهنگي پژوهشي جهاد در شهر مشهد و از فعالان حوزه نسخه‌شناسي و فهرستنگاري، به معرفي فعاليت‌هاي اين موسسه پرداخت و در حوزه گسترش زمينه‌هاي همكاري با ديگر نسخه‌نگاران ظرفيت‌هاي اين مركز را عنوان كرد و اهداف آتي آن را برشمرد.
در پايان اين برنامه همزمان با رونمايي از نخستين دفتر «جنگ؛ مجموعه مقالات يادمان شهيد ثقةالاسلام تبريزي از پيشگامان فهرستنگاري ايران»، مسوولان كتابخانه مركز دانشگاه تهران نيز از كتاب «فهرست نسخه‌هاي خطي كاتبان كتابخانه مركزي» كه حاوي نام و مشخصات بيش از 6200 كاتب و آثار آنهاست، رونمايي كردند.
پس از پايان اين نشست، توافقنامه همكاري ميان كتابخانه مجلس شوراي اسلامي و كتابخانه مركزي دانشگاه تهران امضا شد. فراهم كردن زمينه‌هاي همكاري در حوزه چاپ و نشر كتاب، حفظ و نگهداري منابع موجود، ديجيتال‌سازي نسخ خطي و فهرستنگاري آنها، از مفاد اين تفاهمنامه‌اند.
سه‌شنبه ۲۶ آبان ۱۳۸۸ - ۱۵:۵۵
نظر شما